Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 6 listopada 2013 r. (IPTPB3/423-326/ 13-2/GG).

Wnioskodawca będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością podjął uchwałę o podziale zysku w formie pieniężnej ?i rzeczowej, a następnie wydał wspólnikowi spółki dywidendę rzeczową poprzez przekazanie na jego rzecz własności papierów wartościowych (akcje notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych) posiadanych przez spółkę.

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy przekazanie posiadanych akcji, w wykonaniu uchwały zgromadzenia wspólników o wypłacie dywidendy w formie niepieniężnej, spowodowało po stronie spółki powstanie przychodu podatkowego w postaci wartości przekazanych akcji oraz kosztu podatkowego ?w cenie zakupu akcji oraz w którym momencie powstanie przychód (tj. w momencie wskazanym w uchwale o podziale zysku, w momencie złożenia zlecenia do biura maklerskiego czy w dniu faktycznego wykonania zlecenia przez biuro maklerskie).

Spółka stanęła na stanowisku, że ?w przedmiotowym stanie faktycznym powstanie przychód podatkowy, gdyż zlecenie przeniesienia akcji jako „wypłata" dywidendy rzeczowej wypełnia hipotezę art. 14 ustawy o CIT jako odpłatne zbycie akcji. Przychód podatkowy powstanie w dniu wskazanym w uchwale jako dzień wypłaty dywidendy w wartości rynkowej akcji na dzień wypłaty dywidendy. Z drugiej strony, spółka uznała, że będzie miała prawo ująć wydatki poniesione na nabycie tych akcji jako koszt uzyskania przychodu.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za prawidłowe. Zdaniem organu, wypłata dywidendy powoduje wygaśnięcie zobowiązania spółki do jej wypłaty. Jednocześnie, w opinii organu, wypłata dywidendy w formie niepieniężnej wiąże się ?z czynnością, która skutkuje przeniesieniem własności aktywów innych niż środki pieniężne. Przeniesienie własności akcji jako wypłata dywidendy rzeczowej, zdaniem organu, jest odpłatnym zbyciem akcji, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. Poprzez zbycie akcji spółka otrzymuje ekwiwalent w postaci zmniejszenia się jej zobowiązań. Jednocześnie organ potwierdził prawo spółki do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w wysokości wydatków na nabycie przedmiotowych aktywów.

Komentarz eksperta

Katarzyna Bober menedżer w Dziale Prawnopodatkowym PwC

W mojej ocenie, ze stanowiskiem zaprezentowanym w omawianej interpretacji nie można się zgodzić. Przede wszystkim należy wskazać, że z punktu cywilnoprawnego, obowiązek wypłaty dywidendy jest zobowiązaniem jednostronnym wynikającym ze stosunków właścicielskich, któremu nie towarzyszy żadne świadczenie wzajemne wspólnika. Po stronie wspólnika nie występuje zatem jakakolwiek odpłatność za przeniesienie na jego rzecz własności aktywów w drodze wypłaty zysku w formie rzeczowej. W konsekwencji, wypłata dywidendy rzeczowej nie może być utożsamiana z umową o charakterze wzajemnym, a co za tym idzie, nie można uznać, że przeniesienie składnika aktywów spółki w formie dywidendy na rzecz udziałowca spowoduje powstanie po stronie spółki przychodu z odpłatnego zbycia praw na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o CIT, jak to wskazywał organ podatkowy. Przepis ten odnosi się bowiem wyłącznie do odpłatnego przeniesienia aktywów przez podatnika. Moim zdaniem, trudno uznać, że wypłata dywidendy w formie niepieniężnej powoduje powstanie przychodu po stronie spółki wypłacającej dywidendę. W szczególności należy zwrócić uwagę, że wskutek wydania dywidendy nie powstanie po stronie spółki przysporzenie majątkowe, które mogłoby zostać opodatkowane. Poprzez czynność wypłaty dywidendy spółka dystrybuuje bowiem zysk, poprzez co w istocie zmniejsza wartość swojego majątku, a nie prowadzi do jego wzrostu. Zgodnie natomiast z orzecznictwem sądów administracyjnych, przez przychody dla celów podatkowych należy rozumieć przysporzenia majątkowe o charakterze definitywnym oraz określonym, które faktycznie powiększają aktywa podatnika.Tym samym, skoro po stronie spółki nie powstaje przychód, to spółka nie powinna mieć również prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie przekazywanych akcji. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę, że omawiana interpretacja jest sprzeczna z linią orzeczniczą prezentowaną przez Naczelny Sąd Administracyjny. NSA w wydanych przez siebie wyrokach stawał na stanowisku, że:

- przeniesienie prawa własności w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem, w wyniku którego powstaje po stronie spółki przychód, gdyż wypłata z zysku w formie rzeczowej nie stanowi odpłatnego zbycia praw oraz

- wypłata z zysku w formie niepieniężnej w drodze przeniesienia własności akcji innego podmiotu na akcjonariuszy (udziałowców) nie spowoduje po stronie spółki wypłacającej, jak powiedziano wyżej, powstania przychodu z odpłatnego zbycia na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT (por. przykładowo wyrok z 13 czerwca 2013 r., II FSK 1166/12; wyrok z 8 lutego 2013 r., II FSK 1384/10; wyrok z 19 marca 2013 r., II FSK 1437/11; wyrok z 14 marca 2012 r., II FSK 1673/10). Jednocześnie warto wspomnieć o planowanej zmianie przepisów ustawy o CIT (projekt z 17 października 2013 r.) w zakresie regulowania zobowiązań w formie niepieniężnej, która – jeżeli zostanie uchwalona w planowanym brzmieniu i wejdzie w życie – znajdzie zastosowanie do wypłaty dywidendy w formie rzeczowej. Zgodnie z planowaną zmianą, co do zasady, w przypadku gdy podatnik poprzez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub części zobowiązanie, w tym z tytułu m.in. dywidendy, to przychodem takiego podatnika będzie wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia.