- Prowadzę firmę handlowo-budowlaną. 29 sierpnia 2013 r. została u mnie bez wcześniejszego zawiadomienia przeprowadzona kontrola przez inspektora pracy. Kontrolujący wyjaśnił mi, że czynności zostały przeprowadzone na podstawie Konwencji Nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu. Czy kontrola ta była legalna? – pyta czytelnik.

Tak

. Pomimo niezawiadomienia przedsiębiorcy na 7 dni przed przeprowadzeniem czynności, kontrola była legalna. Zgodnie bowiem z art. 79 ust. 2 pkt 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (dalej „u.s.d.g.") zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej.

Do kontroli u przedsiębiorcy miała zastosowanie Konwencja Nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca inspekcji pracy w przemyśle i handlu, ratyfikowana przez Polskę 19 kwietnia 1995 r. (DzU z 1997 r. nr 72, poz. 450). Konwencja ta stanowi umowę międzynarodową.

Dlatego w sprawie miał zastosowanie wskazany powyżej przepis zwalniający od obowiązku zawiadomienia o wszczęciu kontroli. Należy także wskazać, że z art. 12 Konwencji nr 81 wynika, że inspektorzy pracy zaopatrzeni w odpowiednie pełnomocnictwa będą upoważnieni m.in. do swobodnego wstępu, bez uprzedniego zawiadomienia, o każdej porze dnia i nocy, do każdego zakładu pracy podlegającego inspekcji.

Natomiast zgodnie z jej art. 16 przedsiębiorstwa będą kontrolowane tak często i tak starannie, jak to jest konieczne dla zapewnienia skutecznego stosowania odpowiednich przepisów prawnych.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 lipca 2011 r. (sygn. akt I OSK 289/2011)

wyjaśnił, że zgodnie z art. 79 ust. 1 u.s.d.g. organy kontroli mają obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Zawiadomienia tego nie dokonuje się jednak w przypadku, gdy kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej.

Z przepisów art. 77 i art. 79 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 u.s.d.g. wynika zatem pierwszeństwo postanowień ratyfikowanej umowy międzynarodowej przed uregulowaniami ustawy w zakresie zasad i trybu przeprowadzenia kontroli w sytuacjach, gdy uregulowań tych nie da się pogodzić z postanowieniami ratyfikowanej umowy międzynarodowej.

Zatem kontrola sprawowana przez Państwową Inspekcję Pracy na podstawie Konwencji nr 81 wyłączona jest spod reżimu uregulowań dotyczących kontroli zawartych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Podstawa prawna:

Art. 77, art. 79 ust. 1, ust. 2 pkt 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. DzU z 2013 r. poz. 672 ze zm.).