Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego, na skutek kontroli drogowej wydał przedsiębiorcy decyzję o nałożeniu kary pieniężnej, w wysokości ośmiu tysięcy złotych, za naruszenie ustawy o transporcie drogowym poprzez. Kara dotyczyła wykonywania transportu drogowego bez wymaganego zezwolenia.

Mężczyzna w maju ubiegłego roku zwrócił się do WITD z prośbą o umorzenie w całości lub rozłożenie na raty nałożonej kary pieniężnej. We wniosku wskazał, że znajduje się w ciężkiej sytuacji materialnej, nie ma pracy, a jego firma jakiś czas temu zbankrutowała. Obecnie posiada niespłacone zobowiązania kredytowe zaciągnięte na samym początku na prowadzenie działalności gospodarczej. Dodał, że jedynym żywicielem rodziny jest tak naprawdę jego żona, z której pensji, po potrąceniu raty kredytu pozostaje zaledwie tysiąc złotych.

Beznadziejność sytuacji podkreśla również fakt, iż matka wnioskodawcy, do której wprowadził się wraz z rodziną, musi opłacać za niego alimenty w wysokości trzystu złotych na córkę jeszcze z pierwszego małżeństwa.

Na wezwanie organu były przedsiębiorca musiał uzupełnić dokumentację. Przesłał m.in. wypełnione oświadczenie o majątku, dochodach i źródłach utrzymania, kopię odcinka wypłaty wynagrodzenia żony, kopie faktur za media, pokwitowania dotyczące alimentów, kopię wyliczenia wysokości czynszu.

Główny Inspektor TD odmówił jednak umorzenia w całości lub rozłożenia na raty płatności kary pieniężnej.

Mężczyzna wskazując, że znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej i życiowej złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Organ wezwał do uzupełnienia materiału dowodowego o zaświadczenie z urzędu pracy o przyznaniu statusu osoby bezrobotnej oraz o przesłanie zeznania podatkowego za rok 2012.

Przedsiębiorca wskazał, że nie jest zarejestrowany w urzędzie pracy a ubezpieczenie zdrowotne opłaca w pracy jego żona. Dodał, że wciąż pozostaje bez zatrudnienia mimo wizyt na rozmowach kwalifikacyjnych oraz u pośredników pracy.

I tym razem Inspekcja pozostała niewzruszona na wnioski ukaranego. Organ stwierdził, iż rozważając możliwość umorzenia w całości lub rozłożenie na raty należności pieniężnej musi mieć na względzie nie tylko interes strony, ale również interes Skarbu Państwa. Dodał, iż powstanie dłużnej należności wobec ITD nie jest wynikiem dobrowolnie zaciągniętego zobowiązania o charakterze prywatnoprawnym, lecz zobowiązaniem publicznoprawnym, powstałym w związku z naruszeniem przepisów o transporcie drogowym. Natomiast powszechnie obowiązującą zasadą w polskim porządku prawnym jest obowiązek regulowania należności wobec Skarbu Państwa, a umorzenie należności pieniężnej w całości lub rozłożenie jej na raty należy traktować jako instytucję o charakterze zupełnie wyjątkowym – co w niniejszej sprawie nie ma zastosowania.

Zdaniem GITD kara pieniężna ze swej natury jest dolegliwością o charakterze prewencyjnym, wymuszającym na ukaranym prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z prawem. Ponadto za zastosowaniem ulgi zwykle nie przemawiają niepowodzenia w działalności gospodarczej, gdyż działalność ta oparta jest na ryzyku gospodarczym i konkurencji z innymi podmiotami.

Natomiast przedstawione wydatki, które ponoszone są w związku z prowadzeniem gospodarstwa domowego są wydatkami typowymi i związanymi z funkcjonowaniem każdej rodziny, w związku z czym brak jest cech nadzwyczajności sytuacji, w której znalazł się mężczyzna.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, który przyznał byłemu przedsiębiorcy prawo pomocy w zakresie całkowitym, poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata oraz 24 kwietnia 2014 roku uchylił obie decyzje Inspekcji Transportu.

Zdaniem Sądu organy nie przeprowadziły analizy finansowej sytuacji bankruta oraz nie oceniły rzetelnie i wnikliwie jego faktycznych aktualnych możliwości płatniczych. Natomiast argumentacja administracji nie jest przekonująca, gdyż nie odnosi się do twierdzeń zawartych w dokumentacji, a stanowi jedynie ogólne, bardzo teoretyczne rozważania.

WSA orzekł, iż przy ocenie przesłanki ważnego interesu dłużnika nie wystarczyło przedstawić jedynie sytuacji wynikającej z przedłożonych dokumentów i stwierdzić, że przesłanka umorzenia lub rozłożenia na raty kary administracyjnej nie zachodzi. Należało dokonać również obiektywnej oceny i wyciągnąć logiczne wnioski pod kątem specyfiki sytuacji, w której znalazła się strona, z uwzględnieniem potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia egzystencji jej rodzinie (III SA/Łd 48/14).

Wyrok jest nieprawomocny. Przysługuje na niego skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.