[b]Matka dziecka wykorzystuje 20 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego. Ma prawo wnioskować o dodatkowe dwa tygodnie. Czy może je scedować na męża (ojca dziecka), który prowadzi działalność gospodarczą?[/b] – pyta czytelniczka.

[b] Nie.[/b] Scedowanie urlopu macierzyńskiego (podstawowego czy dodatkowego) na ojca, który prowadzi działalność gospodarczą, jest niemożliwe. Taki urlop i przywilej dzielenia się nim przez rodziców jest bowiem uprawnieniem przysługującym wyłącznie pracownikowi, na co wskazują art. 180 § 5 i art. 182[sup]2[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=90CC53D5C32837CBB2A0E2AF5E711F1A?id=76037]kodeksu pracy[/link].

Przepisy nie pozbawiły jednak przedsiębiorczego taty możliwości opieki nad dzieckiem i uzyskiwania dochodów za ten okres. Ma bowiem prawo do zasiłku macierzyńskiego. Gwarantuje mu to art. 29a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F0183EE293F57A8579B7FE635A61B43D?id=352798]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512)[/link].

Gdy więc matka rezygnuje ze swojej części macierzyńskiego, ojciec zajmuje się potomkiem przez czas dopełniający wymiar jej urlopu. Ale jest jeden warunek: prowadzący biznes tata musi podlegać ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli go nie ma, nie skorzysta z przywileju pobierania zasiłku macierzyńskiego.

[srodtytul]Świadczenie zamiast biznesu[/srodtytul]

Jest także kolejny wymóg. Gdy rodzice zdecydują się na taki podział obowiązków, to ubezpieczony wychowujący potomka musi złożyć do ZUS pisemne oświadczenie o tym, że na czas pobytu z nim w domu rezygnuje z prowadzenia działalności.

Nie oznacza to jednak ani zamknięcia, ani wyrejestrowania biznesu, a jedynie powiadomienie organu rentowego, że przez kilka tygodni kurateli nad malcem będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego. I otrzyma go za cały okres sprawowania tej opieki wynikający z terminów urlopu macierzyńskiego.

Odnosi się to także do przypadków, gdy matka dziecka chce wrócić do zadań pracowniczych po 14 tygodniach obowiązkowej części urlopu macierzyńskiego, a w pozostałym okresie jej urlopu dzieckiem zajmie się ojciec. Wiąże się także ze smutniejszymi okolicznościami, gdy matka nie może wypełniać swoich obowiązków, takimi jak choroba lub śmierć (art. 180 § 6[sup]1[/sup] i § 7 k.p.).

Tu zasady i okresy korzystania z urlopów rodzicielskich są podobne jak dla ojca przejmującego obowiązki opiekuńcze będącego pracownikiem. Nie mogą więc przekraczać terminów ustalonych w kodeksie pracy.

Przykładowo zasiłek macierzyński podczas dwóch tygodni przysługującego pracownicy dodatkowego macierzyńskiego ojciec przedsiębiorca będzie otrzymywał, gdy m.in. jego żona wybierze w całości podstawowy urlop macierzyński (art. 182[sup]2 [/sup]§ 1 pkt 2 k.p.).

Składając do ZUS zawiadomienie o czasowej rezygnacji z prowadzenia działalności, ojciec prowadzący własną firmę wskazuje, kiedy matka kończy obligatoryjną część opieki macierzyńskiej.

[srodtytul]Wolne podczas ojcowskiego[/srodtytul]

Biznesmen ma również szansę dostawać zasiłek macierzyński za czas urlopu ojcowskiego. Tu także stosuje się reguły o okresach uprawnień rodzicielskich wynikające z kodeksu pracy. Zatem wychowującemu dziecko przysługuje tydzień takiego wolnego w tym roku i w 2011, co odpowiada siedmiu dniom kalendarzowym. I ze swoim maleństwem może spędzić go do pierwszych jego urodzin.

Zasiłek macierzyński z racji tego urlopu uzyskają więc ojcowie niepracownicy, czyli podlegający ubezpieczeniu chorobowemu, np. zleceniobiorcy czy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Wtedy też potrzebne jest oświadczenie dla ZUS, że ojciec przedsiębiorca rezygnuje z prowadzenia biznesu na czas tygodniowej opieki nad córką lub synem.

To niejedyne formalności. Aby wypłacić biznesmenowi zasiłek macierzyński za urlop ojcowski, organ rentowy upomni się też:

- o skrócony odpis aktu urodzenia dziecka i

- oświadczenie ojca, że zasiłek macierzyński przysługujący mu w tym czasie nie został pobrany z innego tytułu.

[ramka][b]Jak długo opieka nad potomstwem[/b]

Od 1 stycznia 2010 r. tylko pracownikom przysługuje prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach macierzyńskiego (art. 12 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F7D95EDBDAA699E06FDB9A37CF3AC016?id=294736]ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, DzU nr 237, poz. 1654[/link]).

W 2010 i 2011 r. są to dwa tygodnie ekstra dla pracownicy, której w związku z urodzeniem jednego dziecka przy jednym porodzie przysługuje 20 tygodni. Łącznie więc może opiekować się maluchem 22 tygodnie.

Także od początku tego roku ojcom zaangażowanym na umowę o pracę przysługuje tygodniowy urlop ojcowski.[/ramka]