W związku z zajęciem pensji pracownika przez organ egzekucyjny (np. urząd skarbowy, ZUS) na pracodawcy spoczywa wiele obowiązków. Podstawowy – musi on do urzędu wpłacić zajętą część wynagrodzenia. Część – bo nie można pozbawić pracownika całości zarobku. Kodeks pracy w art. 87 przewiduje w tym zakresie odpowiednie limity. Od kwoty netto wynagrodzenia można potrącić sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie:
- ?świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 pensji (przy czym nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości);
- ?należności innych niż świadczenia alimentacyjne – do wysokości połowy wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik dostaje pensję minimalną (obecnie wynosi ona 1680 zł), to nie można z niej potrącić jakiejkolwiek kwoty. Ograniczenie to nie dotyczy wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej. Urząd może odebrać je w pełnej wysokości.
Kolejny obowiązek pracodawcy to złożenie do organu egzekucyjnego, w terminie siedmiu dni od dnia wezwania, zestawienia wynagrodzenia pracownika z wyszczególnieniem wszystkich jego składników, tzn. także dochodów z innych tytułów (np. premie, dodatki, nagrody). Przedsiębiorca musi też informować organ egzekucyjny o każdym przypadku występowania przeszkód w wypłacie pensji, o ich rodzaju, a w szczególności wskazać: czy inne osoby roszczą sobie prawa do zajętego zarobku, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o to wynagrodzenie oraz czy i jakie roszczenie skierowane jest do tego wynagrodzenia przez innych wierzycieli.
Oświadczenie o przeszkodach w wypłacie wynagrodzenia jest kontrolowane przez organ egzekucyjny, który ocenia, czy rzeczywiście przeszkody wskazane przez pracodawcę powodują niemożność dokonania egzekucji. Jeżeli pensja została uprzednio zajęta przez inny organ egzekucyjny (np. komornika sądowego), pracodawca niezwłocznie zawiadamia o tym właściwe organy egzekucyjne.
Pracodawca musi także terminowo naliczać odsetki, należne od następnego dnia po dniu wystawienia przez organ egzekucyjny zawiadomienia o zajęciu, do dnia przekazania urzędowi środków pieniężnych. Gdy firma przekazuje je za pośrednictwem rachunku bankowego, nalicza odsetki do dnia obciążenia rachunku bankowego zobowiązanego przekazywaną kwotą. Organ egzekucyjny musi powiadamiać pracodawcę o każdorazowej zmianie stawki odsetek. Firma nie odpowiada więc za nieprawidłowe ich obliczenie, jeżeli urząd nie powiadomił jej w porę o zmianie stawki.
Jeżeli w czasie prowadzenia egzekucji pracownik zakończył pracę w firmie, w której dokonano zajęcia, pracodawca ten niezwłocznie zawiadamia o tym organ egzekucyjny. Ponadto w świadectwie pracy wskazuje organ egzekucyjny, numer sprawy egzekucyjnej i wysokość potrąconych już kwot. Gdy pracodawca zna nowe miejsce zatrudnienia byłego pracownika, przesyła tam niezwłocznie dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. O tym fakcie musi powiadomić również organ egzekucyjny. Nowy pracodawca, któremu pracownik przedstawił świadectwo pracy ze wzmianką o zajęciu zarobku, musi zawiadomić niezwłocznie o zatrudnieniu byłego pracodawcę oraz urząd.
podstawa prawna: ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. DzU z 2012 r. poz. 1015 ze zm.).