Podobnie jak w przypadku sprzedaży premiowej również przychody z nagród w konkursach wynikają z niezdefiniowanego prawnie pojęcia „konkurs". Słowo to powinno być rozumiane zgodnie z potocznym (słownikowym) znaczeniem. Izba Skarbowa ?w Warszawie w interpretacji ?z 12 marca 2014 r. (IPPB2/415-71/14-4/MK1) zdefiniowała pojęcie „konkurs" w następujący sposób: „Zgodnie z definicją zawartą ?w Słowniku Języka Polskiego PWN konkurs jest to przedsięwzięcie dające możliwość wyboru najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp. (...) Z definicji tych wynika, iż jakieś przedsięwzięcie można określić mianem konkursu, jeśli istnieje w nim element współzawodnictwa w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu. W powszechnym rozumieniu konkurs to postępowanie mające na celu wyłonienie zwycięzcy bądź kilku zwycięzców spośród grupy najlepszych uczestników spełniających określone kryteria. Równie ważna jak element współzawodnictwa jest strona formalna całego przedsięwzięcia. Konieczne jest bowiem sporządzenie regulaminu konkursu, w którym określona zostanie nazwa konkursu, organizator, uczestnicy konkursu, nagrody oraz sposób wyłonienia zwycięzców".
Na czym polega
Istotą konkursu jest współzawodnictwo uczestników. Przepisy podatkowe nie ograniczają znaczenia tego pojęcia z uwagi na:
- ?podmiot organizatora (może nim być osoba fizyczna lub prawna, przedsiębiorca lub osoba nieprowadząca działalności gospodarczej),
- ?przedmiot konkursu (konkurs może dotyczyć wiedzy lub umiejętności).
Warunkiem zorganizowania przedsięwzięcia uznawanego przez organy skarbowe za konkurs jest zaś przede wszystkim ustalenie regulaminu konkursu. Powinien on szczegółowo określać:
- ?przedmiot konkursu,
- ?zasady uczestnictwa,
- jury,
- ?kryteria oceny uczestników.
Uczestnictwo w konkursie może być ograniczone podmiotowo. Jeżeli udział w nim wynika z samoistnego tytułu prawnego (regulaminu konkursu i decyzji uczestnika), to akceptowane jest uznanie istnienia konkursu ?– nawet jeżeli uczestnikami konkursu są osoby związane z organizatorem innym stosunkiem prawnym. Izba Skarbowa ?w Warszawie w interpretacji ?z 23 czerwca 2014 r. (IPPB1/415-380/14-2/EC) uznała, że: „(...) możliwość wzięcia udziału ?w konkursie nie wynikała ?z umów o pracę, umów cywilnoprawnych lub innych umów, ale z odrębnego regulaminu konkursu ogłoszonego przez spółkę. Konkurs, jaki zorganizowała spółka, przeprowadzany jest ?w oparciu o regulamin, który określa kryteria, na podstawie których zostaną wyłonieni zwycięzcy. A zatem wystąpiły elementy niezbędne do uznania ich za konkurs".
Uwaga! Ważne jest, by element współzawodnictwa miał charakter rzeczywisty, a nie był pozorną formą uczestnictwa mającego na celu poddanie wynagrodzeń pracowników (zleceniobiorców itp.) ryczałtowej formie opodatkowania.
To nie motywowanie
Organy podatkowe negują przeprowadzenie konkursu, jeżeli jego przedmiot ma na celu motywowanie premiowe pracowników (zleceniobiorców). Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 3 czerwca 2014 r. (IPPB1/415-389/14-2/EC) wskazała: „Analiza zdarzenia przyszłego wskazuje, że konkursy organizowane przez spółkę, których głównym celem będzie zwiększanie sprzedaży produktów spółki, noszą cechy programu motywacyjnego, a nie konkursu, pomimo że spółka określiła to przedsięwzięcie mianem konkursu (...) celem konkursu, ?w odróżnieniu od działań motywacyjnych, nie jest motywowanie jego uczestnika do efektywniejszej pracy, poprawy jej wyników oraz osiągnięcia określonych zysków przez organizatora konkursu. Tego rodzaju cele realizowane są w ramach odrębnego przedsięwzięcia, jakim są ?w szczególności działania motywacyjne. To przedsięwzięcie ukierunkowane jest w głównej mierze na zmobilizowanie jednostki do poniesienia wysiłku, który wraz z połączeniem jej indywidualnych umiejętności oraz warunkami otoczenia doprowadzi do oczekiwanych efektów, ?w tym korzyści finansowych zarówno dla uczestnika programu, jak i jego organizatora".
Zgadzam się z poglądem, że wykonywanie obowiązków pracowniczych nie może być przedmiotem konkursu. Za konkurs należy jednak uznać przedsięwzięcie nakierowane wprawdzie na zwiększenie zysku organizatora, ale oparte na zasadzie dobrowolności uczestnictwa, wykraczające poza przedmiot świadczonej pracy oraz – w zakresie rozstrzygnięcia – bazujące na kryteriach ocennych (zob. prawomocny wyrok WSA w Warszawie ?z 13 listopada 2013 r., III SA/Wa 999/13).
Przykład
Pracodawca ogłosił konkurs dla pracowników i zleceniobiorców na stworzenie hasła reklamowego. Jury wyłoniło zwycięzcę, stosując kryterium marketingowej wartości hasła dla identyfikacji firmy oraz zwiększenia obrotów. Zwycięzca uzyskał przychód z tytułu zwycięstwa w konkursie.
Przykład
Pracodawca ogłosił konkurs dla pracowników działu marketingu, którego przedmiotem jest pozyskanie nowych kontrahentów. Kryterium przyznania nagród jest wartość obrotów pozyskanych klientów. Brak elementu rywalizacji konkursowej oraz pełna zbieżność przedmiotu konkursu ?z przedmiotem świadczonej pracy uzasadnia uznanie nagród za przychód ze stosunku pracy.
Premia dla zawodnika
Podobnie uzasadniane są interpretacje kwestionujące prawo do uznania za nagrodę ?w konkursie premii przyznawanych przez kluby sportowe zawodnikom za uzyskanie określonych wyników (zob. m.in.?interpretację ministra finansów ?z 5 grudnia 2013 r., DD3/033/138/ILG/11/RD-126371/13). Są to bowiem premie opodatkowane według zasad właściwych dla podstawowych wynagrodzeń zawodnika (zależnych od rodzaju stosunku prawnego łączącego zawodnika z klubem).