Mamy nie nadążają za zmianami w kodeksie pracy. Z pytań, jakie otrzymujemy, wynika, że wiele z nich nie wie, jak skorzystać z dłuższych urlopów macierzyńskich i nowych rodzicielskich.

– Cieszę się, że będę mogła pójść na urlop rodzicielski. Nie wiem tylko, kiedy mam złożyć wniosek o jego przyznanie – pisze Zuzanna Jurkowska, która 1 lutego urodziła Floriana.

– Czy mogę nowym wolnym podzielić się z mężem? – chce wiedzieć Katarzyna Groblewska, mama córeczki urodzonej 15 marca.

Ważne daty porodu

Obie mamy zyskają na zmianach, nad którymi w ekspresowym tempie pracuje Sejm. Już teraz jednak powinny zaplanować swoje działania.

Matki, które urodziły 1 stycznia tego roku, muszą złożyć dwa wnioski w dniu, w którym nowe regulacje zaczną obowiązywać, czyli 17 czerwca 2013 r. Pierwszy o przedłużenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego do sześciu tygodni (obecnie trwa on cztery tygodnie) i drugi o przyznanie nowego, trwającego 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Wszystkie kobiety, które urodziły między 1 a 28 stycznia, a ich urlopy przyznane na dotychczasowych zasadach skończą się między 17 czerwca a 15 lipca 2013 r., będą miały czas na złożenie wniosku do ostatniego dnia dotychczasowego urlopu macierzyńskiego.

Mamy, które urodziły pomiędzy 29 stycznia a 4 lutego, powinny wystąpić o dodatkowy, dłuższy o dwa tygodnie, urlop macierzyński siedem dni przed zakończeniem podstawowego urlopu macierzyńskiego. Ten trwa 20 tygodni i będzie się kończył między 17 a 23 czerwca. Wnioski zatem powinny złożyć najpóźniej odpowiednio między 10 a 16 czerwca. Z kolei o nowy urlop rodzicielski muszą wystąpić z 14-dniowym wyprzedzeniem, czyli najpóźniej między 29 czerwca a 4 lipca.

Jeszcze inaczej będą traktowane kobiety, które urodziły swoje pociechy między 5 a 11 lutego. Im 20-tygodniowy podstawowy urlop macierzyński skończy się między 24 a 30 czerwca 2013 r. W myśl przepisów przejściowych mają siedem dni na wystąpienie o wydłużony dodatkowy urlop macierzyński. Muszą się zatem o niego postarać między 17 a 23 czerwca.

Kobiety, które urodziły dziecko po 11 lutego, o dodatkowy urlop macierzyński i rodzicielski będą występowały już z 14-dniowym wyprzedzeniem. Wnioski powinny więc składać już od 17 czerwca 2013 r.

Janusz Sejmej z Ministerstwa Pracy radzi nie czekać na ostatnią chwilę z wnioskami.  – Można je zanieść pracodawcy jeszcze przed zmianą przepisów – uważa.

Urlop rodzicielski będzie można łączyć z pracą na pół etatu i pobierać wtedy pół zasiłku

A co nowego dla mam hojniej obdarowanych przez los? – Od 15 listopada 2012 r. jestem mamą bliźniaków Wojtka i Tomka. Czy dostanę dodatkowy urlop rodzicielski? – pyta Patrycja Łozińska.

Okazuje się, że tak. Nowelizacja obejmie wszystkie osoby, które 17 czerwca nadal będą korzystały z urlopu macierzyńskiego przyznanego na dotychczasowych zasadach. A matka bliźniaków ma 31 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego. Do tego trzeba doliczyć o dwa tygodnie dłuższy urlop dodatkowy. Dzięki temu na nowe urlopy mogą liczyć np. matki bliźniaków urodzonych od 2 października 2012 r. A gdy potomstwo jest jeszcze   liczniejsze, nowelizacja obejmie też wcześniejsze porody. Podstawowy macierzyński na trojaczki trwa bowiem 33 tygodnie, na czworaczki 35, a na pięcioraczki i więcej aż 37 tygodni.

Opieka na zmianę

Na urlopie rodzicielskim oboje rodzice będą mogli być w tym samym czasie, a nawet wrócić do pracy na maksymalnie pół etatu, czyli matka mogłaby pracować np. od 7 do 11, a ojciec od 11 do 15.

– W efekcie rodzice nie będą potrzebować ani niańki, ani żłobka, bo jedno zajmie się dzieckiem rano, a drugie po południu – mówi Paweł Kubicki ze Szkoły Głównej Handlowej. Tata będzie mógł też przed czy po rodzicielskim wziąć dwa tygodnie urlopu ojcowskiego, który trzeba wykorzystać w ciągu roku od narodzin dziecka.

Niższe świadczenie

Po przejściu na urlop rodzicielski matki muszą liczyć się ze znacznym obniżeniem zasiłku. W wysokości 100 proc. wynagrodzenia przysługuje on wyłącznie na macierzyńskim. Podczas urlopu rodzicielskiego jest to tylko 60 proc. pensji.

– Ojcowie mogą mieć dodatkową motywację finansową, aby przejąć rolę mamy. Często to oni mają wyższe zarobki, więc zasiłek w wymiarze 60 proc. jego pensji będzie opłacalny – uważa Kubicki.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora?, m.rzemek@rp.pl

Rodzice maluchów zyskają 28 tygodni

Obecnie kobiety na etacie, prowadzące działalność lub zatrudnione na zleceniu i zgłoszone do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mają prawo do 24 tygodni urlopu macierzyńskiego (20 tygodni podstawowego i cztery dodatkowego). Ten drugi przyznawany jest na wniosek składany najpóźniej na siedem dni przed jego rozpoczęciem. Po zmianach w kodeksie pracy mamy nadal będą miały 20 tygodni urlopu podstawowego, ale zyskają dwa tygodnie dodatkowego urlopu macierzyńskiego (razem będzie ich sześć) oraz 26 tygodni nowego urlopu rodzicielskiego. Urlopy: dodatkowy i rodzicielski, będą przyznawane na wniosek złożony co najmniej 14 dni przed ich rozpoczęciem. Aby nabyć prawo do wydłużonego wolnego, trzeba wykorzystać ciągiem zarówno podstawowy, jak i dodatkowy macierzyński. Dodatkowy można podzielić między rodziców na dwie następujące po sobie części, nowy urlop rodzicielski na trzy. Każda musi trwać co najmniej osiem tygodni.