Orzekając tak we wczorajszym wyroku, TK wyraźnie podkreślił, że polski ustawodawca, odbierając możliwość odliczania składek płaconych do systemów ubezpieczeniowych innych państw UE, naruszył zasady równości i sprawiedliwości.
– To kolejny dowód, że nasze regulacje dotyczące rozliczania PIT przez rodaków pracujących za granicą powinny być istotnie zmienione, i to bez dotychczasowej opieszałości. Już zresztą sam fakt, że Polacy pracujący w takich krajach, jak Austria, Holandia, Belgia czy Dania muszą rozliczać się z PIT w kraju, a ci, którzy znaleźli zatrudnienie np. w Wielkiej Brytanii, Irlandii czy Niemczech, takiego obowiązku nie mają, dyskryminuje tych pierwszych – podkreśla Roman Śmigielski, przewodniczący Federacji Organizacji Polskich w Danii „Polonia”.
Według traktatu rzymskiego o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej jednym z celów budowy jednolitego rynku jest likwidacja barier w swobodnym przepływie osób. Art. 39 ust. 2 TWE formułuje zakaz dyskryminacji unijnych obywateli, a rozporządzenie EWG nr 1408/71 w sprawie koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego pracowników gwarantuje im równe traktowanie. Opierając się na tych przepisach, 30 stycznia 2007 r. ETS orzekł, że dyskryminacja ubezpieczonych jest sprzeczna z normami UE.
Według Ministerstwa Finansów wyroki ETS nie mają wpływu na sytuację Polski, gdyż dotyczą spraw indywidualnych. Innego zdania jest rzecznik praw obywatelskich, który wskazuje przede wszystkim na złamanie w naszej ustawie o PIT zasady swobodnego przepływu osób.
– W kwestii odliczania składek przez rodaków pracujących za granicą nie można mówić o niezgodności prawa krajowego z normami UE. Jako podatek bezpośredni regulacje w zakresie PIT należą do wyłącznej kompetencji poszczególnych państw członkowskich, byleby były ustanawiane z poszanowaniem praw Wspólnoty – stwierdziła prof. Teresa Liszcz, uzasadniając wczorajszy wyrok Trybunału.
Dodała, że art. 39 TWE zabrania dyskryminacji pracowników pochodzących z innych państw członkowskich, a zaskarżone przepisy regulują sytuację obywateli polskich.
– Faktem jest jednak, że zakaz odliczania składek zniechęca Polaków do podejmowania pracy w innych krajach UE.
W praktyce bardzo istotne jest odroczenie momentu, w którym zakwestionowane przez TK przepisy (art. 26 ust. 1 pkt 2 i 27b pkt 1 ustawy o PIT) przestaną obowiązywać, aż do końca listopada 2008 r. Jak wyjaśniała prof. Liszcz, sędziowie dali ustawodawcy czas na zmianę ustawy o PIT i ewentualnie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wyjaśniła, że brak danych, o ile taka zmiana zmniejszy wpływy budżetowe, też jest powodem odroczenia.
Dla rodaków, którzy będą musieli rozliczyć się w Polsce z podatku za 2007 r., oznacza to kolejny rok, za który w rocznym zeznaniu składanym w polskim urzędzie skarbowym nie odliczą sobie składek. – Szkoda, że jeszcze raz Polacy pracujący za granicą nie będą mogli pomniejszyć swojego dochodu, ale najważniejsze, że złe przepisy ostatecznie zostaną zmienione. Dowodzi to, że sędziowie Trybunału myślą perspektywicznie, zdają sobie sprawę, że nawet jeśli dziś do budżetu wpłynie mniej pieniędzy, to część z tych, którzy wahają się, czy wrócić do kraju, podejmie pozytywną decyzję. Równe dla wszystkich przepisy podatkowe z pewnością zachęcą do powrotu rodaków m.in. z Holandii. Są tutaj przyzwyczajeni do uczciwego, ale jednocześnie sprawiedliwego płacenia podatków – mówi Małgorzata Bos-Karczewska, redaktor naczelna portalu www.polonia.nl
Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki
Wyrok w sprawie KE przeciwko Danii (C-150/04)
Przepisy umożliwiające uwzględnienie do celów podatkowych jedynie składek zapłaconych w danym kraju są sprzeczne z zasadą swobody przepływu osób i kapitału wynikającą z TWE.
Wyrok w sprawie Danner (C-136/00)
Państwa członkowskie nie mogą dyskryminować podatników, którzy na skutek zmiany systemu ubezpieczeniowego, spowodowanej np. czasowym zatrudnieniem w innym państwie członkowskim UE, zmuszeni są do ponoszenia wyższych kosztów ubezpieczenia, niż gdyby pracowali w swoim kraju.
Wyrok w sprawie Balnckaeart (C-512/03)
Nie narusza prawa wspólnotowego regulacja, zgodnie z którą państwo członkowskie ogranicza prawo do odliczania składek do podmiotów należących do krajowego systemu ubezpieczeń.
