Kiedy korygować VAT odliczony przy kupnie samochodu

Tak wynika z odpowiedzi Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 listopada 2011 (ILPP2/443-1203/11-4/MN).

Z pytaniem zwróciła się spółka z o.o. W sierpniu 2007  kupiła samochód. Został on zarejestrowany jako ciężarowy na podstawie wyciągu z homologacji oraz dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów. W lipcu 2011 wprowadzono zmiany konstrukcyjne powodujące, że samochód nie spełniał już wymagań pozwalających na uniknięcie ograniczeń w odliczaniu VAT.

Spółka nie precyzuje, o jakie zmiany chodziło. Być może początkowo był to samochód z jednym rzędem siedzeń oddzielonym od części przeznaczonej do przewozu ładunków trwałą przegrodą (van) i postanowiono wstawić do niego drugi rząd siedzeń.

Kiedy konieczne badanie techniczne

Przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego jest warunkiem pełnego odliczenia VAT dla pojazdów samochodowych:

- mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

- mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

- które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

- które mają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Spółka koryguje deklaracje, ale…

W związku z tym pojawiło się pytanie, czy trzeba skorygować VAT odliczony przy zakupie? Początkowo spółka uznała, że tak. Na podstawie art. 3 ust. 3 i 4 nowelizacji ustawy o VAT oraz ustawy o transporcie drogowym z 16 grudnia 2010 (DzU nr 247, poz.1652 ze zm. złożyła więc korektę deklaracji za sierpień 2007.

Nieprecyzyjne regulacje

Z art. 3 ust. 3 nowelizacji ustawy o VAT oraz ustawy o transporcie drogowym z 16 grudnia 2010 (DzU nr 247, poz.1652 ze zm.) wynika, że spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w ust. 2 pkt 1 – 4  obok stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów.

Ust. 4 mówi, że jeśli w pojeździe, dla którego wydano zaświadczenie, o którym mowa w ust. 3, zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których pojazd nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 1 – 4, podatnik jest obowiązany do skorygowania kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym go odliczył.

Zmniejszyła w niej podatek naliczony. Gdy składała ją po raz pierwszy, uwzględniła cały VAT z faktury od sprzedawcy pojazdu, w korekcie wykazała jedynie odliczenie w ramach limitu przewidzianego dla samochodów osobowych (60 proc. VAT naliczonego, nie więcej niż 6000 zł). Spółka zapłaciła również odsetki za zwłokę (od 25 września 2007 do dnia wpłaty, czyli 27 lipca 2011).

…chce odzyskać odsetki

We wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, że już po złożeniu korekty art. 3 ust. 4 nowelizacji zaczął budzić wątpliwości.

Od sierpnia 2007  (daty zakupu) do 7 lipca 2011  (daty zmiany) pojazd spełniał bowiem wymogi, o których mowa w ust. 2 pkt 1 – 4 ustawy o VAT, i był wykorzystywany jako ciężarowy. Zdaniem spółki oznacza to, że korekta i naliczanie odsetek powinny dotyczyć wyłącznie okresu od 7 lipca 2011.

Spółka podkreśliła, że zarówno przed zmianami konstrukcyjnymi, jak i później samochód był wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Stanowisko izby skarbowej

Izba uznała, że korekta złożona przez spółkę była prawidłowa i słusznie zapłaciła ona podatek i odsetki. Wyjaśniła, że do 31 grudnia 2010 kwestię prawa do obniżenia VAT należnego o naliczony z tytułu nabycia pojazdów samochodowych regulował art. 86 ust. 3 – 7a ustawy o VAT.

W stosunku do niektórych pojazdów pełne odliczenie było możliwe po przeprowadzeniu dodatkowych badań przez okręgową stację kontroli pojazdów. Z art. 86 ust. 5c ustawy o VAT wynikało, że jeśli podatnik w ciągu 12 miesięcy przeprowadzi zmiany konstrukcyjne powodujące, że nie byłoby możliwe otrzymanie od takiej stacji zaświadczenia potwierdzającego, że pojazdu nie dotyczą ograniczenia w odliczaniu VAT, to musi skorygować VAT w całości w rozliczeniu za okres, w którym dokonano tych zmian. Przepis ten obowiązywał jednak tylko do końca 2010 r.

Izba potwierdziła, że od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2012 kwestie związane z odliczeniem VAT przy nabyciu samochodu reguluje art. 3 ustawy nowelizującej. Jej zdaniem ust. 4 tego przepisu należy „odnosić także do pojazdów, które posiadają zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym wydane przed  1 stycznia 2011 r. potwierdzające spełnienie wymagań wynikających z obowiązujących wówczas przepisów art. 86 ust. 4 pkt 1 – 4 ustawy, bowiem wymagania dla pojazdów samochodowych, których spełnienie potwierdzają otrzymane uprzednio zaświadczenia nie uległy zmianie po 31 grudnia 2010 r.”.

Jedyną dobrą wiadomością jest wyjaśnienie izby, że „w wyniku tych zmian spółka zachowuje prawo do odliczenia 60 proc. podatku naliczonego nie więcej niż 6000 zł – tak jak w przypadku nabycia samochodu osobowego”.

Izba zauważyła też, że „w obecnie obowiązujących przepisach brak jest zastrzeżenia dotyczącego 12 miesięcy w zakresie dokonywanych zmian, a co za tym idzie, podatnik jest obowiązany do dokonania stosownych korekt bez względu na okres, jaki upłynął od otrzymania faktury (dokonania odliczenia)”.

Nieprzekonujące argumenty

Ostatnie stwierdzenie izby skarbowej wydaje się nieprecyzyjne. Jeśli bowiem minął już okres przedawnienia zobowiązania VAT z deklaracji, w której podatnik odliczył VAT od zakupu samochodu, to nie można jej skorygować.

Biorąc pod uwagę literalne brzmienie przepisu, istnieją też wątpliwości, czy obowiązek korekty wynikający z przepisów przejściowych dotyczy pojazdów kupionych przed 1 stycznia 2011. Można się też zastanawiać, czy tak sformułowany przepis w ogóle jest zgodny z dyrektywą VAT.