Organizując staż pracodawca musi trzymać się reguł określonych w umowie zawartej ze starostą. Do przyuczenia zawodowego w tym trybie kierowani są tylko bezrobotni. Inaczej jest w przypadku praktyki. Strony mają dużą swobodę w ustaleniu reguł jej odbywania. Do tego praca w innej firmie nie dyskwalifikuje kandydata do nauki zawodu w tej formie.

Wariant 1. ?Umowa ze starostą

Celem stażu jest nabycie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy. Podmiot przyjmujący nie ponosi w zasadzie jego żadnych kosztów i nie zawiera ze stażystą żadnej umowy (a jedynie ze starostą). Bezrobotny otrzymuje stypendium od starosty, który także nadzoruje przebieg stażu. Podczas jego trwania organizator musi natomiast:

- ?zapoznać stażystę z programem stażu, jego obowiązkami? i uprawnieniami, a także udzielać mu wskazówek i pomocy,

- ?przeszkolić go w zakresie BHP i ochrony przeciwpożarowej,

- ?zorganizować na własny koszt wstępne badania lekarskie,

- ?zapewnić warunki BHP, w tym napoje profilaktyczne, odzież roboczą itp., na takich samych zasadach, jak pracownikom,

- ?na wniosek stażysty udzielać mu 2 dni wolnych za każde ?30 dni kalendarzowych  stażu (za ostatni miesiąc – przed terminem jego ukończenia),

- ?informować starostę – nie później niż w ciągu 7 dni – o przerwaniu stażu, o każdym dniu nieusprawiedliwionej nieobecności stażysty i wszystkich innych zdarzeniach istotnych dla realizacji programu.

Stażysta może złożyć skargę na organizatora w razie nierealizowania programu lub niedotrzymywania warunków odbywania stażu. Po złożeniu wyjaśnień przez organizatora starosta decyduje, czy rozwiązać umowę o odbyciu stażu.

Sprawy dotyczące stażu mocno sformalizowała ustawa ?z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 674 ze zm.) oraz rozporządzenie MPiPS z 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (DzU nr 142, poz. 1160).

Po pierwsze na staż można przyjąć tylko bezrobotnego, ale nie każdego >patrz tabela.

Po drugie, konieczne jest wypełnienie wniosku, a w razie jego pozytywnego rozpatrzenia – podpisanie umowy ze starostą. Trzeba także opracować program, według którego będzie realizowany staż. Podpisywana umowa zawiera ten program.

Po trzecie, przed zawarciem umowy należy zgłosić planowane wyjazdy stażysty w delegację, pracę na zmiany lub w weekendy oraz inne kwestie odbiegające od standardu pracy po 8 godzin dziennie. W przeciwnym wypadku zaistnienie takich sytuacji stanowić będzie naruszenie warunków umowy, co może skutkować rozwiązaniem umowy przez starostę.

Po czwarte, po zakończeniu stażu należy wydać stażyście pisemną opinię z informacją o zadaniach, jakie realizował, ?i umiejętnościach praktycznych, jakie uzyskał w trakcie stażu. Ponadto poświadcza się własnym podpisem sprawozdanie sporządzone przez stażystę. Nie wydaje się natomiast zaświadczenia o odbyciu stażu, gdyż wystawia je starosta.

Wariant 2. ?Przyuczanie absolwenta

Podstawową i bardzo istotną różnicą między stażem a praktyką jest pełne odformalizowanie praktyki. Wprawdzie obowiązuje ustawa o praktykach absolwenckich z 17 lipca 2009 r. (DzU nr 127, poz. 1052), ale nie ma żadnych przeszkód, aby pracodawca zorganizował praktyki według własnych zasad. Mogą się one odbywać np. na podstawie umowy-zlecenia (płatnej albo nieodpłatnej), zawartej z każdą osobą, niezależnie od wieku. Praktykę można także odbywać obok zawartej ?z innym podmiotem umowy o pracę.

Natomiast w myśl przepisów ustawy o praktykach absolwenckich praktykantem jest osoba, która ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Pracodawca zawiera z praktykantem umowę odpłatną (za tzw. świadczeniem pieniężnym, którą można rozwiązać na piśmie z zachowaniem 7-dniowego terminu wypowiedzenia) albo nieodpłatną o praktykę absolwencką (którą można rozwiązać natychmiast). Czas trwania takiej praktyki to maksymalnie 3 miesiące. Kontrakt powinien określać m.in.:

- ?rodzaj pracy (przy czym nie może to być praca szczególnie niebezpieczna w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 k.p.),

- ?okres odbywania praktyki,

- ?tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki,

- ?wysokość świadczenia pieniężnego (maksymalnie 2-krotne minimalne wynagrodzenie).

Pracodawca ma obowiązek zapewnić praktykantowi warunki BHP w pracy, odpowiednie środki ochrony indywidualnej, pracę w podstawowym systemie czasu pracy, okresy odpoczynku dobowego i tygodniowego, prawo do 15-minutowej przerwy na zasadach dotyczących pracowników. Jeżeli praktykant pracuje w nocy, zyskuje takie same uprawnienia jak pracownik. Po zakończeniu współpracy, na wniosek praktykanta, pracodawca ma obowiązek wystawić mu na piśmie zaświadczenie o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach, jakie nabył.

Wady stażu

- ?przepisy szczegółowo regulują zasady ubiegania się o tę formę wsparcia dla pracodawców, np. wymóg zobowiązania się ?do zatrudnienia osoby bezrobotnej po zakończonym stażu ?albo maksymalny czas trwania stażu

- pracodawca jest znacznie obciążony formalnymi obowiązkami

- ?na staż można przyjąć bezrobotnego spełniającego kryteria wskazane w przepisach

Zalety stażu

- ?pracodawca nie wypłaca stażyście wynagrodzenia, zarówno pensji podstawowej, jak i chorobowego ani należności za dni wolne

- ??jedyne koszty wynikają ze stosowania wobec stażysty przepisów BHP i ppoż na takich samych zasadach, jak wobec pracowników; to oznacza przede wszystkim konieczność ponoszenia kosztów wstępnych badań lekarskich

- ?nadzór starosty nad stażem przejawiający się w możliwości jego przerwania na wniosek pracodawcy, np. w razie stawienia się stażysty pod wpływem alkoholu czy nieusprawiedliwionych nieobecności

- ?stażysta to nie zawsze niedoświadczony absolwent; może ?to być osoba posiadająca wysokie kwalifikacje i praktykę

Wady praktyk

- ?pracodawca ponosi całkowity koszt praktyk odpłatnych

- ?konieczne jest zaangażowanie pracowników ?do pełnienia pieczy nad niedoświadczonymi ?praktykantami

- ?wskazane jest dopracowanie systemu ochrony tajemnic firmy, jej know-how i danych osobowych

Zalety praktyk

- ?odformalizowanie praktyk

- ?możliwość oceny grupy potencjalnych kandydatów ?do pracy

- ?uzyskanie bezpłatnych wykonawców prostych czynności (nieodpłatna umowa-zlecenie)

- ?zapewnienie wysokiego standardu odbywania praktyk może stanowić jeden z elementów employer brandingu