Z przeprowadzonych w ostatnich latach kontroli wynika, że liczba stwierdzonych uchybień jest duża. Przykładowo w 2005 r. inspektorzy handlowi znaleźli nieprawidłowości w 90 proc. spośród skontrolowanych punktów sprzedaży na targowiskach (chodzi zarówno o handel stacjonarny, jak i obwoźny).
Inspektorzy handlowi w takich miejscach sprawdzają m.in., czy prawidłowo są wywieszone ceny, czy sprzedawcy nie oferują towarów przeterminowanych, czy dysponują zalegalizowanymi wagami i przechowują towary w sposób zalecany przez producentów. Mogą skontrolować, czy sprzedawca ma odpowiednią decyzję nadzoru sanitarnego o spełnieniu wymagań koniecznych do zapewnienia higieny przy sprzedaży środków spożywczych oraz aktualność orzeczeń lekarskich dla osób mających bezpośredni kontakt z żywnością.
Kontrolerzy zwracają też uwagę na to, czy sprzedawcy obwoźni mają tabliczki informacyjne i czy nie sprzedają towarów niedozwolonych w takim handlu. Przyglądają się też sprzedawanym grzybom, zarówno świeżym, jak i marynowanym czy suszonym, muszą być one dopuszczone przez specjalistę (certyfikowane).
Natomiast w zakładach gastronomicznych inspektorzy skupiają swoją uwagę na jakości oferowanych dań i napojów, na tym, czy kelnerzy nie zawyżają należności i czy nie zmniejszają porcji. Mogą też zakwestionować smak potraw i ich skład, choćby nadmiar ścięgien w kotletach czy niedobór alkoholu w drinkach.
Przed przystąpieniem do kontroli inspektor okazuje kontrolowanemu lub jego przedstawicielowi legitymację służbową oraz upoważnienie imienne do przeprowadzenia kontroli. W jej trakcie może badać akta, dokumenty, ewidencje i informacje w zakresie objętym kontrolą oraz żądać od kontrolowanego sporządzenia niezbędnych kopii oraz urzędowego tłumaczenia na język polski dokumentów w języku obcym. Ma on również prawo obejrzeć tereny, obiekty, pomieszczenia, pojazdy, produkty i inne rzeczy. Może legitymować osoby, także żądać od kontrolowanego lub jego przedstawiciela niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych, udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych i ustnych wyjaśnień oraz dokonywać przesłuchań osoby w charakterze strony, świadka lub biegłego. W toku postępowania inspektor może zasięgać opinii biegłych, zabezpieczać dowody, pobierać nieodpłatnie próbki produktów do badań czy dokonywać zakupów kontrolnych.
– Procedury w każdym przypadku są takie same, nie ma znaczenia, czy sprawdzamy supermarket czy obwoźnego sprzedawcę – mówi Anna Jawoszek, rzecznik prasowy w Głównym Inspektoracie Inspekcji Handlowej. – Kontrole różnią się zakresem tematycznym i ilością pobieranych próbek. Nasze uprawnienia wynikają z ustawy z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (DzU z 2001 r. nr 4, poz. 25 ze zm.) oraz aktów wykonawczych do niej.
