O tym, czy otrzymaną kwotę należy wykazać w deklaracji VAT-7 (według konkretnej stawki VAT lub według konkretnego zwolnienia z VAT), decyduje przede wszystkim odpłatność, tj. to, czy kwota ?ta została otrzymana z tytułu świadczenia wzajemnego.

Dostawa towarów lub świadczenie usług następuje pod tytułem odpłatnym, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich kontrahentem istnieje ?jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wynagrodzenie zwykle jest świadczeniem pieniężnym. Może także przybrać postać rzeczową, tj. zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa (barter), ?albo mieszaną, tj. zapłata będzie wówczas ?w części rzeczowa, a w części pieniężna. Oznacza to, że odpłatność musi być wyrażalna w pieniądzu, co nie oznacza, ?że musi mieć postać pieniężną.

Wynagrodzenie, i to tylko faktycznie należne, choćby nieotrzymane, jest podstawą opodatkowania VAT. Żeby można było mówić o odpłatności, wynagrodzenie powinno pozostawać w proporcji do uzyskanej ?w zamian korzyści, a więc być ekwiwalentne ?wobec dostarczanego towaru lub ?świadczonej usługi.

Czynności nieodpłatne (bez ustalonych opłat i należności), czyli nieodpłatne dostawy towarów i nieodpłatne świadczenia usług (np. użyczenia), występują w deklaracji VAT-7 na zasadzie wyjątku. Aby dokonywane darowizny towarów i użyczenia podatnik VAT musiał wykazać w deklaracji VAT-7, muszą wystąpić dwa warunki. ?Ma to miejsce wyłącznie, gdy:

- ?podatnikowi VAT przysługiwało prawo ?do odliczenia podatku naliczonego ?od zakupów towarów i usług związanych ?z tymi darowiznami i użyczeniami oraz

- ?dokonuje on tych darowizn i użyczeń wyłącznie na cele niezwiązane ?z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. na cele prywatne swoich pracowników) – art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy ?o VAT.

Darowizna pieniężna, o której mowa ?w pytaniu, nie jest żadnego typu wynagrodzeniem, ani za towar, ani za usługę.

Przykładowo, wiele instytucji kultury otrzymuje darowizny pieniężne od wielu różnych podmiotów w ramach umów ?o współpracy (współfinansowaniu). ?I w ramach tych umów o współfinansowaniu przedsięwzięcia kulturalnego instytucje te nie gwarantują darczyńcom żadnych towarów ani żadnych usług. Czyli nie gwarantują wzajemnego świadczenia, co najwyżej wgląd w rozliczenia finansowe, a to nie podlega opodatkowaniu. I tym samym nie podlega wpisaniu do deklaracji VAT-7.

—Elżbieta Rogala jest niezależnym ekspertem ?i wykładowcą VAT, ?www.elzbietarogala.pl