Jeśli w ramach działalności gospodarczej podatnik VAT wykonuje dostawy towarów i usług, z których jedne są opodatkowane, a inne podlegają zwolnieniu, podatek należny obniża się o podatek naliczony w proporcji, w jakiej pozostaje działalność opodatkowana do całej działalności.
W tym celu podatnik odrębnie określa kwoty podatku naliczonego w cenach towarów i usług wykorzystywanych przy czynnościach z prawem do obniżenia podatku należnego, a odrębnie dla towarów i usług wykorzystywanych do czynności, którym takie prawo nie przysługuje. Współczynnik odliczenia VAT oblicza się, dzieląc roczny obrót z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo obniżenia podatku, przez sumę całego obrotu.
Zgodnie z art. 90 ust. 10 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT (DzU z 2004 r. nr 54, poz. 535)[/link], jeśli proporcja ta nie przekracza 2 proc., np. gdy 99 proc. działalności podatnika jest zwolnione z podatku, nie ma on prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.
Takie ograniczenie prawa do obniżenia podatku było powodem sporów sądowych z fiskusem. Sądy administracyjne stanęły po stronie podatników, uznając ograniczenie za niezgodne z wyrażoną w unijnej [b]dyrektywie o VAT (2006/112/WE Rady)[/b] zasadą neutralności, zgodnie z którą ekonomiczny ciężar tego podatku powinni ponosić wyłącznie końcowi odbiorcy, konsumenci towarów i usług.
Po zmianach przepisów przewidzianych w projekcie nowelizacji ustawy o VAT oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5A4A6E03BE734D2B0AFB55EE4E5D06D5?id=175599]ustawy Prawo o miarach[/link] (projekt z 10 grudnia 2010 r.) zniknie ograniczenie w możliwości pomniejszania podatku należnego. Oprócz korzystnej zmiany wprowadzone zostanie jednak inne ograniczenie. Obecnie jest tak, że jeśli proporcja przekroczy 98 proc., można odliczyć podatek naliczony w całości. [b]Od początku lutego 2011 r. nawet po osiągnięciu takiej proporcji podatnik nie skorzysta z przywileju pełnego odliczenia, jeżeli podatek wynikający z czynności nieuprawniających do obniżenia wyniesie 500 zł lub więcej.[/b]
Ministerstwo Finansów twierdzi, że tym razem zapis jest zgodny z unijną dyrektywą, która umożliwia uznanie podatku naliczonego niepodlegającego odliczeniu za zerowy, jeśli jest to kwota o nieznacznej wartości. Wyliczoną w powyższy sposób proporcję obliczoną dla obrotu osiągniętego podczas jednego roku stosuje się do roku kolejnego. Po jego upływie dokonuje się korekty zgodnie z aktualnymi wyliczeniami.
Nowe zasady obliczania proporcji będą miały zastosowanie, począwszy od korekt za 2011 r. W związku z planowanym od lutego wejściem przepisów może pojawić się pytanie, na jakich zasadach skorygować deklarację za styczeń 2011 r.
[ramka] [b]Zobacz poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/565095.html]Zmiany w VAT w 2011 r.[/link][/b][/ramka]
