Zasadą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że wspólnicy nie odpowiadają za jej zobowiązania. To spółka odpowiada całym swoim majątkiem. Ryzyko wspólnika ograniczone jest do wysokości wniesionego wkładu, który składa się na majątek spółki.

Istnieją jednak przepisy, które przewidują – na zasadzie wyjątku – odpowiedzialność wspólników zarówno wobec spółki, jak i wobec jej wierzycieli.

[srodtytul]Na etapie tworzenia spółki[/srodtytul]

W okresie między zawarciem umowy spółki a jej wpisaniem do rejestru istnieje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Zgodnie z art. 13 [link= http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2000/DU2000Nr%2094poz1037a.asp ]kodeksu spółek handlowych[/link] . za jej zobowiązania odpowiadają na tym etapie solidarnie: spółka, wspólnicy oraz osoby działające w jej imieniu (zarząd albo pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników).

Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wartości zadeklarowanych wkładów. Jeżeli wspólnik jednocześnie działa w imieniu spółki, to pełne pokrycie wkładu nie zwolni go z dalszej odpowiedzialności. Ustaje ona wobec spółki z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników.

Nie ma to jednak wpływu na odpowiedzialność wspólnika względem wierzycieli spółki, którzy mogą nadal podnosić swe roszczenia.

Od odpowiedzialności za zobowiązania spółki w organizacji należy odróżnić tę za szkodę wyrządzoną przy tworzeniu spółki (art. 292 k.s.h.). Może ją spowodować np. wskazanie w umowie spółki nieprawdziwych informacji o wartości aportów, bezpodstawne przyznanie wspólnikom szczególnych korzyści lub dokonanie wypłat z kapitału zakładowego w zamian za usługi świadczone podczas zawiązywania spółki.

Wspólnik odpowie za wyrządzenie takiej szkody, jeśli spółka udowodni mu bezprawne działanie, winę oraz istnienie związku przyczynowego między szkodą w majątku spółki a jego działaniem.

[srodtytul]Za długi wobec fiskusa[/srodtytul]

Z kolei art. 116 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2005/DU2005Nr%20%208poz%20%2060a.asp]ordynacji podatkowej[/link] przewiduje odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki w organizacji. Powstaje ona tylko wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okazuje się w całości lub w części bezskuteczna.

Wspólnicy ponoszą konsekwencje za zaległości podatkowe w przypadku, gdy spółka w organizacji nie posiada zarządu ani nie został powołany jej pełnomocnik. Wspólnicy odpowiadają wówczas całym swoim majątkiem, solidarnie między sobą oraz ze spółką. Mogą jednak zwolnić się z powyższej odpowiedzialności np. zgłaszając we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

[srodtytul]Nienależne wypłaty[/srodtytul]

Należy także pamiętać o obowiązkach wiążących się z nienależnymi wypłatami z majątku spółki. Chodzi tu o wypłaty dokonane na rzecz wspólników wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki, np. wypłaty odsetek od wniesionego wkładu, zwrot dopłat potrzebnych na pokrycie strat, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, czy zwrot wniesionych wkładów, lub wypłaty zysku wbrew ograniczeniom wynikającym z art. 192 k.s.h.

Przez wypłaty należy także rozumieć bezprawne świadczenia niepieniężne spółki na rzecz wspólnika. Wspólnicy, którzy otrzymali takie wypłaty, są zobowiązani do ich zwrotu. Solidarnie z nimi odpowiadają członkowie organów spółki, którzy dokonali wypłat. Uprawnionym do żądania zwrotu jest spółka i może ona wybrać, od kogo chce ściągnąć należne kwoty.

Jednakże w sytuacji gdy spółka nie może odzyskać zwrotu wypłat od wyżej wymienionych osób, pozostali wspólnicy muszą liczyć się z obowiązkiem uzupełnienia brakującej kwoty potrzebnej do pełnego pokrycia kapitału zakładowego. Odpowiedzialność pozostałych wspólników ma w tym wypadku charakter subsydiarny.

Poza tym każdy z pozostałych wspólników odpowiada proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Gdyby nie można było ściągnąć kwoty od któregokolwiek z pozostałych wspólników (np. z powodu jego nieobecności), rozdziela się ją w stosunku do udziałów tych wspólników, od których egzekucja jest możliwa.

[srodtytul]Wniesienie aportu[/srodtytul]

Wniesienie do spółki aportu mającego wady fizyczne bądź prawne może spowodować szkodę po jej stronie. Spółka ma prawo wówczas dochodzić od wspólnika wyrównania różnicy między wartością wkładu przyjętą w umowie spółki a jego wartością zbywczą obliczoną z uwzględnieniem wady. Należy pamiętać, że umowa spółki może przewidywać dodatkowe sankcje związane w wniesieniem wadliwego wkładu, np. kary umowne, lub umorzenie udziałów.

Z wniesieniem aportu związana jest też odpowiedzialność w przypadku zawyżenia jego wartości w umowie spółki w stosunku do rzeczywistej wartości zbywczej. Takie ryzyko istnieje, bo w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie ma obowiązku poddania wyceny aportu badaniu biegłego rewidenta.

Jeżeli rzeczywista wartość zbywcza wkładu niepieniężnego w dniu zawarcia umowy spółki lub w dniu podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego jest znacznie niższa, wspólnik wnoszący taki wkład jest zobowiązany do wyrównania tej różnicy (art.175 k.s.h.). Wyrównanie może nastąpić wyłącznie przez spełnienie świadczenia pieniężnego.

Należy pamiętać, że wspólnik ponosi odpowiedzialność na tej podstawie, niezależnie od tego czy był świadomy zawyżenia wartości aportu. Spółka nie może zwolnić go z tej odpowiedzialności. Solidarnie ze wspólnikiem, który wniósł aport, odpowiadają członkowie zarządu, którzy zgłosili spółkę lub podwyższenie kapitału do rejestru, wiedząc o zawyżonej wartości wkładu. Zaniżenie wartości aportu w umowie spółki nie powoduje odpowiedzialności wobec spółki.

Zgodnie z art. 186 k.s.h. nabywca udziałów lub części udziału ponosi odpowiedzialność wobec spółki za świadczenia niespełnione przez zbywcę a związane ze zbytymi udziałami.

Chodzi tu np. o dopłaty należne spółce ze zbytych udziałów. Zakresem regulacji objęte są czynności zbycia udziałów, których podstawą jest umowa (np. sprzedaż, darowizna, zamiana). Nie dotyczy to nabycia udziałów w drodze egzekucji lub dziedziczenia.

Odpowiedzialność nabywcy odnosi się do świadczeń, które stały się wymagalne przed zawiadomieniem spółki o przejściu własności udziałów.

Dodać należy, że nabywca odpowiada za zaległe świadczenia solidarnie ze zbywcą, co oznacza, że spółka może dochodzić spełnienia świadczenia zarówno od zbywcy, jak i od nabywcy, według jej wyboru. Jeżeli spółka zaspokoi się z majątku jednego z nich, będzie on miał roszczenie o zwrot do drugiego.

[ramka][b]Zasiadanie w zarządzie to dodatkowe ryzyko[/b]

Należy także pamiętać o zasadach odpowiedzialności wspólnika, w sytuacji gdy jest on jednocześnie członkiem organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Podlega on wówczas przepisom regulującym odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki (art. 291, 299 k.s.h.) oraz członków organów za szkody wyrządzone spółce (art. 293 k.s.h.).

W szczególności członek zarządu spółki jest odpowiedzialny solidarnie z nią wobec jej wierzycieli w razie podania fałszywych danych w oświadczeniu o wniesieniu wkładów na kapitał zakładowy. Odpowiedzialność ta trwa przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub podwyższenia kapitału.

Członkowie zarządu odpowiadają także solidarnie za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja przeciwko niej okaże się bezskuteczna. Mogą oni zwolnić się od tej odpowiedzialności, wykazując m.in., że we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

W końcu art. 293 k.s.h. przewiduje odpowiedzialność solidarną członków organów za szkody wyrządzone spółce działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie były one zawinione.[/ramka]

[i]Autorka jest radcą prawnym w kancelarii Gide Loyrette Nouel[/i]

[b]Więcej na ten temat w serwisach:[/b]

[i] - [link=http://www.rp.pl/temat/117826.html]Odpowiedzialność w spółce z o.o. i w spółce akcyjnej[/link],

- [link=http://www.rp.pl/temat/72291.html]Odpowiedzialność członków zarządu[/link],

- [link=http://www.rp.pl/temat/297566.html]Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością[/link].[/i]