- Kilku pracowników nie otrzymało wolnego za 24 grudnia 2010 i trzeba im wypłacić wynagrodzenie za nadgodziny. Termin wypłaty grudniowej był 10 stycznia 2011. Wyrównanie wynagrodzenia nastąpi 31 maja 2011.Trzeba naliczyć odsetki. Czy są one oskładkowane i opodatkowane i czy liczę je od kwoty brutto czy netto? Czy muszę robić korektę ZUS za styczeń 2011, czy nadgodziny uwzględnić w deklaracji ZUS za maj 2011?
– pyta czytelnik.
Odsetki za nieterminową wypłatę wynagrodzenia i dodatków za godziny nadliczbowe są zwolnione z podatku dochodowego i składek na ZUS. Naliczamy je od kwoty brutto wynagrodzenia.
Wypłatę, tzn. samą należność główną (bez odsetek) z tytułu przekroczenia norm czasu pracy, uwzględniamy w dokumentach do ZUS – raporcie imiennym oraz deklaracji ZUS DRA za maj, czyli za miesiąc, w którym dokonano wypłaty, a nie za miesiąc, za który jest należna.
Lepiej według planu
Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy a także ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 kodeksu pracy).A ta kosztuje. Oprócz normalnego wynagrodzenia pracownik otrzymuje bowiem w zamian za nadgodziny czas wolny albo 50- lub 100-proc. dodatek pieniężny, w zależności od kiedy nadliczbówki miały miejsce.
Wynagrodzenie zawsze wypłaca się w okresach miesięcznych razem z pensją, tak jak dodatki za ponadwymiarowe godziny dobowe. Natomiast dodatki za nadliczbówki z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej płatne są na koniec okresu rozliczeniowego, bo wtedy dopiero można rozliczyć czas pracy i sprawdzić, czy wystąpiła praca ponad przeciętną tygodniową normę.
Nieterminowe uregulowanie należności to dla pracodawcy obowiązek doliczenia odsetek (art. 481 kodeksu cywilnego). Jeżeli ich wysokość nie została wewnętrznie uregulowana np. w umowie o pracę czy regulaminie wynagradzania, należą się pracownikowi w ustawowej wysokości. Nalicza się je od pierwszego dnia opóźnienia (pierwszego dnia po terminie) do dnia zapłaty włącznie.
Podstawą obliczania odsetek jest wynagrodzenie brutto. Wynagrodzenie za pracę, jako nieodzowny element stosunku pracy, stanowi całość obejmującą także tę część, którą pracodawca jako płatnik ma obowiązek potrącić i przekazać budżetowi państwa, tzn. podatek dochodowy i składki na ZUS. Nie można więc rozróżniać wynagrodzenia pracowniczego w kategoriach wynagrodzenia netto jako część należną pracownikowi i część, którą pracownik oddaje państwu.
Wynagrodzenie za pracę należy się bowiem w całości i jako takie wyznaczone jest przez treść stosunku pracy, a więc również w takiej wysokości należy je zasądzać w sporze sądowym między stronami stosunku pracy. Dlatego wynagrodzenie za pracę oznacza wynagrodzenie brutto i od takiej podstawy odsetki powinny być naliczane. Potwierdza to również uchwała Sądu Najwyższego z 19 września 2002 (III PZP 18/02).
SN wyjaśnił, że odsetki z tytułu opóźnienia przysługują również w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Przykład
W spółce X wynagrodzenia są wypłacane 10 każdego miesiąca. Obowiązuje tu jednomiesięczny okres rozliczeniowy.
W grudniu 2010 u jednego z pracowników doszło do przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy, za co nie otrzymał czasu wolnego. 10 stycznia 2011 pracodawca nie wypłacił mu ani wynagrodzenia za wydłużoną pracę, ani 100-proc. dodatku, czyli łącznie kwoty 190,50 zł. Zrobi to dopiero 31 maja 2011.
Pracownik zażądał odsetek. Pracodawca musi więc je naliczyć w wysokości ustawowej od 11 stycznia do 31 maja 2011, czyli za 141 dni.
Wyniosą one 9,57 zł, zgodnie z wyliczeniem:
([190,50 zł x 13 proc.] : 365 dni w roku) x 141 dni = 9,57 zł
W dokumentach
W deklaracjach zbiorczych oraz raportach imiennych miesięcznych do ZUS za dany miesiąc płatnik wykazuje należne składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat stanowiących podstawę wymiaru tych składek – od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja oraz raporty dotyczą (§ 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, DzU nr 78, poz. 465 ze zm.).
Oznacza to, że w dokumentach do ZUS za dany miesiąc pracodawca uwzględnia tylko te przychody podlegające oskładkowaniu, które w tym miesiącu zostały pracownikowi przekazane.
Pieniądze za nadgodziny uregulowane w maju a należne za styczeń powinny być więc ujęte w deklaracji za maj. A to oznacza, że nie należy korygować dokumentów za styczeń.
Bez PIT i ZUS
Odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułu stosunku pracy i stosunków pokrewnych są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).
Podobnego zwolnienia nie ma w przepisach rozporządzenia z 18 grudnia 1998 w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Jednak odsetki nie są oskładkowane, co potwierdził ZUS w piśmie z 7 marca 2001 (FUu 077-7/01).
Czytaj też:
Zobacz więcej:
» Kadry i płace » Wynagrodzenia » Wynagrodzenie za nadgodziny
