W zimie firmom przybywa dodatkowych obowiązków związanych z usuwaniem śniegu.

Zgodnie bowiem z prawem budowlanym właściciele lub zarządcy obiektu budowlanego mają obowiązek zapewnić bezpieczeństwo użytkowania obiektu w sytuacji, gdy dochodzi do intensywnych opadów atmosferycznych i zalegania grubych warstw śniegu na dachach całych obiektów, lub ich części. A co za tym idzie powstaje wówczas ryzyko uszkodzenia obiektu budowlanego lub bezpośredniego zagrożenia takim uszkodzeniem.

Może dojść nawet do zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska (art. 61 prawa budowanego). Co to oznacza w praktyce?

Z łopatą i szuflą

Właściciele i zarządcy obiektów, gdy dojdzie do obfitych opadów śniegu, mają obowiązek skontrolować stan pokrywy śnieżnej na dachu. Muszą podjąć decyzję, czy trzeba go już usunąć czy też jeszcze nie ma takiej potrzeby.

Obowiązek odśnieżania obejmuje również usuwanie sopli, brył czy nawisów śniegowych mogących zagrozić bezpieczeństwu osób na ciągach pieszych i jezdnych przebiegających bezpośrednio przy budynku. Przy czym samo odgrodzenie miejsc potencjalnie niebezpiecznych i umieszczenie tabliczek ostrzegawczych, to za mało

Uwaga! Dach może odśnieżyć właściciel, ale najlepiej zrobi to wyspecjalizowana firma. Trzeba jednak pamiętać, że niewłaściwe wykonywanie takich prac może stwarzać ogromne zagrożenie zarówno dla samego budynku, jak i osób wykonujących takie prace. Dlatego muszą być one prowadzone z zachowaniem odpowiedniej technologii odśnieżania (zależnej od konstrukcji dachu) oraz znajomości przepisów BHP. W kwestii tych regulacji właściwa jest Państwowa Inspekcja Pracy.

Ile waży śnieg

Każdy właściciel i zarządca powinien znać swój budynek i wiedzieć, jaką wytrzymałość ma jego dach. Sam też może oszacować, jakiej grubości pokrywa śnieżna może na nim zalegać.

Każdy dach ma inną dopuszczalną wytrzymałość na obciążenie pokrywą śnieżną, która na nim zalega. Do jej oszacowania potrzebne są indywidualne wyliczenia, które zależą od wielu czynników.

Uwaga!

Obecne zasady przyjmowania obciążenia śniegiem w obliczeniach konstrukcji dachów budynków są określone w normie PN-EN 1991-1-3: 2005 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1 – 3: Oddziaływania ogólne – obciążenie śniegiem.

Do obliczeń można więc stosować średnie orientacyjne wartości ciężaru objętościowego śniegu podane w ww. normie.

Przyjmuje się średni ciężar:

- świeżego śniegu – 1 kN/m3,

- osiadłego (kilka godzin lub dni po opadach) – 2 kN/m3,

- starego (kilka tygodni lub miesięcy po opadach) – 2,5-3,5 1 kN/m3,

- mokrego – 4 kN/m3.

Na podstawie przyjętej wartości obciążenia gruntu projektant określa wartość charakterystycznego obciążenia śniegiem dachu, która stanowi iloczyn wartości charakterystycznego dla danej strefy obciążenia śniegiem gruntu i odpowiednich współczynników kształtu dachu, termicznego, ekspozycji.

W przypadkach, gdy podczas wymiarowania konstrukcji dachu uwzględniono ponadprzeciętne obciążenia śniegiem, nie jest konieczne odśnieżanie dachów, nawet gdyby wystąpiły większe niż typowe dla danego rejonu opady śniegu.

Natomiast, gdy dokonując wymiarowania konstrukcji dachu uwzględniono minimalne normatywne obciążenia śniegiem, tylko podczas niezbyt śnieżnych zim nie ma potrzeby odśnieżania dachu. Natomiast, gdy opady śniegu są duże, taka konieczność istnieje (więcej na ten temat na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego: www.gunb.gov.pl)

Uwaga!

Znając możliwości nośne konstrukcji dachu oraz ciężar objętościowy śniegu, wynikający z jego struktury, można określić teoretyczną, bezpieczną grubość pokrywy śnieżnej. W praktyce jednak ustalenie tej grubości jest złożone, gdyż trzeba też uwzględnić specyficzne dla danego dachu rozkładanie się śniegu związane z ukształtowaniem powierzchni dachu (np. mogą tworzyć się worki, nawisy śniegowe i oblodzenia przeciążające pewne elementy konstrukcji dachu) i z miejscowymi warunkami pogodowymi towarzyszącymi opadom.

Ustalenie bezpiecznej grubości pokrywy śniegu na dachu wymaga ponadto analizy stanu konstrukcji dachu przy różnych wariantach obciążenia śniegiem (według aktualnie obowiązującej normy PN-EN 1991-1-3 przywołanej w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 12 kwietnia

2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).

Taką ekspertyzę powinna wykonać osoba posiadająca uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń.

Jakie kary

Prawo nie mówi wprost o sankcjach za nieodśnieżenie dachu. Natomiast zgodnie z art. 91a prawa budowlanego, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, który niewłaściwie utrzymuje i użytkuje obiekt lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Minimalna grzywna nałożona na podstawie art. 91a prawa budowlanego wynosi minimum 1 tys. zł.

Pracownicy nadzoru budowlanego są uprawnieni do nakładania grzywien za wykroczenia określone w art. 93 prawa budowlanego. W takim postępowaniu mandatowym, prowadzonym na podstawie kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, organ może nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a w przypadku gdy czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy, do 1 tys. zł.

Grzywna w takiej wysokości grozi zatem właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego za niespełnienie obowiązku przeprowadzenia kontroli bezpiecznego użytkowania obiektu każdorazowo w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych oddziałujących na obiekt, o których mowa w art. 61 pkt 2 prawa budowlanego, tj. m.in. silnych wiatrów i intensywnych opadów atmosferycznych.

Uwaga!

W wypadku silnych opadów śniegu nadzór budowlany prewencyjnie przeprowadza kontrole i sprawdza w dużych obiektach typu sklepy, magazyny, hale, ile śniegu zalega na dachach. W razie zagrożenia dla zdrowia może do czasu usunięcia śniegu, który powoduje niebezpieczeństwo w użytkowaniu – zamknąć np. sklep.