Jeśli choroba uniemożliwia zatrudnionemu wykonywanie pracy, otrzymuje on wynagrodzenie lub zasiłek. Ten ostatni przysługuje od 34 dnia niezdolności do pracy w ciągu roku.
Natomiast zatrudniony, który ukończył 50 rok życia, dostanie wynagrodzenie chorobowe za niedyspozycję wynoszącą do 14 dni w roku kalendarzowym, a od 15 dnia – zasiłek chorobowy. Tak wynika z art. 92 kodeksu pracy.
Chory może dostać 70 proc., 80 proc. i 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Regułą jest 80 proc. Najmniej, co do zasady, otrzymują osoby hospitalizowane. Najwięcej pieniędzy przysługuje w sytuacjach, gdy niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży. Dotyczy to też m.in. przypadku, gdy absencja chorobowa jest skutkiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Roczne zarobki...
Co jest podstawą wymiaru zasiłku? Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Mówi o tym art. 36 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).
Jeżeli natomiast niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu, to podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Co istotne, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.
...i dodatkowe przychody
Wypłata zasiłku jest stosunkowo najprostsza, gdy pracownik zatrudniony jest w jednej firmie i za swoją pracę otrzymuje wynagrodzenie o stałej wysokości. Zdarza się jednak i tak, że pracownik osiąga dodatkowo przychody z innych źródeł.
One także mogą mieć wpływ na podstawę wymiaru zasiłku. Będzie to zależało od tego, czy ich osiąganie jest w zbiegu z ubezpieczeniem pracowniczym i rodzi obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie chorobowe lub prawo do ubezpieczenia dobrowolnego.
A co z honorarium autorskim? Takie honorarium nie stanowi samodzielnej podstawy obowiązku ubezpieczeniowego. Osiąganie dochodu z praw autorskich, zgodnie z ustawą z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.), stanowi kategorię dochodów z tzw. działalności wykonywanej osobiście. Jednak może wynikać z zawartej umowy cywilnoprawnej, np. z umowy o dzieło czy też umowy-zlecenia. Co wtedy?
Obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od takiego dochodu zależeć będzie od tego, czy umowa cywilnoprawna stanowiąca źródło honorarium autorskiego podpisana została z własnym pracodawcą czy z innym podmiotem.
Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy-zlecenia, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.
Tak będzie, jeśli kontrakty te zostały zawarte z pracodawcą, z którym osoba pozostaje równocześnie w stosunku pracy. Albo wtedy, gdy umowy zawarto co prawda z innym podmiotem niż pracodawca, ale w ich ramach praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy. Osoby wykonujące pracę na podstawie takich umów podlegają obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym.
Zatem i chorobowemu na zasadach takich, jak w przypadku pracowników. Orzekał o tym Sąd Najwyższy w wyroku z 22 lutego 2010 (I UK 259/2009).
W efekcie wysokość honorarium uzyskiwanego od własnego pracodawcy w ramach zawartej z nim umowy cywilnoprawnej będzie doliczona do wysokości podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, bo jego osiąganie podlega w tym wypadku obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku są takie same jak w przypadku ubezpieczenia pracowniczego.
Przykład
Pani Janina jest redaktorką w gazecie. Pracuje w wydawnictwie na podstawie umowy o pracę. Jednocześnie z tą samą firmą łączy ją umowa o dzieło. Teksty, które publikuje zgodnie z kontraktem cywilnoprawnym, wynagradzane są honorarium autorskim.
Redagowanie tekstów natomiast wynika z angażu. Dochody uzyskane zarówno z umowy o pracę, jak i umowy o dzieło podlegają oskładkowaniu. Jako takie będą liczyły się do wypłaty zasiłku chorobowego.
Na wniosek
Jeżeli honorarium autorskie wynika z umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem niż własny pracodawca, to ubezpieczenie chorobowe nie jest obowiązkowe.
Zleceniobiorcy podlegający obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym mogą jednak zostać na swój wniosek objęci ubezpieczeniem chorobowym. Wtedy otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenie będzie wpływało na podstawę wymiaru zasiłku chorobowego.
Czytaj też artykuł:
Składki podwyższą wydatki na outsourcing
Więcej w serwisie:
»
»
»
Umowy cywilnoprawne w zatrudnieniu
»
»
»
»
»
