Kiedy przedsiębiorca ma kłopoty finansowe i przestaje być wypłacalny, jego pracownicy mogą zostać bez wynagrodzenia. Nie oznacza to jednak, że go nie wyegzekwują.
Niezaspokojone roszczenia pracownicze podlegają bowiem spłaceniu ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Przy czym nie pokryje on każdej należności.
[srodtytul]Tylko należności główne...[/srodtytul]
Zaspokojeniu ze środków FGŚP podlegają tylko należności główne. Są nimi przede wszystkim wynagrodzenia za pracę. Dotyczy to też należności przysługujących pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy.
Do takich ustawa z 13 lipca 2006 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=183265]o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy [/link](DzU nr 158, poz. 1121 ze zm.) zalicza wynagrodzenie za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, za czas niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy) i za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
To także wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, o którym mowa w art. 92 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]k.p.[/link] Tak samo jest z odprawami pieniężnymi wypłacanymi z tytułu zwolnień grupowych.
FGŚP wypłaci także wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego oraz ekwiwalent pieniężny za urlop należny za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy. Zajmie się też odszkodowaniem wypłacanym na podstawie art. 36[sup]1[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]k.p.[/link], czyli należnym przy skróceniu okresu wypowiedzenia w przypadku likwidacji bądź upadłości firmy.
Ze środków funduszu pokryty zostanie także dodatek wyrównawczy, o którym mowa w art. 230 i art. 231 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]k.p.[/link], a zatem ten przysługujący przy przeniesieniu pracownika na inne stanowisko ze względu na chorobę zawodową, gdy taka zmiana powoduje obniżenie wynagrodzenia. Zaspokojeniu podlegają też składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawców na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Skoro FGŚP pokrywa tylko należności główne, to nie zapłaci odsetek za okres opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Orzekał o tym [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 26 września 2000 r. (I PKN 53/00).[/b]
[srodtytul]... przez określony czas[/srodtytul]
Dla uzyskania świadczeń przez pracowników znaczenie ma data niewypłacalności. Od niej bowiem zależy wypłata należnych świadczeń. Przeważnie jest nią data wydania postanowienia wszczynającego procedurę upadłościową przez sąd albo data uprawomocnienia się postanowienia.
[b]W przypadku niewypłacalności powstałej wskutek faktycznego zaprzestania działalności gospodarczej brana jest pod uwagę data przypadająca po dwóch miesiącach od zaistnienia tego zdarzenia.[/b]
Roszczenia pracownicze podlegają zaspokojeniu w określonym czasie. Ulegają bowiem przedawnieniu, którego okres zależy od rodzaju należności.
Przykładowo w przypadku wynagrodzenia za pracę roszczenia podlegają zaspokojeniu za okres nie dłuższy niż trzy miesiące poprzedzające datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy albo za okres nie dłuższy niż trzy miesiące poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli ustanie stosunku pracy przypada w czasie nie dłuższym niż dziewięć miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy.
