[i][b]Odpowiada Maciej M. Bogucki, radca prawny w kancelarii Mamiński & Wspólnicy: [/b][/i]
Na zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej pozwala art. 14a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4D974F1FF1A718DEDF174AA6983D419?n=1&id=324433&wid=347265]ustawy o swobodzie działalności gospodarczej[/link]. Przepis określa warunki zawieszenia działalności, a także prawa i obowiązki przedsiębiorcy w okresie zawieszenia.
Samo zawieszenie działalności polega na czasowym zaprzestaniu jej wykonywania. Dla swej skuteczności zawieszenie wymaga ujawnienia w stosownym rejestrze – ewidencji działalności gospodarczej lub KRS. Istotne przy tym jest, że okres zawieszenia nie może się rozpocząć wcześniej niż od dnia wystąpienia przez przedsiębiorcę z wnioskiem o ujawnienie takiej informacji.
Należy także pamiętać o ograniczeniu czasowym – okres zawieszenia działalności nie może przekraczać 24 miesięcy. Warunkiem koniecznym do zawieszenia działalności jest, aby przedsiębiorca, w dacie złożenia wniosku o wpis dotyczący zawieszenia, nie zatrudniał pracowników – co oznacza, że nie może mieć on statusu pracodawcy.
[b]Czy przedsiębiorca zawieszający działalność może zwolnić pracowników i zatrudnić ich na podstawie umów cywilnoprawnych?[/b]
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link] pod pojęciem pracownika rozumie się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Art. 3 k.p. zawiera definicję pracodawcy, zgodnie z którą pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Pozornie zatem rozwiązanie z dotychczasowymi pracownikami umów o pracę i zastąpienie ich umowami cywilnoprawnymi umożliwi spełnienie warunku braku zatrudnienia.
[b]Jednak o rodzaju zawartej umowy nie decyduje jej nazwa, lecz faktyczny charakter... [/b]
[b]Tak.[/b] Zgodnie z art. 22 § 1[sup]2[/sup] k.p. wykonywanie pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
Zastąpienie zatem dotychczasowych umów o pracę np. umowami-zleceniami, przy utrzymaniu podporządkowania pracownika ewentualnie obowiązującemu w przedsiębiorstwie regulaminowi pracy oraz poleceniom przełożonych co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, obowiązkowi przestrzegania norm pracy i wykonywaniu pracy osobiście z wykorzystaniem środków, lokalu i narzędzi pracodawcy, będzie otwierało dotychczasowym pracownikom drogę do wystąpienia do sądu pracy z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy.
Jeżeli więc pracodawca rozważałby możliwość zastąpienia dotychczasowych umów o pracę umowami cywilnoprawnymi (np. umową-zleceniem), musi się liczyć z kwestionowaniem skuteczności takiego działania na drodze sądowej poprzez powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zakaz osiągania przychodów związany jest także z przychodami uzyskiwanymi dzięki działalności zleceniobiorcy.
Zatem rozwiązanie umów o pracę i zastąpienie ich umowami-zleceniami celem zawieszenia działalności gospodarczej przy jednoczesnej próbie utrzymania przychodów osiąganych dzięki działaniom zleceniobiorców musi zostać uznane za niedopuszczalne.
Jeżeli firma rozważa faktyczne zawieszenie działalności i planuje zastąpienie dotychczasowych umów o pracę umowami-zleceniami jedynie do czasu złożenia wniosku o wpis zawieszenia działalności gospodarczej (przy jednoczesnym wypowiedzeniu zlecenia z chwilą złożenia wniosku), takie działania należy uznać za dopuszczalne, choć z zastrzeżeniami dotyczącymi możliwości kwestionowania przez dotychczasowych pracowników umów-zleceń zaprezentowanymi powyżej.
