Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 k.p. można potrącić z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Zatrudniony może zezwolić na ujęcie należności stanowiących wierzytelność pracodawcy lub osób trzecich. Przyjmuje się, że brak formy pisemnej oznacza nieważność akceptacji wniosku etatowca. Tak uznał m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 1 października 1998 r. (I PKN 366/98). Jednak art. 91 k.p. nie przewiduje w tym przypadku rygoru nieważności. Dlatego zachowanie tej formy ma znaczenie jedynie do celów dowodowych.
Pracownik może odwołać zgodę na potrącanie należności na rzecz pracodawcy za jego zgodą lub wtedy, gdy zaistnieją podstawy do uchylenia się od skutków oświadczenia woli z powodu jego wad wyliczonych w kodeksie cywilnym (gdy wyrażając zgodę, był w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, złożył ją dla pozoru, pod wpływem błędu lub przymusu). W przypadku potrąceń na inne należności niż pracodawcy podwładny może odwołać swoją zgodę w każdym czasie, a jej cofnięcie wiąże szefa.
Akceptując dokonywanie potrąceń, podwładny może określić ich wysokość procentowo lub kwotowo. Szef musi respektować jego wolę, ale nie może przy tym zapominać o stosowaniu kwot wolnych od potrąceń.
Jeżeli nic innego nie wynika z aprobaty etatowca lub jego wniosku, ujęć można dokonywać w kolejnych miesiącach, przy zachowaniu ograniczeń z art. 91 § 2 k.p. >patrz wzór wniosku o dokonywanie potrąceń. Zgoda na potrącenie musi dotyczyć konkretnej, istniejącej wierzytelności. Akceptacja ujęć na rzecz potencjalnych należności przyszłych jest prawnie nieskuteczna.
Zgoda pracownika na
dokonywanie potrąceń należności na rzecz pracodawcy
M sp. z o.o. Płock, 26 czerwca 2013 r.
ul. Lisia 42, 09-400 Płock
Weronika Iksińska
ul. Wilcza 3, 09-400 Płock
Ponieważ termin zwrotu pożyczki udzielonej Pani przez Pracodawcę w dniu 14.02.2013 r. z zakładowego funduszu pracowniczego w wysokości 5 tys. zł, ustalony na 31.05.2013 r., upłynął bezskutecznie, na podstawie art. 91 § 1 k.p. proszę o wyrażenie zgody na potrącanie co miesiąc z Pani wynagrodzenia netto (1900 zł) po 500 zł aż do zupełnego zaspokojenia w/w należności.
Olga Igrekowska
prezes zarządu M sp. z o.o.
I wariant
Nie wyrażam zgody.
Weronika Iksińska, 27.06.2013 r.
I wariant jest prawidłowy. Pracownik nie musi zaakceptować wniosku pracodawcy
o wyrażenie zgody na potrącenie jego należności z uposażenia. Pracodawcy pozostaje wówczas dochodzenie roszczeń na drodze sądowej.
II wariant
Wyrażam zgodę pod warunkiem, że potrącana będzie kwota 100 zł miesięcznie.
Weronika Iksińska, 27.06.2013 r.
Do Justyny Kowalskiej – Kierownika Działu Księgowości: Proszę o potrącanie z wynagrodzenia netto Pani Weroniki Iksińskiej po 100 zł miesięcznie aż do zupełnego zaspokojenia należności w/w wobec pracodawcy, tj. do uzyskania kwoty 5 tys. zł.
Olga Igrekowska
Prezes Zarządu M sp. z o.o.
27.06.2013 r.
II wariant też jest prawidłowy. Pracownik ma prawo, zgadzając się na potrącenia, wskazać ich kwotę. Jeżeli nie zostanie naruszona kwota wolna od ujęć, wniosek podwładnego wiąże pracodawcę. Pracownik może też wskazać terminy, w których ma następować potrącanie.
III wariant
Wyrażam zgodę na potrącanie co dwa miesiące po 300 zł.
Weronika Iksińska, 27.06.2013 r.
Do Justyny Kowalskiej – Kierownika Działu Księgowości: Proszę o potrącanie z wynagrodzenia netto Pani Weroniki Iksińskiej po 500 zł miesięcznie aż do zupełnego zaspokojenia należności w/w wobec pracodawcy, tj. do uzyskania kwoty 5 tys. zł.
Olga Igrekowska
prezes zarządu M sp. z o.o.
27.06.2013 r.
III wariant jest nieprawidłowy. Pracownik miał prawo wskazać niższą kwotę do potrąceń i dowolnie określić termin dokonywania ujęć. Taki wniosek jest dla pracodawcy wiążący. Jeżeli mimo to dokona on wyższego potrącenia, podwładny ma prawo żądać wypłaty nienależnie zabranych kwot wraz z ustawowymi odsetkami.
Wniosek pracownika o
dokonywanie potrąceń należności z jego wynagrodzenia
Konstancja Nowak Płock, 26 czerwca 2013 r.
ul. Rybia 2, 09-400 Płock
ABC sp. z o.o.
ul. Końska 67, 09-400 Płock
Na podstawie art. 91 § 1 k.p. proszę o potrącanie – co miesiąc
– z mojego wynagrodzenia netto wypłacanego w danym miesiącu
(tj. 2100 zł) po 400 zł aż do spłacenia należności w wysokości
3 tys. zł z tytułu umowy pożyczki z 1 kwietnia 2013 r. zawartej między Konstancją Nowak (jako pożyczkobiorcą)
a Kingą Kowalską (jako pożyczkodawcą).
Proszę przekazywać w/w kwoty na rachunek bankowy:
00 1234 5678 0000 9012 3498 0000.
Konstancja Nowak
I wariant (prawidłowy)
Do Mariki Agacińskiej – Kierownika Działu Księgowości: Proszę
o potrącanie z wynagrodzenia netto Pani Konstancji Nowak
po 400 zł miesięcznie aż do zupełnego zaspokojenia należności w/w wobec Pani Kingi Kowalskiej (3 tys. zł).
Laura Wiśniewska
prezes zarządu ABC sp. z o.o.
26.06.2013 r.
II wariant
Nie wyrażam zgody.
Laura Wiśniewska
prezes zarządu ABC sp. z o.o.
26.06.2013 r.
II wariant też jest prawidłowy. Uwzględnienie wniosku pracownika
o dokonywanie potrąceń należności na rzecz osób trzecich zależy od uznania pracodawcy (wyjątek dotyczy pobrania składki związkowej).
III wariant (zakładając, że wniosek dotyczy potrącania
po 1300 zł miesięcznie)
Do Mariki Agacińskiej – Kierownika Działu Księgowości: Proszę
o potrącanie z wynagrodzenia netto Pani Konstancji Nowak
po 1300 zł miesięcznie aż do zupełnego zaspokojenia należności w/w wobec Pani Kingi Kowalskiej (3 tys. zł).
Laura Wiśniewska
prezes zarządu ABC sp. z o.o.
26.06.2013 r.
III wariant jest nieprawidłowy. Pracodawca nie może zaakceptować wniosku pracownika o potrącanie kwot naruszających stawkę wolną od potrąceń. W takiej sytuacji pracodawca musi obliczyć kwotę wolną od potrąceń, a następnie potrącać co miesiąc maksymalną, dopuszczalną stawkę (dotyczy to przypadku, gdy pracownik wyraził zgodę na potrącenie kwoty przekraczającej te stawki).
—Anna Borysewicz, adwokat, prowadzi własną kancelarię w Płocku
Podstawa prawna:
art. 87 § 1, art. 871 § 1 pkt 1, art. 91 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
art. 61, art. 73 § 1, art. 74 § 1, art. 82–84 i art. 87 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – kodeks cywilny (DzU nr 16, poz. .93 ze zm.)