Później ma już bowiem mniejsze możliwości manewru.

[b]– Wynajmowałem budynek biurowo-magazynowy, który był oddany do użytkowania w 2002 r. W 2009 r. stałem się jego właścicielem i zacząłem amortyzować według stawki 2,5 proc. Czy mogę zastosować skrócony okres amortyzacji z uwagi na to, że budynek był użytkowany przed nabyciem przez 60 miesięcy?[/b] – pyta czytelnik DF.

Zgodnie z art. 22a ustawy o PIT właściciel budynku biurowo-magazynowego wykorzystywanego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą może dokonywać odpisów amortyzacyjnych według metody liniowej. Amortyzacja liniowa naliczana powinna być według stawek określonych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych. Dla budynków niemieszkalnych jest to 2,5 proc.

Dodatkowo podatnik może stosować stawki powodujące skrócenie okresu amortyzacji, tj.

- indywidualne – dla używanych lub ulepszanych środków trwałych pierwszy raz wprowadzonych do ewidencji danego podatnika,

- podwyższone o określone współczynniki – dla środków trwałych używanych w warunkach pogorszonych lub złych.

[srodtytul]Kiedy można szybciej[/srodtytul]

Przepisy pozwalają na stosowanie indywidualnych stawek, nie dają jednak podatnikom pełnej dowolności. Dla budynku minimalny okres amortyzacji wynosi 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia oddania go pierwszy raz do używania (w omawianej sytuacji w 2002 r.) do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika (tutaj 2009 r.). Łączny okres amortyzacji nie może być krótszy niż dziesięć lat.

Przyjmując, że różnica między oddaniem pierwszy raz do używania budynku biurowo-magazynowego a wprowadzeniem go do ewidencji wynosi siedem pełnych lat, minimalny okres amortyzacji to 33 lata. Indywidualna stawka amortyzacji dla budynku nie może być zatem wyższa niż 3,03 proc. rocznie (100 : 33).

[srodtytul]Decyzja przed startem[/srodtytul]

Zgodnie z art. 22h ust. 2 ustawy o PIT podatnicy wybierają jedną z metod amortyzacji określonych w art. 22i – 22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. Oznacza to, że po rozpoczęciu amortyzacji podatnik nie może zmienić stawek przewidzianych w wykazie na stawki indywidualne. Może jedynie je podwyższyć, jeżeli używa składnika majątku w warunkach pogorszonych lub złych.

Z pytania wynika, że przedsiębiorca rozpoczął już amortyzację budynku według stawki 2,5 proc. Oznacza to, że dokonał już wyboru metody amortyzacji i jeśli jest to amortyzacja liniowa według podstawowej stawki, to nie przysługuje już mu prawo do przejścia na stawkę indywidualną. Tę bowiem podatnicy mogą wybierać wyłącznie dla środków trwałych pierwszy raz wprowadzanych do ewidencji.

[srodtytul]Sprawdź warunki używania[/srodtytul]

Skrócić okres amortyzacji można, stosując stawki podwyższone w razie wystąpienia warunków pogorszonych lub złych podczas używania danego środka trwałego (również nieruchomości). Robimy to mnożąc stawkę podaną w wykazie przez określony współczynnik.

Przy podwyższeniu stawki amortyzacyjnej dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych stosuje się współczynnik nie wyższy niż 1,2, dla budynków i budowli używanych w warunkach złych – nie wyższy niż 1,4. Za pogorszone warunki uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, pary wodnej, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury, a także innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. Z kolei za złe warunki – używanie budynków i budowli pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to także przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.

W razie ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek amortyzacyjnych są one obniżane od następnego miesiąca.

[ramka][b] Czy wolno obniżyć[/b]

Można jednak argumentować – oczywiście o ile zgodne to jest z rzeczywistym stanem faktycznym – że przedsiębiorca dokonał wyboru stawki indywidualnej (3,03 proc.), a następnie obniżył ją do 2,5 proc. na podstawie art. 22i ust. 5 ustawy o PIT.

W trakcie roku podatkowego nie można wówczas podwyższyć już wybranej stawki. Jednakże powrót do stawki w wysokości 3,03 proc. możliwy będzie od pierwszego miesiąca kolejnego roku podatkowego.

Wprawdzie art. 22i ust. 5 ustawy o PIT mówi o możliwości obniżania stawek podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych (podstawowych), jednak moim zdaniem można go również zastosować przy stawkach indywidualnych, pod warunkiem dokonania obniżki począwszy od miesiąca, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Dodatkowo w żadnym innym przepisie ustawy o PIT podatnicy nie zostali pozbawieni prawa do obniżenia stawki indywidualnej.

Niestety, należy liczyć się tym, że organy podatkowe będą miały inny pogląd. Przykładowo [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 29 czerwca 2009 r. (IPPB5/423-178/09-2/DG)[/b] stwierdziła: „dokonywanie odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu stawek ustalonych indywidualnie przez podatnika stanowi samodzielną metodę amortyzacji, uregulowaną w przepisie art. 16j ustawy o CIT. Metoda ta nie przewiduje możliwości podwyższenia lub obniżenia stawek amortyzacyjnych w trakcie trwania okresu amortyzacji”.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w spółce doradztwa podatkowego Piekielnik i Partnerzy we Wrocławiu[/i]