Zasiłku chorobowego nie dostanie każda osoba wykonująca umowę-zlecenie

Jeżeli zleceniobiorca przystąpił na swój wniosek do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przysługuje mu zasiłek chorobowy. Ale nie od razu, lecz po okresie wyczekiwania. Czyli dopiero po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Wlicza się tu poprzednie okresy tego ubezpieczenia, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana:

- urlopem wychowawczym,

- urlopem bezpłatnym albo

- odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Istnieją jednak przypadki, kiedy prawo do zasiłku chorobowego przysługuje już od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Dotyczy to m.in. absolwentów szkół lub wyższych uczelni, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych.

[srodtytul]Podstawa wymiaru[/srodtytul]

Stanowi ją przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Przychód w tym znaczeniu równa się podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tej podstawy.

Jeżeli choroba zmogła zleceniobiorcę przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętny miesięczny przychód z faktycznego okresu ubezpieczenia – za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.

Na przykład zleceniobiorca, objęty od 4 stycznia br. ubezpieczeniem chorobowym, stał się niezdolny do pracy z powodu choroby 13 maja. Przeciętny miesięczny przychód do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oblicza się, dzieląc przychód za okres od lutego do kwietnia przez 3.

Jeżeli ubezpieczenie powstało w trakcie miesiąca, a niezdolność do pracy w miesiącu następnym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przychód z pierwszego niepełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia.

[b]Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się przychód uzyskany za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, z tytułu którego przysługuje zasiłek[/b]. Za taki okres należy również uznać kolejne okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z tego samego tytułu, czyli np. kolejne umowy-zlecenia zawarte z tym samym zleceniodawcą.

[srodtytul]W pierwszym miesiącu[/srodtytul]

Może się również zdarzyć, że choroba zaczęła się już w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego. Wówczas podstawę wymiaru zasiłku zleceniobiorcy stanowi najniższa podstawa za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru.

Dla zleceniobiorców z wynagrodzeniem kwotowym podstawę wymiaru zasiłku stanowi kwota przychodu określona w umowie, przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia chorobowego. U pozostałych podstawą jest kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy z miesiąca, w którym powstało prawo do zasiłku.

Oczywiście zawsze po odliczeniu równowartości 13,71 proc. Gdy u płatnika składek nie ma innych ubezpieczonych z takimi samymi lub podobnymi umowami, przyjmuje się przychód osiągnięty przez zleceniobiorcę.

[srodtytul]Mniej pracy, niższy przychód[/srodtytul]

Jeżeli w okresie, z którego wyznaczamy podstawę wymiaru zasiłku, przychód zleceniobiorcy uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy, to za miesiące, w których wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca, przychód ten się wyłącza, chyba że w każdym z tych miesięcy miało miejsce zmniejszenie przychodu. W takim przypadku przyjmuje się przychód za wszystkie miesiące.

Natomiast gdy zlecenie było realizowane przez co najmniej połowę miesiąca, przyjmuje się faktyczny przychód za te miesiące.

W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się przychód w faktycznej wysokości, bez uzupełniania. Opisane zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego mają zastosowanie również przy innych zasiłkach: opiekuńczym, macierzyńskim oraz świadczeniu rehabilitacyjnym.

[srodtytul]Kto wypłaci pieniądze[/srodtytul]

Prawo do zasiłków ustala, oblicza jego wysokość i wypłaca płatnik. Jest nim albo zleceniodawca jako płatnik składek, albo ZUS, w zależności, kto jest do tego uprawniony. Zleceniodawca – jeśli na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób.

Jeśli na ten dzień nikogo nie zgłaszał do tego ubezpieczenia, to liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonał takiego zgłoszenia.

Podstawą do wypłaty zasiłku jest zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA, które chory powinien dostarczyć płatnikowi zasiłku w ciągu siedmiu dni od daty jego otrzymania. Jeśli płatnikiem zasiłków jest ZUS, to druk ZUS ZLA najpierw idzie do zleceniodawcy (również w ciągu siedmiu dni), a ten niezwłocznie przekazuje go do ZUS, podając datę dostarczenia zaświadczenia przez zleceniobiorcę.

Do tego płatnik również musi dołączyć zaświadczenie ZUS Z-3a. W nim zleceniodawca zamieszcza zestawienie składników przychodu stanowiących podstawę wymiaru zasiłku. [b]W tabeli zaświadczenia ZUS Z-3a wpisuje kwoty niepomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne. Pomniejszenia tego dokona ZUS.[/b]

[srodtytul]Bez zaliczki [/srodtytul]

Jeśli płatnikiem zasiłków z ubezpieczenia społecznego jest zleceniodawca, to nie jest on obowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconego zasiłku. Za to po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do końca lutego wystawi dla zleceniobiorcy informację PIT-8C.

Art. 31 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.[/link]; ustawa o PIT) nakłada na zakłady pracy obowiązek obliczania i pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek od przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego przez nie wypłacanych.

Chodzi tu więc tylko o pracodawców, a nie zleceniodawców, którzy jako płatnicy zaliczek podatkowych od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienieni są w art. 41 ustawy o PIT. Zasiłek zaś nie jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, lecz z tzw. innych źródeł. Tym samym zleceniodawca nie jest upoważniony do odprowadzania zaliczki od zasiłku.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca może złożyć w dowolnym wybranym przez siebie terminie.

Objęcie ubezpieczeniem nastąpi nie wcześniej niż od daty złożenia wniosku. Jeżeli wniosek zostanie złożony w terminie siedmiu dni od daty rozpoczęcia wykonywania zlecenia, to objęcie tym ubezpieczeniem nastąpi od dnia wskazanego w tym zgłoszeniu.[/ramka]

[ramka][b]Ważne [/b]

Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli w pobieraniu zasiłków – bez względu na ich rodzaj – nie było przerwy lub przerwa trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe.[/ramka]