Sytuacja osób, które pracują na umowach cywilnoprawnych wygląda zupełnie inaczej niż u etatowców. Jeśli pracujący na umowach cywilnoprawnych mają długi komornik może zająć nawet 100 proc. ich wynagrodzenia. Jednak, nawet w takiej sytuacji istnieje możliwość ograniczenia potrąceń.
Ograniczenia w potrąceniach komorniczych a umowa o pracę
Umowy o pracę posiadają ograniczenia w potrąceniu wynikające z przepisów kodeksu pracy. Potrącenia mogą być dokonywane do wysokości połowy wynagrodzenia. Wysokość ta ulega zwiększeniu w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych, aż do wysokości trzech piątych wynagrodzenia. Gdy dłużnik zarabia minimalne wynagrodzenie nie można dokonać potrącenia z jego wynagrodzenia. Powoduje to, że zadłużenie wciąż rośnie. W przypadku długu alimentacyjnego nie ma kwoty wolnej od egzekucji. Nawet w sytuacji, gdy pracownik zarabia minimalne wynagrodzenie.
Umowy cywilnoprawne
Pracownicy zatrudnieni na umowach o pracę są najlepiej chronieni przed utratą środków do życia w wyniku potrąceń komorniczych. Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych z punktu widzenia uprawnień pracowniczych są w znacznie gorszej sytuacji, niż osoby zatrudnione na umowę o pracę. Osoby dokonujące potrąceń z wynagrodzenia muszą zwrócić szczególną uwagę na korespondencję, jaką otrzymują od komornika i czego dotyczy zajęcie. Czy potrącenia należy dokonać tylko z umowy o pracę czy również z umów cywilnoprawnych. Jeśli zajęcie dotyczy tylko umów o pracę, to pracownik pracujący również na umowie cywilnoprawnej otrzymuję ją w całości, wolną od potrąceń. Jednak najczęściej potrącenia dotyczą wszystkich dochodów osiąganych przez zatrudnionego, ponieważ celem komornika jest jak najszybsze zaspokojenie roszczeń wierzycieli.
Pracodawca, który ma wątpliwości w jaki sposób dokonać egzekucji może zawsze skontaktować się z organem egzekucyjnym i ustalić zakres potrąceń. Pracodawca otrzymując pismo od komornika ma obowiązek się do niego zastosować i jeżeli w jego treści znajduję się zapis o potrąceniu w wysokości 100 proc. z umów cywilnoprawnych, ma obowiązek tego dokonać. Nie może samodzielnie, nawet znając sytuację finansową i osobistą pracownika, ograniczyć tego potrącenia do wysokości wynikających z kodeksu pracy.
Ratunek dla dłużników
Ratunkiem dla osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych jest art. 833 § 2¹ kodeksu postępowania cywilnego, czyli że „Przepisy art. 87 i art. 87¹ Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.” Oznacza to, że potrącenia będą dokonywane zgodnie z ochroną wynikającą z przepisów kodeksu pracy. Przy analizie czy dłużnik może skorzystać z tego przepisu należy wziąć pod uwagę, regularność i cykliczność otrzymywania wypłaty oraz czy dłużnik posiada inne dochody, czy też środki otrzymywane z umowy cywilnoprawnej są jedynym i głównych dochodem dłużnika.
Czytaj więcej:
Pomocny w zrozumieniu tego przepisu może być wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 13 lutego 2014 r. (I ACa 1057/13), w którym określono, że: „do świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, zalicza się również wynagrodzenia wypłacane na podstawie umów cywilnoprawnych (jak np. na podstawie umowy najmu). W doktrynie podkreśla się, że pojęciu świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, należy nadawać szerokie znaczenie. Zaliczenie danego świadczenia do wymienionej grupy świadczeń zależy wyłącznie od ustalenia, czy świadczenie to ma charakter periodyczny (powtarzający się) oraz czy spełnia cel wyżej wskazany. Świadczeniami powtarzającymi się są świadczenia wypłacane dłużnikowi okresowo w powtarzających się odstępach czasu.”
Jak powinien zachować się zatrudniony?
Pracownik może zażądać od komornika ograniczenia egzekucji powołując się na art. 833 § 2 kodeksu postępowania cywilnego. Pracownik we wniosku do komornika powinien wykazać że umowa cywilnoprawna ma charakter regularny, powtarzający się i stanowi jego jedyne źródło utrzymania a dokonanie z niej potrącenia w całości pozbawia go zupełnie środków do życia. Jeśli dłużnik złoży wniosek o ograniczenie egzekucji, ponieważ dochody otrzymywane z umów cywilnoprawnych są jego jedynym źródłem utrzymania a komornik mimo wszystko odmówi, może złożyć skargę na czynności komornika.
