Odliczenie VAT od leasingu: Kiedy leasing finansowy opłaca się bardziej niż operacyjny

- Nasza spółka planuje kupić w komisie używany samochód osobowy na potrzeby prowadzonej działalności. Zakup zostanie udokumentowany fakturą VAT marża (komis stosuje taką procedurę rozliczania VAT). Chcemy, aby zakup sfinansowała firma leasingowa. Z jakiej formy leasingu powinniśmy skorzystać, aby transakcja była dla nas korzystna?

– pyta czytelnik.

Przy opodatkowaniu sprzedaży towarów w systemie VAT marża podstawą opodatkowania nie jest kwota netto należna od nabywcy, ale prowizja będąca różnicą między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o VAT. Podatnik stosujący procedurę opodatkowania marży odprowadza VAT tylko od wartości dodanej w tej fazie obrotu. W taki sposób można opodatkować np. odsprzedaż towarów używanych, w tym samochodów.

Zastosowanie tej procedury jest prawem sprzedawcy, a nie jego obowiązkiem. Jeśli jednak sprzedawca zdecyduje się zastosować procedurę szczególną dla dostawy używanego towaru, to powinien pamiętać o warunkach określonych w art. 120 ustawy o VAT.

Jednym z nich jest wymóg, aby we wcześniejszej fazie obrotu towarem nie wystąpił VAT, wobec czego sprzedawca (autokomis) stosujący procedurę opodatkowania marży nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towaru.

Taka sytuacji wystąpi, np. gdy samochód został nabyty przez autokomis od osoby prywatnej na podstawie umowy kupna-sprzedaży lub od drobnego przedsiębiorcy zwolnionego podmiotowo z VAT. Jest to także możliwe, gdy w poprzedniej fazie obrotu pojazd został sprzedany z zastosowaniem zwolnienia przewidzianego dla towarów używanych (art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

W opisanej w pytaniu sytuacji komis wystawia fakturę VAT marża na całą należność (bez VAT), jaką jest zobowiązany zapłacić nabywca pojazdu. W ewidencji VAT i sporządzanej na jej podstawie deklaracji ustala marżę na tej transakcji i rozlicza zawarty w niej podatek należny.

Leasing operacyjny mniej korzystny...

Przy umowie leasingu mamy do czynienia z dwoma następującymi po sobie transakcjami. Pierwszą zawiera dostawca samochodu z leasingodawcą, drugą leasingodawca z leasingobiorcą.

Leasing operacyjny jest świadczeniem usługi. Jego wybór spowoduje, że między dostawcą samochodu (autokomisem) a leasingodawcą nastąpi dostawa towaru udokumentowana fakturą VAT marża (bez wykazanego VAT). Między leasingodawcą a leasingobiorcą nastąpi z kolei świadczenie usługi leasingu operacyjnego udokumentowane na zasadach ogólnych, tj. fakturą VAT na poszczególne raty leasingu operacyjnego z doliczonym 23-proc. VAT.

W rezultacie leasingobiorca będzie otrzymywał od leasingodawcy faktury na poszczególne raty leasingowe z doliczonym VAT wysokości 23 proc. Skoro umowa dotyczy samochodu osobowego, to leasingobiorca odliczy tylko część VAT (60 proc., nie więcej niż 6000 zł).

Przykład

Firma leasingowa kupiła od autokomisu wskazanego przez leasingobiorcę używany samochód osobowy. Transakcja została udokumentowana fakturą VAT marża, z której wynika należność 30 tys. zł (w fakturze tej nie jest wyszczególniony VAT, leasingodawca nie może go więc odliczyć).

Zakładany całkowity koszt sfinansowania inwestycji przez firmę leasingową wynosi 36 tys. zł (kwota ta uwzględnia 20-proc. zysk firmy leasingowej). Jest to kwota netto, do której trzeba doliczyć VAT. Wynosi on 8280 zł. W sumie leasingobiorca zapłaci 44 280 zł.

Część VAT będzie jednak mógł odliczyć (zakładamy, że prowadzi działalność opodatkowaną tym podatkiem).

W ten sposób odzyska prawie 5 tys. zł. Wynika to z następującego obliczenia:

8280 zł x 60 proc. = 4968 zł

Do kosztów uzyskania przychodów firma zaliczy sumę rat leasingowych netto (czyli 36 tys. zł) oraz nieodliczoną część VAT (3312 zł). W sumie jest to 39 312 zł.

...niż kapitałowy

Leasing finansowy (kapitałowy) w rozumieniu ustawy o VAT jest dostawą towaru. Firma leasingowa, która kupiła samochód używany na podstawie faktury VAT marża, ma prawo na takich samych zasadach opodatkować umowę z leasingobiorcą (oczywiście musi spełnić warunki określone w art. 120 ustawy o VAT).

Spowoduje to, że między dostawcą samochodu (autokomisem) a leasingodawcą i następnie między leasingodawcą a leasingobiorcą nastąpi dostawa tego samego towaru udokumentowana fakturą VAT marża (bez VAT).

Przykład

Firma leasingowa, o której mowa w poprzednim przykładzie, kupiła od autokomisu wskazanego przez leasingobiorcę używany samochód osobowy. Transakcja została udokumentowana fakturą VAT marża, z której wynika 30 tys. zł należności.

Warunki finansowania inwestycji pozostały te same, wobec czego suma opłat leasingowych wyniosła 36 tys. zł. VAT będzie jednak znacznie niższy, ponieważ zostanie obliczony od marży. Wyniesie tylko 1380 zł.

Wynika to z następującego obliczenia:

6000 zł x 23 proc. = 1380 zł

W sumie kwota należna od leasingobiorcy to 37 380 zł.

Leasingodawca wystawi leasingobiorcy fakturę VAT marża stwierdzającą dostawę używanego samochodu osobowego na kwotę 37 380 zł (bez wyszczególnionego podatku VAT). Wartość tę leasingobiorca będzie płacił w ratach w okresie trwania umowy leasingu finansowego.

U leasingodawcy marża brutto uzyskana z odsprzedaży używanego samochodu osobowego wyniosła 7380 zł. Musi on odprowadzić 1380 zł zawartego w niej VAT (jest on więc liczony od wartości dodanej w tej fazie obrotu, czyli zasadniczo od części odsetkowej leasingu finansowego).

U leasingobiorcy nie wystąpił podatek naliczony podlegający odliczeniu od nabycia używanego samochodu osobowego. Kosztem będzie dla niego część odsetkowa rat leasingowych oraz odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej samochodu.

Zakładając, że koszt sfinansowania pojazdu przez firmę leasingową jest taki sam dla obu form leasingu, to nabycie opisanego w pytaniu używanego samochodu osobowego w formie leasingu finansowego jest korzystniejsze niż zawarcie umowy leasingu operacyjnego.

Różnica jest znaczna: w tym pierwszym wypadku leasingobiorca zapłaci 6900 zł mniej. Jest to dokładnie tyle, ile wynosi 23 proc. VAT od ceny nabycia samochodu przez leasingodawcę. W praktyce oszczędności leasingobiorcy będą niższe, ponieważ przy leasingu operacyjnym odliczy on 4968 zł VAT.

Jednocześnie w leasingu finansowym będzie miał nieco niższe koszty uzyskania przychodów.