Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi ?z 7 lipca 2014 r. (IPTPB1/415-184/14-4/AG).

Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpiła fundacja, której jednym z celów statutowych jest wspieranie rozwoju nowoczesnej medycyny ?i lecznictwa. Cel ten jest realizowany m.in. przez pokrywanie kosztów udziału (koszty transportu, pobytu, opłaty rejestracyjne itd.) lekarzy wyjeżdżających na polskie i zagraniczne spotkania naukowe oraz konferencje. Fundacja rozlicza związane z tym koszty bezpośrednio z dostawcami usług – żadne środki finansowe nie są przekazywane bezpośrednio lekarzom.

Wnioskodawca zapytał, czy środki finansowe przeznaczone na pokrycie tych kosztów są przychodem danego lekarza podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym fundacja jest zobowiązana do złożenia do właściwych organów podatkowych informacji PIT-8C.

Zdaniem fundacji realizowane przez nią przedsięwzięcia nie powodują u osób korzystających powstania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT. Argumentowała, że lekarze nie uzyskują korzyści o wymiarze majątkowym, gdyż nie otrzymują bezpośrednio jakichkolwiek środków, a poprzez udział w konferencjach i wzbogacanie swojej wiedzy realizują oni jedynie cele statutowe fundacji.

Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, wskazując, że lekarze poprzez możliwość darmowego uczestnictwa ?w konferencjach uzyskują nieodpłatne świadczenie, którego wartość jest dla nich przychodem. Bez wsparcia fundacji koszty związane z tymi wyjazdami musieliby bowiem pokryć z własnych funduszy.

Jednocześnie jednak organ wskazał, że w analizowanej sytuacji może znaleźć zastosowanie ?art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, zgodnie ?z którym wolne od podatku są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych przepisach, tj. w rozporządzeniu ministra pracy ?i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Warunkiem jest, aby wypłacone diety i inne należności nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub np. (jak w przypadku wnioskodawcy) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw.

W konsekwencji zdaniem organu, jeśli lekarze realizowali zadania statutowe fundacji, to przychód odpowiadający wysokości pokrytych w ich imieniu kosztów udziału w szkoleniach i konferencjach (koszty transportu, pobytu i opłaty rejestracyjnej) jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ww. ustawy.

Komentarz eksperta

Jan ?Kondrusik menedżer, doradca podatkowy ?w Dziale Doradztwa Podatkowego EY, Zespół Human Capital

Analizowana interpretacja porusza kwestię, w jaki sposób na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczać świadczenia zapewniane osobom niebędącym pracownikami, które biorą udział ?w działaniach marketingowych firm, w tym przypadku wyjazdach szkoleniowych czy też konferencjach. Jest to dylemat, przed którym stoi wiele przedsiębiorstw, przede wszystkim z branży farmaceutycznej i FMCG, ?ale też mediowej czy wydawniczej. Z jednej strony konieczna jest zgodność praktyki firm z obowiązującymi przepisami, z drugiej ich potrzeby biznesowe zakładają utrzymanie jak najlepszych relacji ?z beneficjentami świadczeń, w których interesie ?z kolei jest minimalizacja ewentualnych obciążeń, ?jakie mieliby ponosić z tego tytułu.

Argumentacja wnioskodawcy została odrzucona przez organ. Stwierdził on, że fakt, iż odpłatność z tytułu uczestnictwa lekarzy w konferencjach była przekazywana bezpośrednio na rzecz dostawców, nie jest wystarczającą przesłanką, aby uznać, że po stronie lekarzy nie powstaje w tej sytuacji przychód. Jednocześnie organ słusznie wskazał możliwość zastosowania ?w stosunku do finansowanych przez fundację wyjazdów art. art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT. Przepis ten daje podatnikom możliwość wyłączenia ?z opodatkowania określonych wydatków związanych ?z podróżą osób niebędących pracownikami (w tym przypadku lekarzy). Istnieje jednak wiele wątpliwości co do tego, w jaki sposób powinien on być stosowany w praktyce. Przede wszystkim dotyczą one zakresu świadczeń, jakie mogą być uznane za należności za czas podróży. W omawianej interpretacji mieliśmy do czynienia z kosztami transportu, pobytu (noclegami) oraz opłatą rejestracyjną, natomiast często beneficjenci otrzymują również zwrot kosztów wyżywienia, ubezpieczenia podróżnego, przejazdów lokalnych czy innych wydatków związanych z uczestnictwem ?w danym wydarzeniu. W celu ustalenia katalogu należności podlegających zwolnieniu artykuł odsyła podatnika do rozporządzenia ministra pracy ?i polityki społecznej. Zgodnie z § 2 rozporządzenia ?z tytułu podróży krajowej oraz zagranicznej przysługują diety oraz zwrot kosztów przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów i innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb. W zależności od kategorii (rodzaju) należności mogą one podlegać określonym limitom, tak jak w przypadku podróży służbowych. Najbardziej popularne limity dotyczą diet, choć rozporządzenie dopuszcza, aby pracownikowi (osobie niebędącej pracownikiem) zapewniono w trakcie podróży bezpłatne całodzienne wyżywienie. W takiej sytuacji cała należność z tego tytułu, niezależnie od jej wysokości, mogłaby potencjalnie podlegać zwolnieniu, co potwierdza przykładowo wyrok WSA w Warszawie ?z 3 października 2013 r. (SA/Wa/937/13).

Inną niejasną kwestią jest to, czy zwolnieniu podlega opłata rejestracyjna lub inne tego typu wydatki finansowane w imieniu uczestnika zjazdu. Co prawda ?w analizowanej interpretacji pierwsze z tych świadczeń wskazywane jest wprost jako wolne od podatku, można jednak argumentować, że wydatek ten bardziej niż ?z samą podróżą związany jest z realizacją jej celu, jakim jest uczestnictwo w danym wydarzeniu, a tym samym nie spełnia warunków przewidzianych ?w przepisie. Miały również miejsce dyskusje, w jaki sposób otrzymywane należności powinny być związane z podróżą (na zasadzie zwrotu kosztów czy też stosowne opłaty powinny być przekazywane bezpośrednio na rzecz dostawców), choć w ostatnim czasie ugruntowała się linia orzecznicza wskazująca, ?że ma to neutralny wpływ na możliwość stosowania zwolnienia.

Reasumując, w przypadku gdy świadczenia zapewniane przez firmy osobom niebędącym pracownikami mają związek z ich podróżami, warto przeanalizować możliwość zastosowania w tej sytuacji art. 21 ust. 1 ?pkt 16 lit. b ustawy o PIT. Może się bowiem okazać, że przychód powstały z tego tytułu będzie zwolniony ?z opodatkowania.