Tak wynika z [b]wyroku WSA w Opolu z 11 lutego 2009 r. (I SA/Op 275/08).[/b]Organ podatkowy I instancji wydał decyzję o odpowiedzialności członka zarządu spółki za jej zaległości z tytułu VAT oraz o dodatkowym zobowiązaniu w VAT za styczeń, lipiec i sierpień 2002 r. Podatnik odwołał się do izby skarbowej, która uchyliła decyzję I instancji w zakresie zaległości za lipiec i sierpień, natomiast co do stycznia utrzymała ją w mocy. W skardze do WSA podatnik zażądał zmiany decyzji także w części dotyczącej zobowiązania za styczeń, jak i dodatkowego zobowiązania. Zarzucił organom podatkowym m.in. naruszenie art. 107 ordynacji podatkowej, stwierdzając, że nie wynika z niego, by odpowiedzialność osób trzecich odnosiła się do sankcji administracyjnej, którą w opinii skarżącego jest dodatkowe zobowiązanie w VAT.

WSA uchylił decyzję. Podzielił opinię skarżącego co do charakteru dodatkowego zobowiązania w VAT, wskazując, że nie jest ono podatkiem, ale jedynie sankcją administracyjną. W związku z tym w razie niezapłacenia sankcji nie powstaje zaległość podatkowa, a członek zarządu może odpowiadać tylko za zaległości podatkowe.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Aleksandra Bembnista, konsultantka w Zespole Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte (biuro w Gdańsku)[/b]

Instytucja odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe to szczególny sposób egzekwowania przez organy skarbowe należności z tytułu zaległości podatkowych. Ponieważ odpowiedzialność ta ma charakter wtórny (bo np. członek zarządu nie odpowiada za zobowiązania własne, lecz spółki), jej zastosowanie wymaga spełnienia ściśle określonych ustawowo przesłanek. Art. 107 § 1 ordynacji podatkowej mówi natomiast, że zakresem odpowiedzialności objęte są jedynie zaległości podatkowe osoby pierwotnie zobowiązanej do uiszczenia podatku.

Opolski sąd, uznając dodatkowe zobowiązanie podatkowe za sankcję administracyjną, słusznie wyłączył ją z kręgu zobowiązań, za które odpowiedzialność mogą ponosić osoby trzecie, w tym wypadku członkowie zarządu. Wcześniej do takiego wniosku doszły [b]NSA w wyroku z 28 sierpnia 2008 r. (FSK 772/07) i WSA w Gdańsku w wyroku z 25 maja 2007 r. (I SA/Gd 538/06)[/b].

To, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe w VAT stanowi sankcję administracyjną, potwierdziły [b]Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu z 15 stycznia 2009 r. (C-502/07) i Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 30 listopada 2004 r. (SK 31/04)[/b]. Należy mieć nadzieję, że w konsekwencji organy podatkowe zaprzestaną praktyki obciążania nim osób trzecich ponoszących odpowiedzialność za cudze zaległości.Pamiętajmy, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe zostało usunięte z przepisów ustawy o VAT od 1 grudnia 2008 r. Problem ewentualnej odpowiedzialności za nie będzie zatem dotyczył spraw, do których stosuje się stan prawny obowiązujący przed tą datą.[/ramka]