Rz: Ile egzemplarzy skierowania na badania profilaktyczne powinien wydawać pracodawca i w ilu egzemplarzach orzeczenie wydaje lekarz medycyny pracy? Czy te dokumenty powinny zostać złożone w aktach, czy należy je przekazać wyłącznie pracownikowi?
Justyna Bocian: Pracodawca powinien wręczyć pracownikowi dwa egzemplarze skierowania na badania profilaktyczne. Jeden egzemplarz pracownik składa lekarzowi medycyny pracy celem przeprowadzenia badania. Drugi pracownik powinien zachować dla siebie na wypadek zmiany pracodawcy w przyszłości.
Lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badania sporządza dwa egzemplarze orzeczenia o zdolności lub niezdolności pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Jeden z egzemplarzy przeznaczony jest dla pracodawcy, który powinien złożyć orzeczenie w aktach osobowych pracownika. Drugi egzemplarz orzeczenia pozostaje do dyspozycji pracownika.
Czy w praktyce skorzystanie ze zwolnienia z obowiązku wykonania badań wstępnych po zmianie pracodawcy jest do zrealizowania? Jak pracodawca może się zabezpieczyć, aby uzasadnić, że ich przeprowadzenie nie było konieczne?
Prawo przewiduje sytuacje, w których pracodawca nie musi wysyłać nowego pracownika na wstępne badania lekarskie. Następuje to m.in. w sytuacji, gdy pracownik posiada aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Jednak w praktyce pracodawcy niechętnie korzystają z tego uprawnienia.
Wynika to z faktu, że przyjmowany pracownik może nie dysponować skierowaniem na badania profilaktyczne oraz orzeczeniem potwierdzającym brak przeciwskazań do pracy na określonym stanowisku od poprzedniego pracodawcy. Jednocześnie nowy pracodawca nie może wymagać od pracownika przedłożenia takich dokumentów.
W przypadku, gdy zatrudniony przedłoży pracodawcy skierowanie oraz aktualne orzeczenie lekarskie, i po analizie warunków pracy opisanych w skierowaniu pracodawca oceni, że są one takie same lub bardzo podobne jak na stanowisku zajmowanym przez tę osobę w poprzednim zakładzie, może zdecydować o niewysyłaniu pracownika na badania lekarskie.
Nowy pracodawca powinien zachować kopie dokumentów otrzymanych od zatrudnionego i złożyć je w aktach osobowych w celu udokumentowania, że przeprowadzenie badań nie było konieczne. W innym przypadku w razie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy nie będzie w stanie udowodnić, że mógł skorzystać z uprawnienia niewysyłania nowego pracownika na wstępne badania lekarskie.
Czy pracodawca ma obowiązek skierować na badania profilaktyczne pracownika, któremu zmieniają się warunki pracy? Czy w razie, gdy pracownik ich nie przejdzie pozytywnie, jest to podstawa do rozwiązania umowy?
Jeżeli w zakresie zmiany warunków pracy następuje zmiana stanowiska lub obowiązków w taki sposób, że pracownik wykonuje pracę w odmiennych warunkach, czyli następują inne zmiany niż tylko np. wysokość wynagrodzenia, to należy taką osobę wysłać na dodatkowe badanie profilaktyczne.
W sytuacji, gdy wyniki badań potwierdzą, że pracownik nie może wykonywać pracy na danym stanowisku, gdy uchyla się on od przedłożenia orzeczenia lub odbycia badań, pracodawca może mu wypowiedzieć umowę o pracę.
W przypadkach szczególnych powyższe okoliczności mogą stanowić również podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
—not. j.kal.
