- A spółka z o.o. wchodzi w skład podatkowej grupy kapitałowej, zawiązanej ze spółkami kapitałowymi B i C. Strata spółki A wynosi 100 tys. zł, dochód B: 50 tys. zł i dochód C: 60 tys. zł. Zatem strata A kompensuje się z dochodami B i C; dochód grupy do opodatkowania w danym roku podatkowym wynosi 10 tys. zł. Przyjmując z kolei, że przychody grupy wyniosły 500 tys. zł, a w rezultacie wskaźnik rentowności osiągnął 2 proc., grupa utraci status podatnika w ostatnim dniu miesiąca, w którym złożono zeznanie podatkowe, nie później niż 31 marca następnego roku. Czy powstałą stratę można rozliczyć w następnych latach podatkowych? – pyta czytelnik.

Nie

Strata podatkowa grupy podatkowej, uzyskana po utracie przez grupę statusu podatnika, nie może być rozliczana w następnych latach podatkowych przez spółki uprzednio uczestniczące w grupie.

Wraz z powstaniem grupy kapitałowej, spółka traci status podatnika podatku dochodowego na rzecz nowo powstałej grupy kapitałowej. Istnienie grupy nie powoduje automatycznie zmiany statusu podatkowego każdej z tych spółek w innych podatkach. Pozostają one nadal odrębnymi podatnikami czy też płatnikami tych innych podatków. Wynika to także z faktu prowadzenia przez każdą ze spółek, wchodzących w skład grupy kapitałowej, własnych ewidencji rachunkowych i sprawozdań finansowych.

Na początek indywidualne

Punktem wyjścia jest ustalenie dochodów oraz ewentualnych strat dla każdej ze spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej. Doprowadzi to do dokonania kompensaty uprzednio ustalonych dochodów i strat wszystkich spółek grupy kapitałowej. Powstała nadwyżka nad sumą strat wszystkich spółek będzie dochodem dla grupy kapitałowej. Jeżeli w wyniku kompensacji dla grupy powstała strata, to rok podatkowy, w którym ta strata wystąpiła, będzie ostatnim rokiem podatkowym dla grupy kapitałowej. Wynika to z konieczności osiągnięcia wymaganej przez przepisy rentowności.

Uwaga! Spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej mogą stosować w transakcjach wzajemnych, bez ponoszenia negatywnych skutków podatkowych, szczególne warunki powodujące przemieszczenie dochodu (w postaci darowizny czy wszelkiej innej formy nieodpłatnego przekazania środków finansowych), dokonywane między spółkami wchodzącymi w skład grupy kapitałowej. Są one bowiem kosztem uzyskania przychodów dla darczyńców i ofiarodawców.

Co daje konsolidacja wyników

Na skutek dokonywanej konsolidacji wyników podatkowych spółek grupy kapitałowej, strata spółki w grupie wpływa na pomniejszenie globalnego dochodu albo powiększa globalna stratę grupy.

Uwaga! Jest to jeden z powodów tworzenia grup podatkowych, który pozwala na pokrycie straty powstałej u jednej ze spółek dochodami pozostałych spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej. Wówczas spółka generująca dochód podatkowy uzyskuje jego zmniejszenie, które nie byłoby możliwe poza grupą kapitałową. Jest to o tyle ważne, że dzięki strukturze właścicielskiej spółek tworzących grupę kapitałową możliwe jest rozliczanie strat spółek nierentownych ze spółkami generującymi dochody podlegające opodatkowaniu.

Utrata statusu

Rentowność, określona w przepisach ustawy o CIT, jest konieczną przesłanką funkcjonowania grupy kapitałowej jako całości. Rentowność jest rozumiana jako udział dochodu w przychodach grupy na poziomie 3 proc. (art. 1a ust. 2 pkt 4 ustawy o CIT). Zatem strata podatkowa grupy kapitałowej to utrata statusu podatnika przez tę grupę kapitałową. Z dniem złożenia zeznania podatkowego, ale nie później niż w terminie określonym w art. 27 ust. 1 ustawy o CIT (czyli do końca trzeciego miesiąca następnego roku), następuje rozwiązanie grupy. To natomiast jest konsekwencją nałożonego przez ustawodawcę zobowiązania o rozliczaniu się przez spółki tworzące grupy kapitałowe jako indywidualni podatnicy.

W świetle tych wyjaśnień, strata podatkowa grupy kapitałowej, uzyskana po utracie przez grupę statusu podatnika, nie może być rozliczana w następnych latach podatkowych przez spółki uprzednio uczestniczące w grupie. To samo dotyczy strat spółek tworzących grupę, w okresie jej funkcjonowania, które zostały rozliczone w ramach tej grupy. Nie będą one rzecz jasna rozliczane przez te spółki po rozwiązaniu grupy.

Uwaga na rentowność

Rentowność to udział dochodu w przychodach grupy. Grupa podatkowa może być podatnikiem podatku dochodowego pod warunkiem, że osiągnie za każdy rok podatkowy rentowność na poziomie 3 proc. (art. 1a ust. 2 pkt 4 ustawy o CIT).

Punktem wyjścia jest analiza finansowa

Mirosław Pawełczyk, doktor nauk prawnych, radca prawny, partner zarządzający w Pawełczyk & Szura Kancelaria Radców Prawnych Sp.K. w Katowicach

Decyzja o utworzeniu grupy kapitałowej powinna być poprzedzona analizą finansową poszczególnych spółek, w zakresie realizacji warunków funkcjonowania grupy. Niespełnienie tych warunków niesie ze sobą poważne konsekwencje podatkowe. Wynika to wprost z art. 7a ust. 3 ustawy o CIT. Zgodnie z nim, z dochodu podatkowej grupy kapitałowej nie pokrywa się strat spółek tworzących grupę, powstałych przed powstaniem grupy kapitałowej. W związku z brzmieniem art. 7a ust. 3 ustawy o CIT, brak jest możliwości odliczenia straty spółki przez spółkę w ramach trwającej grupy kapitałowej. Niemniej odliczenie straty będzie możliwe. Spółka, która poniosła stratę, ma pięć lat na rozliczenie tej straty w kolejnych latach podatkowych w wysokości nie większej niż 50 proc. straty w danym roku podatkowym. Jeżeli zatem w ciągu tych pięciu lat grupa kapitałowa rozwiąże się, to wówczas spółce na nowo przysługuje status podatnika i zyskuje ona uprawnienie do rozliczenia straty od swojego dochodu. Odmiennie sytuacja będzie wyglądać, jeżeli czas trwania grupy kapitałowej przekroczy okres pięciu lat. Wówczas stanie się niewykonalne rozliczenie straty powstałej przed jej utworzeniem.