Są sytuacje, kiedy chcąc powierzyć podwładnemu inną pracę niż wynika z angażu, pracodawca nie musi wręczać wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy lub płacy. Nie trzeba też się dogadywać w porozumieniu zmieniającym. Wystarczy polecenie służbowe. Aby jednak taka dyspozycja była wydana zgodnie z prawem, ma spełniać wymogi określone w art. 42 § 4 k.p.
Łączne warunki
Przede wszystkim do takiego kroku zatrudniającego zmuszą uzasadnione potrzeby. Przy czym chodzi tu potrzeby zakładu jako całości, a nie jego jednostki organizacyjnej. Podwładny ma prawo je kwestionować przed sądem pracy, np. gdy odwoła się od rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Pojęcie „uzasadnione potrzeby pracodawcy" nie obejmuje jednak zmiany zakresu obowiązków z powodu stanu zdrowia etatowca.
Ponadto tego innego rodzaju pracy zatrudniony nie może realizować dłużej niż przez 3 miesiące w roku kalendarzowym. Nie ma jednak przeszkód, aby ten okres był podzielony na części i np. przypadał w drugim i trzecim kwartale jednego roku kalendarzowego. Ponadto praca z ostatniego kwartału może sąsiadować z kolejnym poleceniem jej wykonywania przypadającym już w pierwszym kwartale następnego roku.
Nie wolno także zapominać, że inną pracą – w rozumieniu art. 42 § 4 k.p. – jest praca odmiennego rodzaju niż określona w kontrakcie o pracę, a nie ta sama tylko realizowana na innym stanowisku.
Jeszcze jeden ważny warunek polega na tym, że polecona praca nie może obniżyć wynagrodzenia etatowca obejmującego wszystkie jego składniki. A te nowe obowiązki mają odpowiadać jego kwalifikacjom – nie mogą więc ich przekraczać, ale jednocześnie umiejętności etatowca powinny być odpowiednio wykorzystane przy świadczeniu poleconej pracy.
Przed finałem
W tych okolicznościach inną pracę wolno powierzyć także w okresie wypowiedzenia. Nie wymaga to nawet zachowania pisemnej formy (choć nie jest wykluczone >patrz przykład polecenia służbowego). Jeśli podwładny nie podporządkuje się tej dyspozycji (zarówno ustnej, jak i pisemnej), grozi mu utrata posady w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). W świetle art. 100 § 1 k.p. etatowiec musi stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, a nie są sprzeczne z przepisami lub treścią angażu.
Tę dyspozycję służbową wydaną na piśmie umieszcza się w porządku chronologicznym w części B akt personalnych etatowca (§ 6 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika).
—Anna Borysewicz, adwokat
Podstawa prawna: art. 42 § 4, art. 52 § 1 pkt 1 oraz art. 100 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
Podstawa prawna: § 6 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.)
