Do obowiązków pracodawcy należy ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 17 i art. 94 pkt 6 kodeksu pracy).
Szef musi zatem stwarzać warunki sprzyjające kształceniu się, co w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego nie oznacza konieczności ponoszenia związanych z tym kosztów (wyrok z 25 maja 2000 r., I PKN 657/99 i uchwała siedmiu sędziów z 10 marca 2005 r., II PZP 2/05). Nie musi on zatem finansować opłat za szkolenia, kursy czy studia ani też kosztów: dojazdu, przejazdu na naukę, zakwaterowania, pożywienia czy materiałów do nauki.
Dzieje się tak dlatego, że tzw. świadczenia dodatkowe w nowych przepisach szkoleniowych nie są obowiązkowe. Pracodawca może je przyznać podnoszącym kwalifikacje zawodowe z jego inicjatywy bądź za jego zgodą, ale nie musi. Decydując się na taki krok, zasady ich przyznania, wypłaty i liczenia powinien dokładnie określić w pisemnej umowie szkoleniowej zawartej z podwładnym.
W interesie szefa leży, aby dobrze się zastanowił, zanim przyzna zatrudnionemu świadczenia dodatkowe w umowie szkoleniowej, a gdy już to zrobi, aby bardzo precyzyjnie wskazał w umowie typ i zakres refundowanych kosztów oraz limity udzielanych z tego tytułu dotacji.
Przykład
W umowie szkoleniowej pracodawca zapewnił pracownikowi podnoszącemu za jego zgodą kwalifikacje zawodowe na studiach wieczorowych zwrot następujących kosztów:
• dojazdu do miejsca nauki rozliczanych na podstawie biletów kolejowych,
• materiałów szkoleniowych do kwoty 300 zł rocznie,
• jednego posiłku dziennie podczas sesji studyjnych, wybranego przez zatrudnionego, również rozliczanych na podstawie rachunków czy faktur wystawionych przez punkty gastronomiczne.
Po jednej z sesji pracownik przedstawił księgowej fakturę sporządzoną przez restaurację za obiad, opiewającą na 300 zł. Mimo absurdalnej ceny zakład powinien zrefundować ten wydatek, ponieważ przy zwrocie kosztów wyżywienia nie wprowadził żadnych limitów.
W przyszłości powinno się jednak znowelizować umowę szkoleniową i wprowadzić stosowne postanowienie do wzorcowej umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.
