W ostatnim artykule z cyklu międzynarodowych optymalizacji podatkowych opisywaliśmy Jersey >patrz „Prawo ?i Praktyka" z 6 marca br., str. >D4). Dziś pora na kolejną z Wysp Normandzkich, regularnie wykorzystywaną w planowaniu międzynarodowym. Podobnie jak Jersey, Guernsey nie jest członkiem Unii Europejskiej. Za wzrost PKB odpowiadają tu głównie usługi finansowe, takie jak bankowość, ubezpieczenia oraz zarządzanie funduszami.

To jest były raj

Podobnie jak Jersey, Guernsey kiedyś postrzegana była jako raj podatkowy – była umieszczona na liście ministra finansów z 16 maja 2005 r. krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Wyspę usunięto z wykazu (nie ma jej w zaktualizowanym rozporządzeniu z zeszłego roku). Wynika to ze skutecznych negocjacji polskiego rządu z władzami Guernsey – wyspa w końcu przystała na pewne ustępstwa, podpisując w 2013 roku z Polską dwie umowy:

- ?w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w odniesieniu do przedsiębiorstw eksploatujących statki morskie lub statki powietrzne w transporcie międzynarodowym oraz

- ?w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych.

Ostatnia z nich jest zawężoną wersją standardowej umowy bilateralnej. Zawiera regulacje dotyczące sposobu ustalenia ostatecznej rezydencji podatkowej w przypadku tzw. konfliktu rezydencji (ang. tie-breaker rules), opodatkowania wynagrodzenia za pracę, zarobków dyrektorów, artystów ?i sportowców, emerytur i rent, dochodów osób sprawujących funkcje publiczne oraz studentów. Obydwie umowy zostały podpisane 8 października ubiegłego roku, obecnie oczekują na ratyfikację. Lista umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta przez władze Guernsey jest bardziej rozbudowana od listy jej bliźniaczej wyspy. Guernsey zawarło 20 takich umów (oprócz Polski: z Hongkongiem, Wyspą Man, Jersey, Luksemburgiem, Maltą, Katarem, Singapurem, Wielką Brytanią, Australią, Danią, Wyspami Owczymi, Finlandią, Grenlandią, Islandią, Irlandią, Japonią, Nową Zelandią, Norwegią oraz Szwecją). Dodatkowo, Guernsey zawarła umowy o wymianie informacji podatkowych aż z 50 państwami.

Straty rozliczane ?z dochodem

Straty podatkowe poniesione w danym roku podatkowym można rozliczać z dochodem wypracowanym w następnym roku podatkowym. Co do zasady strat podatkowych nie rozlicza się wstecz (np. poprzez korektę deklaracji podatkowej za poprzedni rok podatkowy). Niemniej wyjątek dotyczy strat wygenerowanych w związku ?z zaprzestaniem działalności gospodarczej spółki. Takie straty można rozliczać wstecznie, przy czym maksymalnie można „cofnąć się" o dwa lata.

Reżim 0/10/20

Podobnie jak w przypadku wyspy Jersey, na Guernsey obowiązuje specjalny reżim podatkowy przewidujący trzy stawki CIT. Standardowa stawka zero proc. ma zastosowanie do wszystkich spółek prowadzących działalność gospodarczą na terenie wyspy. Niemniej dochody z określonego rodzaju działalności finansowej (specyficzne operacje bankowe, usługi powiernicze, usługi ubezpieczeniowe) opodatkowane są 10-proc. stawką CIT. Natomiast dochody z działalności podlegającej nadzorowi Urzędu Regulacyjnego oraz dochody z wynajmu i budowy nieruchomości położonej na Guernsey podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym według stawki 20 proc.

Od zysków kapitałowych nic się nie płaci

Zyski kapitałowe nie podlegają opodatkowaniu na Guernsey. Wynika z tego, że dochód zrealizowany przez spółkę bądź osobę fizyczną ze zbycia papierów wartościowych nie podlega opodatkowaniu na wyspie.

Przykład

Polska osoba fizyczna posiadająca miejsce zamieszkania w Polsce zbywa akcje w spółce akcyjnej. ?Od dochodu uzyskanego ?z takiej transakcji zapłaci ?w Polsce podatek dochodowy według stawki 19 proc.

W analogicznej sytuacji rezydent podatkowy Guernsey w ogóle ?nie zapłaci podatku na wyspie.

Jaki podatek u źródła

Spółka wypłacająca dywidendę na rzecz osoby fizycznej będącej rezydentem podatkowym Guernsey jest zobowiązana pobrać podatek od wypłacanej kwoty. Stosuje przy tym stawkę podatkową ?w wysokości różnicy pomiędzy stawką podatku dochodowego mającą zastosowanie do dochodu wypracowanego przez spółkę a stawką podatku mającą zastosowanie do udziałowca. Natomiast dywidendy wypłacane na rzecz nierezydenta podatkowego Guernsey nie podlegają podatkowi u źródła na wyspie. Ten aspekt stwarza możliwości podatkowej optymalizacji.

Przykład

Polski inwestor jest właścicielem spółki cypryjskiej, która z kolei posiada udziały w spółce ?z siedzibą na Guernsey. Dywidenda wypłacana przez spółkę z siedzibą na wyspie ?do spółki cypryjskiej nie będzie podlegać podatkowi u źródła ?na podstawie wewnętrznych przepisów podatkowych Guernsey. Dodatkowo, dywidenda ta generalnie nie będzie podlegać opodatkowaniu na Cyprze na podstawie lokalnych cypryjskich przepisów podatkowych. Oznacza to, że taka dystrybucja nie będzie w ogóle podlegać opodatkowaniu ani na Guernsey, ani na Cyprze.

Odsetki wypłacane przez spółkę z siedzibą na Guernsey nie podlegają podatkowi ?u źródła, niezależnie od tego czy są wypłacane na rzecz rezydenta, czy też nierezydenta podatkowego Guernsey. Również należności licencyjne wypłacane na Guernsey nie podlegają podatkowi u źródła, niezależnie od statusu rezydencji podatkowej otrzymującego.

Preferencje dla osób fizycznych

Stawka podatku dochodowego od osób fizycznych obowiązująca na wyspie jest relatywnie niska – wynosi ona ?20 proc. Rezydenci podatkowi Guernsey mogą płacić podatek dochodowy od faktycznych dochodów zrealizowanych w danym roku podatkowym. Mogą oni również wybrać alternatywny reżim, zgodnie ?z którym płacą stały roczny podatek dochodowy w wysokości 27 500 funtów oraz, dodatkowo, podatek od zysków zrealizowanych na Guernsey ?(z wyjątkiem odsetek bankowych). Podobnie jak w polskim systemie podatkowym, nierezydenci podatkowi Guernsey płacą podatki tylko od dochodów wypracowanych na wyspie (z wyłączeniem odsetek bankowych, w przypadku których nierezydenci podatkowi Guernsey są zwolnieni ?z opodatkowania).

Kwoty ze stosunku pracy

Dochód uzyskany za pracę wykonywaną na Guernsey, oprócz podatku dochodowego od osób fizycznych, podlegać będzie co do zasady składkom na ubezpieczenia społeczne. Wysokość składek płaconych przez pracowników to 6 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Dodatkowo, pracodawcy opłacają swoją część składek – 6,5 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Składki płacone są do limitu wynoszącego 132 444 funty.

Jeżeli pracę na Guernsey wykonuje osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym, to należy pamiętać o tym, że uzyskane przez nią wynagrodzenie podlegać będzie opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:

- ?pracownik przebywa na terytorium Guernsey przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w każdym 12-miesięcznym okresie rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym,

- ?wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub ?w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby na Guernsey (np. wynagrodzenie wypłacane jest przez polskiego pracodawcę),

- ?wynagrodzenie nie jest wypłacane przez stałą placówkę prowadzenia działalności gospodarczej, którą pracodawca posiada na terytorium Guernsey,

- ?praca najemna nie obejmuje wyłącznie lub głównie wynajmowania siły roboczej pracownika.

Jeżeli natomiast powyższe warunki nie zostaną łącznie spełnione, to wynagrodzenie polskiego rezydenta za pracę wykonywaną na Guernsey będzie podlegać opodatkowaniu na wyspie. Niemniej na podstawie art. 11 umowy bilateralnej dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania osób fizycznych zawartej pomiędzy Polską a Guernsey podatek zapłacony na wyspie będzie mógł zostać odliczony od podatku polskiego (odliczenie nie może przekroczyć wysokości podatku obliczonego od dochodu uzyskanego za pracę na Guernsey przed dokonaniem odliczenia – metoda unikania podwójnego opodatkowania zwana metodą odliczenia proporcjonalnego). Dodatkowo na mocy tzw. ulgi abolicyjnej (art. 27g ustawy o PIT) pozycja podatkowa pracownika ostatecznie będzie tożsama z taką, która miałaby miejsce w sytuacji, gdyby dochód uzyskany za pracę na Guernsey był zwolniony ?z opodatkowania w Polsce ?i wpływał jedynie na efektywną stawkę podatkową mającą zastosowanie do pozostałych dochodów opodatkowanych progresywnie (czyli gdyby na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania do tego rodzaju dochodu zastosowanie miała metoda unikania podwójnego opodatkowania zwana metodą wyłączenia z progresją).

Autor jest doradcą podatkowym, menedżerem ?w Crido Taxand sp. z o.o.

Jak założyć spółkę na Guernsey – uwagi praktyczne

Należy pamiętać, że wyłącznie Dostawca Usług Korporacyjnych (CSP – Corporate Service Provider) będący w posiadaniu licencji udzielonej przez Komisję Usług Finansowych Guernsey jest ?w stanie założyć spółkę na wyspie. W celu założenia spółki na wyspie musimy się zgłosić do CSP z paszportem bądź dowodem osobistym oraz rachunkiem (np. za czynsz) potwierdzającym aktualne miejsce zamieszkania. CSP powinien otrzymać od nas podstawowe dane dotyczące zakładanej spółki: jej nazwę, rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, nazwy bądź nazwiska udziałowców (minimum jeden), nazwę bądź nazwiska dyrektorów (przynajmniej jeden), adres prowadzenia działalności, nazwę bądź nazwisko agenta rezydualnego (tj. osoby odpowiedzialnej za przechowywanie dokumentacji identyfikującej właścicieli spółki, może być to podmiot o statucie CSP), określenie roku finansowego, wskazanie podmiotu prowadzącego księgi spółki, wskazanie banku, w którym spółka posiada rachunek.

Jeżeli wszystkie te dane zostaną dostarczone do CSP, to proces tworzenia spółki na Guernsey trwa nie dłużej niż 24 godziny. ?Opłata za rezerwację nazwy wynosi 25 funtów. Opłata za rejestrację spółki waha się – w zależności od trybu rejestracji – od 100 do 750 funtów.

Gdy zapadnie decyzja o zakończeniu działalności

Osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym posiada udziały lub akcje w spółce posiadającej siedzibę na Guernsey. Zamierza zrealizować zysk, sprzedając te aktywa. Jak zostanie opodatkowany dochód uzyskany z takiej sprzedaży?

Jeżeli osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym (a więc taka, która przebywa w Polsce powyżej 183 dni w danym roku podatkowym bądź posiada na terytorium naszego państwa centrum interesów osobistych lub gospodarczych, a więc ośrodek interesów życiowych) zdecyduje się zbyć udziały bądź akcje spółki z siedzibą na Guernsey, to co do zasady dochód uzyskany z takiej transakcji będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce 19-proc. stawką podatku (jako dochód z kapitałów pieniężnych). Ewentualny podatek nałożony na Guernsey będzie mógł zostać odliczony od polskiego podatku, jednak takie odliczenie nie może przekroczyć kwoty polskiego podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia (metoda unikania podwójnego opodatkowania zwana metodą kredytu podatkowego bądź metodą odliczenia proporcjonalnego). Podobne implikacje wystąpią w przypadku umorzenia udziałów lub akcji w spółce będącej rezydentem podatkowym Guernsey.

—Łukasz Bączyk