Rz: Przedwczoraj rozmawialiśmy o odpowiedzialności odszkodowawczej szefów za szkody wyrządzone spółce. Czy rygory z art. 293 i 483 kodeksu spółek handlowych pozwalają uwzględniać na ich korzyść ryzyko gospodarcze?
prof. Stanisław Sołtysiński - członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego:
Piastun spółki nie powinien odpowiadać, jeżeli działał w granicach rozsądnego ryzyka biznesowego. Działalność gospodarcza jest z natury rzeczy związana z ryzykiem, zwłaszcza w okresie takich perturbacji, jakich doświadczamy od 2007 r. Zasada biznesowej oceny ryzyka (business judgement rule) to niezbędny składnik oceny należytej staranności członków zarządu i rady nadzorczej. Powinna ona podlegać rozsądnie życzliwej interpretacji. Taka wykładnia jest przyjmowana w wielu systemach prawnych, także wówczas gdy nie jest wyraźnie wyrażona w ustawie.
Jak oceniać rozsądne ryzyko? Według wiedzy z chwili podejmowania decyzji gospodarczej, która spowodowała szkodę, czy z chwili orzekania?
Oczywiście nie należy oceniać staranności pozwanego ex post, lecz biorąc pod uwagę rozsądne kryteria biznesowe w chwili, gdy piastun podejmował decyzję gospodarczą, która doprowadziła do powstania szkody.
Jak należy określić krąg osób, które odpowiadają za wyrządzenie szkody, „biorąc udział w tworzeniu spółki" (art. 292 k.s.h.)?
Problem ten jest sporny w nauce i nie był przedmiotem publikowanych orzeczeń. Według stanowiska ujmującego szeroko zakres tego przepisu, obejmuje on nie tylko wspól-
ników, lecz także osoby trzecie uczestniczące w procesie tworzenia spółki, np. notariusza i doradców prawnych. Według drugiego, krąg osób odpowiedzialnych należy ograniczyć do wspólników i członków organów spółki w organizacji. Opowiadam się za tym ostatnim poglądem. Pełnomocnicy wspólników (spółki w organizacji), notariusze i inne osoby trzecie odpowiadają na zasadach ogólnych, z reguły na podstawie umów, które łączą je ze spółką w organizacji lub wspólnikami.
Czy nie dostrzega pan zatem potrzeby nowelizacji przepisów k.s.h. o odpowiedzialności członków zarządu i rady nadzorczej?
Skłaniam się do dodania w k.s.h. przepisu przewidującego zwolnienie piastunów spółek kapitałowych od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce, jeżeli działali w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego.
