Prawo zamówień publicznych dopuszcza możliwość wspólnego ubiegania się przez wykonawców o udzielenie zamówienia. Przewiduje również możliwość korzystania z podwykonawców (z wyjątkiem przypadku, gdy ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia zamawiający zastrzeże w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, że część lub całość zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom). Każdy wykonawca ma również możliwość korzystania z potencjału innych podmiotów.
Znaczenie konsorcjum
W przypadku wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego przez kilku wykonawców powstaje tzw. konsorcjum. W takim przypadku wykonawcy ustanawiają pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy o zamówienie publiczne.
W orzecznictwie podkreśla się, że celem konsorcjum jest możliwość powoływania się na walory kadrowe, ekonomiczne, finansowe i potencjał techniczny poszczególnych członków konsorcjum, w sytuacji gdy każdy z nich samodzielnie nie spełnia warunków udziału w postępowaniu, określonych przez zamawiającego.
W konsekwencji konsorcjum biorące udział w postępowaniu co do zasady powinno być traktowane – w odniesieniu do warunków udziału w postępowaniu – jak jeden podmiot dysponujący określonym potencjałem w zakresie technicznym, kadrowym, wiedzy i doświadczenia oraz sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Pożyczka potencjału
O udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegać się wykonawcy, którzy posiadają: uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności (jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania), wiedzę i doświadczenie, dysponują odpowiednim potencjałem technicznym, osobami zdolnymi do wykonania zamówienia oraz mają odpowiednią sytuację finansową.
Niezależnie od tego przepisy przyznają wykonawcom przy wykazywaniu spełnienia warunków udziału w postępowaniu prawo do powoływania się na potencjał podmiotów trzecich. W konsekwencji każdy wykonawca może więc polegać na zdolnościach innych podmiotów w zakresie wiedzy i doświadczenia (np. w realizacji podobnych zamówień, referencji), potencjału technicznego (np. posiadanych narzędzi, urządzeń, maszyn) lub ich zdolności finansowych (posiadanie środków pieniężnych lub zdolności kredytowej).
Co więcej wykonawca może powoływać się na zdolności innych podmiotów niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. Niemniej jednak w takiej sytuacji zobowiązany jest on udowodnić zamawiającemu, że będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie podmiotów trzecich do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów.
Konieczny dowód
W każdym przypadku korzystania przez wykonawcę ze zdolności podmiotu trzeciego ustawodawca nakłada na niego zobowiązanie do udowodnienia zamawiającemu, iż faktycznie będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia. Sposób wykazania dysponowania odpowiednimi zasobami zależeć będzie od specyfiki danego zamówienia oraz zasobu, z którego będzie korzystać wykonawca.
Prawo zamówień publicznych wyłącznie przykładowo wskazuje na dowód w postaci przedstawienia przez wykonawcę pisemnego zobowiązania podmiotu trzeciego. Musi z niego wynikać, że udostępniający bezwarunkowo odda swoje zasoby wykonawcy ubiegającemu się o zamówienie, na czas i w celu realizacji tego zamówienia.
Przykład
W toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający wymagał wykazania dysponowania przez wykonawcę odpowiednim potencjałem technicznym. Jeden z wykonawców załączył do oferty kopię poświadczonego przez siebie za zgodność z oryginałem zobowiązania współpracującej z nim firmy do oddania wykonawcy niezbędnych zasobów (potencjału technicznego). Zamawiający wezwał jednak wykonawcę do uzupełnienia dokumentów.
Taka forma zobowiązania podmiotu trzeciego (kopia poświadczona za zgodność) nie odpowiada formie wymaganej przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych. Zawarty w art. 26 ust. 2b pzp przykładowy sposób udowodnienia i wykazania, iż wykonawca będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, oparty został w szczególności na pisemnym zobowiązaniu tych podmiotów do oddania wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia.
Dla zachowania zaś formy pisemnej dokumentu konieczne jest złożenie pod oświadczeniem własnoręcznego podpisu osoby, której to oświadczenie dotyczy. Przedstawiając kopię dokumentów wykonawca nie wykazał, że spełnia warunki udziału w postępowaniu dotyczące potencjału technicznego. W konsekwencji zamawiający prawidłowo wezwał go do uzupełnienia dokumentów.
Przykład oświadczenia o dysponowaniu potencjałem technicznym
Jan Kowalski prowadzący działalność gospodarczą pod firmą „Naprawy i Remonty Jan Kowalski” oświadcza, że:
1) znany jest nam fakt ubiegania się przez Edmunda Nowaka prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
Nowbud-Remonty o uzyskanie zamówienia publicznego obejmującego realizację inwestycji w postaci rozbudowy
i remontu przedszkola w miejscowości Sokolniki,
2) zapoznaliśmy się z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia w części dotyczącej zakresu robót oraz wymogów odnośnie do potencjału technicznego,
3) bezwarunkowo zobowiązujemy się na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. DzU z 2010 r. nr 113, poz. 759
ze zm.) do udostępnienia w okresie realizacji zamówienia niezwłocznie na pierwsze żądanie wykonawcy posiadanego potencjału technicznego, a szczególności maszyn oraz narzędzi, którymi wykonawca powinien dysponować w celu realizacji zamówienia zgodnie z odpowiednimi postanowieniami określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W celu potwierdzenia dysponowania przez nas potencjałem technicznym załączamy wykaz maszyn i urządzeń, które mogą być oddane do dyspozycji Edmunda Nowaka prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Nowbud-Remonty (tu trzeba wymienić dokumenty potwierdzające, np. wykaz maszyn i urządzeń).
Jednocześnie potwierdzamy, że w razie niewywiązania się
w pełni i w terminie z obowiązków wymienionych powyżej będziemy ponosić pełną odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wykonawcy.
..........................................................….
Jan Kowalski
(podpis osoby/osób działającej/ych
za podmiot trzeci)
Podstawa prawna
- ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. DzU z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.)