Zanim pracownik rozpocznie pracę na określonym stanowisku, lekarz musi orzec, że jest on zdolny do jej wykonywania.

[srodtytul]Skieruj na badania[/srodtytul]

Orzeczenie takie wydaje lekarz medycyny pracy, z którym pracodawca podpisuje umowę o współpracy w zakresie profilaktycznej opieki medycznej. Badanie takie musi przejść każdy nowo zatrudniony, i to nawet wówczas, gdy w poprzednim miejscu pracy był zatrudniony na takim samym lub podobnym stanowisku.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Do sierpnia 2008 r. pan Jan pracował jako operator maszyn offsetowych u pracodawcy A. 15 września podjął nową pracę u pracodawcy B na tym samym stanowisku. U niego pan Jan musiał jednak przejść wstępne badania lekarskie, mimo że z poprzedniego miejsca miał jeszcze aktualne orzeczenie dopuszczające go do pracy jako operatora maszyn offsetowych.[/ramka]

Szef nie będzie musiał kierować pracownika na wstępne badania lekarskie, jeżeli zatrudnia go ponownie na to samo stanowisko lub o takich samych warunkach pracy bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

31 grudnia 2008 r. panu Witoldowi kończy się umowa o pracę na stanowisku magazyniera. Od 1 stycznia 2009 r. szef chce go dalej zatrudniać, ale jako spawacza. Zanim dopuści go do tej pracy, pan Witold powinien przejść wstępne badania lekarskie dopuszczające go do pracy jako spawacza. Nie musiałby ich przechodzić, gdyby był ponownie zatrudniany jako magazynier.[/ramka]

Do wykonywania umówionej pracy szefowi wolno dopuścić tylko wtedy, gdy podwładny uzyska orzeczenie stwierdzające brak przeciwwskazań do jej wykonywania. Za profilaktyczne badania lekarskie płaci pracodawca. Na wstępne badania lekarskie trzeba wystawić pracownikowi skierowanie. Wpisuje się w nim:

- rodzaj badania, tj. badanie wstępne,

- stanowisko (lub stanowiska) pracy, na którym kandydat ma być zatrudniony,

- informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

[srodtytul]Bez bhp ani rusz[/srodtytul]

Warunkiem dopuszczenia do wykonywania pracy jest również przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Do wykonywania umówionej pracy można bowiem dopuścić pracownika, który ma odpowiednie kwalifikacje do jej wykonywania i dostatecznie zna przepisy oraz zasady bhp. Takie przeszkolenie podwładny potwierdza na piśmie. Pierwszy kurs, który pracownik przechodzi przed dopuszczeniem go do pracy, to szkolenie wstępne. Składa się ono z instruktażu > patrz ramka:

- ogólnego,

- stanowiskowego.

W tym pierwszym chodzi o to, aby zapoznać pracowników z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w kodeksie pracy, układach zbiorowych pracy lub regulaminach pracy, przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w zakładzie, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Natomiast instruktaż stanowiskowy ma zapoznać pracowników z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych miejscach. Ten instruktaż kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bhp, które stanowią podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Podobnie jak przy badaniach lekarskich nie trzeba przeprowadzać szkolenia wstępnego, jeżeli pracownik zatrudniany jest na podstawie kolejnej umowy o pracę, bezpośrednio po ustaniu poprzedniej na tym samym stanowisku.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pracownica sekretariatu, zatrudniona na podstawie umowy do 31 października, przed podjęciem pracy przeszła szkolenie wstępne. Ponowną umowę o pracę na tym samym stanowisku zawarła 3 listopada. Ponieważ ma już szkolenie wstępne, nie musi go ponownie przechodzić.[/ramka]

[srodtytul]Zapewnij kask i fartuch[/srodtytul]

Jeżeli kandydat ma pracować na stanowisku, na którym jego własne ubranie mogłoby się zabrudzić lub zniszczyć, szef musi mu nieodpłatnie zapewnić odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach. Obowiązek wyposażenia w takie fartuchy może wynikać również z wymagań technologicznych, sanitarnych lub bhp.

Szef może jednak ustalić, że na niektórych stanowiskach pracownik będzie używał własnej odzieży. Do tego wymagana jest jednak zgoda podwładnego, a stosowane przez niego ubranie ma spełniać wymagania bhp. Odzieży własnej nie wolno jednak używać tym, którzy zatrudnieni są na stanowiskach

- na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo

- prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Podwładnemu, który używa własnej odzieży i obuwia roboczego, szef wypłaca ekwiwalent pieniężny. To on ustala jego wysokość, ale powinien uwzględniać aktualne ceny ubrania i obuwia.

Na niektórych stanowiskach zatrudnionego trzeba dodatkowo wyposażyć nieodpłatnie w środki ochrony indywidualnej. Ma to go uchronić przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy. Zanim pracownik ich użyje, należy go zapoznać ze sposobami posługiwania się.

Nie wolno dopuścić do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, które przewidziane są do stosowania na określonym stanowisku pracy. Rodzaje środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz przewidywane okresy ich użytkowania określa pracodawca.

[ramka][b]Podpis w aktach[/b]

Odbycie instruktażu ogólnego oraz stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego. Jej wzór zamieszcza załącznik nr 2 do rozporządzenia z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Kartę tę szef wpina do części B akt osobowych pracownika.

[b]Regulamin jak Biblia[/b]

Zatrudniający co najmniej 20 pracowników muszą tworzyć regulamin pracy.

- Jeżeli zatem u pracodawcy obowiązuje taki akt, trzeba pracownika zapoznać z jego treścią, zanim zostanie dopuszczony do pracy.

- W jaki sposób to zrobić? Regulamin można skserować, wypożyczyć lub udostępnić podwładnemu, aby zapoznał się z nim na miejscu.

- Podstawowe informacje z regulaminu należy też przekazać załodze podczas instruktażu ogólnego.

- Pracownik własnoręcznym podpisem potwierdza, że zapoznał się z regulaminem. Takie pismo szef wpina do części B akt osobowych podwładnego. [/ramka]

[ramka][b]Gdzie szukać przepisów[/b]

- art. 104[sup]1[/sup], art. 104[sup]3[/sup], art. 229 § 4, art. 237[sup]3[/sup], art. 237[sup]4[/sup], art. 237[sup]8[/sup] § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link],

- art. 12 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=173845]ustawy z 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (DzU z 2004 r. nr 125, poz. 1317 ze zm.)[/link],

- § 4 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74016]rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 69, poz. 332 ze zm.)[/link],

- § 2, § 8 – 12 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=174609]rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 180, poz. 1860 ze zm.)[/link],

- § 3, § 6 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182322]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 125, poz. 869 ze zm.)[/link].[/ramka]