Podstawą kontroli mogą być prawa, umowy lub inne środki wywierania decydującego wpływu na przedsiębiorstwo. Nie wszystkie koncentracje będą jednak podlegać obowiązkowi zgłoszenia organom antymonopolowym, lecz tylko te, które mieszczą się w definicji koncentracji i mogą potencjalnie wywierać wpływ na konkurencję ze względu na wielkość obrotów uczestników koncentracji.
Art. 97 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nakłada na przedsiębiorców, których zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu, obowiązek wstrzymania się od dokonania koncentracji do czasu uzyskania zgody prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obowiązek ten nazywany jest obowiązkiem zawieszenia koncentracji (standstill). Z kolei gun jumping to działanie prowadzące do długotrwałej zmiany kontroli nad przejmowanym podmiotem, które narusza obowiązek standstill i doprowadza do przedwczesnej koncentracji, czyli przed uzyskaniem zgody prezesa UOKiK na jej dokonanie. Z tego względu każda transakcja fuzji lub przejęcia powinna być dobrze zaplanowana z uwzględnieniem przepisów prawa konkurencji.