Z kolei naruszenie zakazów przewidzianych w przepisach [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184117]ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne[/link] przez skarbnika czy sekretarza (gminy, powiatu, województwa) stanowi podstawę do odwołania ich z zajmowanego stanowiska. Odwołanie ze stanowiska (rozwiązanie umowy o pracę) następuje najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym właściwy organ powziął informację o przyczynie odwołania lub rozwiązania umowy o pracę.

[srodtytul]Handel własną produkcją rolną[/srodtytul]

Zgodnie z art. 4 pkt 6 omawianej ustawy wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz pozostałe osoby obowiązane do przestrzegania jej przepisów nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być jej przedstawicielem czy pełnomocnikiem. W przepisie tym ustawodawca poczynił jeden wyjątek, a mianowicie zakaz nie obejmuje działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lipca 2008 r., prowadzenie sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie wójta jest również działalnością rolniczą, pomocniczą w stosunku do działalności głównej – prowadzenia gospodarstwa rolnego. Sprzedaż własnych płodów rolnych jest – jak stwierdził sąd – związana z prowadzeniem gospodarstwa rolnego jako jedna z form aktywności rolnika. [b]Taka działalność mieści się zaś w ramach działalności rolniczej, jest z nią nierozerwalnie związana jako jedna z form aktywności rolnika (II OSK 557/08). [/b]

Wyłączenie zawarte w art. 4 pkt 6 ustawy obejmuje również działy specjalne produkcji rolnej, z których przychody opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić w tym miejscu trzeba, że do ustalenia, czy wójt (burmistrz, prezydent miasta) narusza zakaz zawarty w art. 4 pkt 6 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, nie ma znaczenia zakres wpisu w ewidencji działalności gospodarczej. Zawsze należy ustalić, czy wójt prowadzi taką działalność w zakresie objętym wpisem, czy też w zakresie dozwolonym przepisami prawa. Znaczenia nie ma również forma.

[srodtytul]Stowarzyszenia i fundacje[/srodtytul]

Wójt, burmistrz, prezydent miasta, a także starosta czy marszałek oraz pozostałe – wskazane w art. 2 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej – osoby pełniące funkcje publiczne nie mogą zasiadać we władzach (zarządach) stowarzyszeń i fundacji prowadzących działalność gospodarczą. Zakaz zasiadania w zarządach takich fundacji wynika wprost z art. 4 pkt 5 ustawy. Natomiast zakaz zasiadania we władzach takich stowarzyszeń należy wyinterpretować z art. 4 pkt 6 tego artykułu. Niewątpliwie bowiem pełnienie funkcji prezesa stowarzyszenia prowadzącego działalność gospodarczą należy zaliczyć do kategorii zarządzania działalnością gospodarczą.

Nie ma przy tym znaczenia, czy działalność ta jest wykonywana społecznie (nieodpłatnie), czy też wiąże się z uzyskiwaniem przez daną osobę korzyści majątkowych. Konsekwencją naruszenia ww. zakazu jest utrata mandatu wójta (burmistrza, prezydenta). Jeżeli osoba wybrana na wójta pełniła funkcję prezesa stowarzyszenia przed dniem wyboru, to ma ona trzy miesiące, licząc od dnia złożenia ślubowania, na rezygnację z pełnionej funkcji. [b]Liczy się przy tym termin złożenia rezygnacji z funkcji prezesa, a nie data podjęcia w tej sprawie uchwały przez zarząd stowarzyszenia (por. wyrok NSA z 2005 r., sygn. akt II OSK 747/2005, www.lexpolonica.pl).[/b]

[srodtytul]Spółki i spółdzielnie[/srodtytul]

Pełniąc funkcję wójta gminy, należy się powstrzymać od wykonywania określonych zajęć zarobkowych. Zaliczyć do nich należy m.in. członkostwo w zarządach, radach nadzorczych lub komisjach rewizyjnych spółek prawa handlowego oraz spółdzielni. Od tego generalnego zakazu ustawodawca przewidział jednak szereg wyjątków. Po pierwsze wójt (starosta, marszałek) może być członkiem rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej. Po drugie zakaz zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego nie dotyczy osób wymienionych w art. 1 i 2 ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, jeżeli zgłoszone zostały do objęcia takich stanowisk w spółkach prawa handlowego przez:

- Skarb Państwa;

- inne państwowe osoby prawne;

- spółki, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50 proc. kapitału zakładowego lub liczby akcji;

- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub inne osoby prawne jednostek samorządu terytorialnego.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że osoby te nie mogą zasiadać we władzach więcej niż dwóch spółek prawa handlowego z udziałem podmiotów te osoby zgłaszających.

Samorządowym VIP-om nie wolno również posiadać więcej niż 10 proc. udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego.

[b]Podstawa prawna:[/b]

– ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jednolity [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184117]DzU z 2006 r. nr 216, poz. 1584 ze zm.[/link])

[ramka][b]Rejestr korzyści[/b]

Członek zarządu województwa (powiatu), wójt burmistrz, prezydent miasta (zastępcy), a także sekretarz i skarbnik (gminy, powiatu, województwa) obowiązani są do zgłaszania do prowadzonego przez Państwową Komisję Wyborczą rejestru informacji o:

- wszystkich stanowiskach i zajęciach wykonywanych zarówno w administracji publicznej, jak i w instytucjach prywatnych, z tytułu których pobiera się wynagrodzenie, oraz pracy zawodowej wykonywanej na własny rachunek;

- faktach materialnego wspierania działalności publicznej prowadzonej przez zgłaszającego;

- darowiźnie otrzymanej od podmiotów krajowych lub zagranicznych, jeżeli jej wartość przekracza 50 proc. najniższego wynagrodzenia pracowników za pracę;

- wyjazdach krajowych lub zagranicznych niezwiązanych z pełnioną funkcją publiczną, jeżeli ich koszt nie został pokryty przez zgłaszającego lub jego małżonka albo instytucje ich zatrudniające bądź partie polityczne, zrzeszenia lub fundacje, których są członkami. [/ramka]