Od 1 października zatrudniamy zleceniobiorcę. Teraz - od 15 grudnia - chcemy zaproponować mu drugie zlecenie. Zleceniobiorca został zgłoszony do do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego, zdrowotnego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jakie składki należy opłacać z drugiej umowy? Jakie dokumenty mamy przekazywać do ZUS? -
pyta czytelnik
W opisywanej sytuacji będziemy mieli do czynienia z tzw. zbiegiem tytułów do ubezpieczeń społecznych.
Obowiązkowe składki od pierwszej umowy
Zgodnie z ogólną zasadą osoba, która równocześnie wykonuje dwie umowy zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z pierwszej wykonywanej umowy, z drugiej ubezpieczenia są dla niej dobrowolne.
Zasada ta obowiązuje przy zbiegu dwóch zleceń - bez względu na fakt czy zawarte są z tym samym, czy innym zleceniobiorcą - oraz - co najważniejsze - czy pierwsze zlecenie opiewa na wyższą kwotę, czy niższą.
Dwie składki zdrowotne
Podwójnie trzeba będzie jedynie pobrać i opłacić składkę zdrowotną - ta bowiem jest obowiązkowa z obu tytułów (czyli z obu zleceń).
Ubezpieczony decyduje od której umowy płaci ZUS
Zleceniobiorca może również zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń i podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom z drugiej umowy zlecenia, a z pierwszej wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. To jego dobrowolna decyzja.
Zawieranie dwóch zleceń między tymi samymi stronami to stary sposób na optymalizację ZUS. Co najważniejsze - całkiem legalny.
WAŻNE:
Trzeba jednak pamiętać, że zawierając dwie umowy zlecenia z tym samym płatnikiem muszą one być zawarte na różny zakres prac. Jeśli będzie on taki sam - np. usługi graficzne, to choćby ich faktyczny zakres był różny, ZUS przy kontroli może potraktować je o próbę obejścia przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych i nakazać oskładkowanie obu umów łącznie - oczywiście od początku ich współistnienia.
W przypadku gdy po zawarciu drugiej umowy ubezpieczony nie zmieni tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń i z drugiej umowy nie przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, obowiązkowo będzie podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Pamiętaj o dokumentacji ZUS
Płatnik składek powinien złożyć formularz ZUS ZZA i z drugiej umowy zlecenia zgłosić go wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli obydwie umowy zostały zgłoszone do ubezpieczeń z tym samym kodem tytułu do ubezpieczeń, płatnik za każdy miesiąc ich trwania składa jeden imienny raport miesięczny ZUS RCA z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia, gdzie wykazuje należne składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanego w danym miesiącu wynagrodzenia.
W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy uwzględnić wynagrodzenie wypłacone z pierwszej umowy, a w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wynagrodzenie z pierwszej umowy, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków ubezpieczonego, oraz wynagrodzenie z drugiej umowy.
Przykładowo, jeżeli w grudniu zleceniobiorca otrzyma 1000 zł z pierwszej umowy oraz 500 zł z drugiej, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 1000 zł, a na ubezpieczenie zdrowotne 1312,90 zł [1000 zł – (1000 zł x 13,71 proc. - składki finansowane przez ubezpieczonego) + 500 zł].
Podstawa prawna:
- art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)
- art. 66 pkt 1 lit. e) ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)
