Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 13 stycznia 2015 r. (IBPBI/2/423-1256/14/MS).
Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpiła spółka (wnioskodawca), która rozważa przystąpienie do systemu cash pooling w ramach swojej grupy. Struktura cash poolingu jest regulowana umową zawartą pomiędzy liderem (podmiotem powiązanym ze spółką w Polsce) a bankiem. Spółka ma w tej strukturze pełnić funkcję uczestnika. W ramach cash poolingu każdy uczestnik, w tym spółka, ma korzystać z odrębnych rachunków prowadzonych przez niepowiązany bank. Struktura ma funkcjonować w ten sposób, że salda na rachunkach uczestników będą bilansowane przy wykorzystaniu rachunku lidera, tj. na koniec każdego dnia salda kredytowe na rachunkach uczestników będą transferowane na rachunek lidera, natomiast salda debetowe mają być uzupełniane środkami z rachunku lidera. Każdego dnia po realizacji wszystkich transferów bank ma naliczać odsetki (według zasad określonych w umowie pomiędzy liderem a bankiem). Następnie odsetki naliczone przez bank mają być rozliczane na uczestników (na zlecenie lidera będzie się tym zajmował dział treasury funkcjonujący w ramach grupy). Rozliczenia mają następować automatycznie poprzez zwiększenie należności lub zobowiązań lidera wobec każdego z uczestników (tzn. odsetki będą automatycznie doliczane do salda poszczególnych uczestników, nie będzie fizycznego przelewu środków).
Lider za swoje zaangażowanie w transakcje będzie otrzymywał od uczestników kwartalne wynagrodzenie na podstawie umowy pomiędzy liderem a uczestnikami.
Zdaniem wnioskodawcy w tej sytuacji jedynie wynagrodzenie na rzecz lidera za usługi zarządzania płynnością będzie transakcją podlegającą wymogom dokumentacyjnym określonym w art. 9a ustawy o CIT (jeżeli w ciągu roku przekroczy limity określone w ustawie). W przypadku pozostałych rozliczeń spółka za stronę transakcji uznaje bank. Tym samym wnioskodawca uważa, że dla rozliczeń związanych z udostępnianiem środków finansowych w ramach struktury nie będzie obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych (stroną jest podmiot niepowiązany). Ponadto zdaniem wnioskodawcy relacje pomiędzy spółką a pozostałymi uczestnikami nie spełniają definicji transakcji, ponieważ w ramach struktury nie będą zawierane żadne umowy dotyczące ani kupna, ani sprzedaży towarów lub usług.
Organ uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe i podkreślił, że charakter i cele umowy cash pooling wskazują na jej podobieństwo do umowy pożyczki (w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT umowa pożyczki to umowa, w której dający zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy). Tym samym, zdaniem organu, cash pooling, podobnie jak pożyczkę, można uznać za transakcję i jako taką należy ją dokumentować, jeżeli zostaną przekroczone limity wartości transakcji.
Komentarz eksperta
Justyna Jóźwiak, menedżer w dziale doradztwa podatkowego EY w zespole cen transferowych
Analizowana interpretacja odnosi się do wątpliwości podatnika w zakresie obowiązku przygotowywania dokumentacji cen transferowych dla struktury typu cash pooling. Wątpliwości wynikają z tego, że w przedmiotową strukturę zaangażowana jest niepowiązana instytucja finansowa (bank), która jest stroną umowy z podmiotem z grupy odpowiedzialnym za zarządzanie płynnością. Wszelkie transfery kwot sald są wykonywane przez niepowiązaną instytucję, przy wykorzystaniu rachunków prowadzonych przez podmiot niepowiązany. Tym samym podatnicy argumentują, że to niepowiązana instytucja jest stroną transakcji i podmiotem świadczącym usługi, a nie pozostali uczestnicy struktury.
Organy uznają umowy cash poolingu za formę efektywnego zarządzania środkami finansowymi przez podmioty powiązane kapitałowo lub ekonomicznie. W ocenie organów to uczestnicy struktury wybierają podmiot organizujący strukturę (może nim być niepowiązana instytucja finansowa). Organy koncentrują się na celu zaangażowania podmiotów z grupy w struktury typu cash pooling, a celem tym jest udostępnianie środków pieniężnych podmiotom z grupy w zamian za odsetki. Tym samym cash pooling jest porównywany do pożyczek, a te są transakcjami podlegającymi wymogom dokumentacyjnym.
Należy zwrócić uwagę na to, że obecnie nie ma jednolitej praktyki w zakresie obowiązku dokumentacyjnego dla struktur typu cash pooling. Interpretacje wydawane przez organy podatkowe w ostatnim roku wskazują na konieczność dokumentowania rozliczeń w ramach struktury zarządzania płynnością. Z kolei na poziomie sądów administracyjnych w 2014 roku wydano kilka orzeczeń uchylających interpretacje nakazujące dokumentowanie takich transakcji. Argumenty podnoszone przez WSA to istnienie różnic pomiędzy strukturą cash poolingu a pożyczką oraz zaangażowanie niepowiązanych instytucji finansowych w strukturę.
Biorąc pod uwagę, że stanowisko w zakresie dokumentowania struktur cash poolingu nie jest jednolite, dla ograniczenia ryzyka sporów z organami rekomendowane jest sporządzanie dokumentacji cen transferowych.
