Pomieszczenie pracy powinno spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej w nim pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania w nim pracowników.

Na każdą osobę jednocześnie pracującą w pomieszczeniu stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez żadne urządzenia techniczne, sprzęt itp.).

Pomieszczenie stałej pracy nie może być niższe niż:

- 3 m w świetle – jeżeli nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,

- 3,3 m w świetle – gdy w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

Pomieszczenie może być niższe, gdy zostanie zastosowana klimatyzacja. Jednak musi na to wydać zgodę państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. W takiej sytuacji wysokość pomieszczenia pracy można zmniejszyć maksymalnie do:

- 2,5 m w świetle:

– jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż czterech pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia lub

– w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym,

– jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły ani substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku (85 dB), a na jednego pracownika przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia;

- 2,2 m w świetle – w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia.

Pomieszczenia pracy czasowej mogą być niższe. Ich wysokość może wynosić:

- 2,2 m w świetle – jeżeli nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,

- 2,5 m w świetle – gdy w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

W pomieszczeniach o pochyłym stropie powyższe wymagania stosuje się do średniej wysokości pomieszczenia. Ale w najniższym miejscu pomieszczenie nie może być niższe niż 1,9 m (licząc od poziomu podłogi do najniżej położonej części konstrukcyjnej sufitu).

Stąpać po równym gruncie

Podłoga w pomieszczeniach pracy powinna być stabilna i równa. Nie może być śliska ani pyląca, a do tego musi być odporna na ścieranie oraz nacisk i łatwa do utrzymania w czystości.

Na stanowisku pracy – w szczególności przy maszynie w miejscu, gdzie stoi pracownik – podłoga powinna:

- być wyposażona w podest lub w inne środki izolujące od zimna – w przypadku gdy w podłodze zastosowany został materiał będący dobrym przewodnikiem ciepła, w tym posadzka betonowa czy z płytek ceramicznych,

- zabezpieczona od wilgoci i olejów – w przypadku możliwości zamoczenia podłogi wodą, chłodziwem lub olejem eksploatacyjnym maszyny.

Podesty muszą być stabilne, wytrzymałe na obciążenie użytkowe, zabezpieczone przed poślizgiem i potknięciem oraz łatwe do utrzymania w czystości.

W pomieszczeniach magazynowych i na drogach znajdujących się w obiektach budowlanych trzeba umieścić informacje o dopuszczalnym obciążeniu stropów.

Wejść albo wyjść

Otwory drzwiowe w pomieszczeniach pracy powinny być odpowiednich wymiarów uwzględniając liczbę pracowników z nich korzystających oraz rodzaj i wielkość używanych urządzeń transportowych, a także przemieszczanych ładunków.

Zastosowane drzwi w pomieszczeniach pracy i w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych oraz bramy lub wrota wjazdowe, przejazdowe powinny spełniać przepisy techniczno-budowlane oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej. Ponadto w zależności od sposobu ich otwierania muszą spełniać poniższe wymogi:

- drzwi rozsuwane powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich wypadnięciu z prowadnic,

- drzwi i bramy otwierane do góry powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu opadaniu,

- wrota bram powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu zamknięciu (np. przez wiatr),

- wahadłowe drzwi i bramy powinny być przezroczyste lub posiadać przezroczyste panele,

- drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub ze szkła hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu,

- drzwi i bramy otwierane i zamykane mechanicznie powinny tak funkcjonować, aby nie stwarzały zagrożenia urazem, a ponadto powinny:

– mieć zamontowane łatwo rozpoznawalne i łatwo dostępne z obu stron urządzenie do ich zatrzymywania,

–być przystosowane do ręcznego otwierania.

Przykład

Pracownik przenosił duży, niestabilny przedmiot korytarzem przedzielonym drzwiami wykonanymi z przezroczystego, hartowanego szkła. Zaabsorbowany koniecznością utrzymania równowagi, nie zauważył przeszkody. Uderzył w szklane drzwi, które rozsypały się, a odłamki szkła pokaleczyły mu twarz i ręce. Przenoszony przedmiot upadł na posadzkę i uszkodził się.

Zespół powypadkowy uznał, że przyczyną wypadku było nieprawidłowe oznakowanie przezroczystych drzwi – oznakowane było jedynie miejsce tuż przy dolnej i górnej krawędzi drzwi, co dla niosącego przedmiot było niewidoczne. Zespół powypadkowy stwierdził również, że przyczyna wypadku leży po stronie pracodawcy, który nie przestrzegał § 22. 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn. DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.) o treści:

„Drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub ze szkła hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu". Zespół, jako działanie profilaktyczne zalecił również oznakowanie wszystkich szklanych drzwi w budynku wyraźnymi znakami na widocznej w każdych warunkach ich powierzchni.

ZNACZENIE ISTOTNYCH POJĘĆ

Aby zapewnić wymogi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy trzeba poznać definicje, jakimi posługują się przepisy. Oto najważniejsze:

- teren zakładu pracy – przestrzeń wraz z obiektami budowlanymi, będąca w dyspozycji pracodawcy, w której organizuje on miejsca pracy

- pomieszczenie pracy – pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym wykonują oni pracę; za pomieszczenie pracy nie uważa się takiego, w którym:

– łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż dwie godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem lub konserwacją urządzeń albo utrzymaniem czystości i porządku

– mają miejsce procesy technologiczne, które nie pozwalają na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy

– jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt – niezależnie od czasu przebywania w nim pracowników zajmujących się obsługą

- pomieszczenie stałej pracy – pomieszczenie, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza cztery godziny

- pomieszczenie czasowej pracy – takie, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od dwóch do czterech godzin

- stanowisko pracy – przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę

- środowisko pracy – warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy

- środki ochrony zbiorowej – środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi (również pojedynczych osób) przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach.