Oświadczenie o skorzystaniu z wolnego na opiekę nad dzieckiem trzymamy w aktach osobowych

Tak bowiem nakazuje mu art. 94 pkt 9a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=05BE83271CFC20BC9828816EFCB19172?id=76037]kodeksu pracy[/link] (k.p.). Podstawowym aktem regulującym zagadnienia związane z prowadzeniem dokumentacji pracowniczej jest [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8AEBAD795EE438D31F44BB4E4CE0E199?id=73963]rozporządzenie z 28 maja 1996r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.)[/link].

Najnowsza nowelizacja tego rozporządzenia, która weszła w życie [b]5 sierpnia 2009 r.[/b], zmieniła treść m.in. § 6 ust. 2 pkt. 2c.

Zgodnie z jego nowym brzmieniem [b]akta osobowe pracownika składają się z trzech części i obejmują w części B – dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika, w tym oświadczenie pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z uprawnień określonych w art. 189[sup]1[/sup] k.p. [/b]

[srodtytul]Równe prawa[/srodtytul]

Wspomniany przepis po zmianach zawiera bowiem odwołanie do art. 189[sup]1[/sup] k.p., który określa uprawnienia rodziców lub opiekunów wynikające ze sprawowania opieki nad dzieckiem (jeżeli oboje są pracownikami). Dotyczy to następujących uprawnień:

- niezatrudniania przez pracodawcę pracownika, który opiekuje się dzieckiem w wieku do lat czterech, bez jego zgody w wymiarze przekraczającym osiem godzin na dobę przy stosowaniu systemów: równoważnego czasu pracy, pracy w ruchu ciągłym, skróconego tygodnia pracy i pracy weekendowej z jednoczesnym zapewnieniem pracownikowi prawa do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany wskutek ograniczenia dobowej normy wymiaru czasu pracy;

- niezatrudniania przez przedsiębiorcę podwładnego, który opiekuje się dzieckiem w wieku do lat czterech, bez jego zgody w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegowania poza stałe miejsce pracy;

- prawa pracownika do korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego;

- prawa zatrudnionego do urlopu wychowawczego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem, z zastrzeżeniem, że przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy mogą korzystać z takiego urlopu jednocześnie oboje rodzice lub opiekunowie;

- prawa pracownika do żądania obniżenia jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego;

- prawa pracownika do zwolnienia od pracy na dwa dni w ciągu roku kalendarzowego z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Ponadto art. 189[sup]1[/sup] k.p. zawiera odwołanie do art. 186[sup]8[/sup] k.p., który przewiduje szczególną ochronę trwałości stosunku pracy pracownika, który zamiast korzystania z urlopu wychowawczego, korzysta tylko z obniżenia wymiaru czasu pracy.

[srodtytul]Kontrola przełożonego[/srodtytul]

Przepis art. 189[sup]1[/sup] k.p. nie reguluje kwestii, w jaki sposób pracodawca ma sprawdzać, czy z uprawnień korzysta tylko jedno z rodziców (opiekunów) pozostających w zatrudnieniu.

Sierpniowa nowelizacja rozporządzenia harmonizuje przepisy wykonawcze dotyczące prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy i akt osobowych pracowników, z odpowiednimi przepisami rangi ustawowej (kodeksowej), określającymi zakres przedmiotowy oświadczeń i wniosków składanych przez pracowników, w związku z przyznanymi im uprawnieniami wynikającymi ze sprawowania opieki nad dzieckiem. Aktualnie możliwość sprawdzenia powyższego wynika pośrednio z § 6 ust. 2 pkt 2c rozporządzenia.

Mianowicie, [b]rodzice lub opiekunowie dziecka powinni uzgodnić, które z nich będzie korzystać z jakich uprawnień i złożyć w tej sprawie swoim pracodawcom stosowne oświadczenia[/b].

Zasady składania przez takich zatrudnionych oświadczeń dotyczących tego, które z nich będzie korzystać z urlopu wychowawczego, zostały określone w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=171835]rozporządzeniu z 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (DzU nr 230, poz. 2291)[/link].

Nie ma natomiast powszechnie obowiązującej regulacji dotyczącej składania pracodawcom przez rodziców lub opiekunów dziecka oświadczeń dotyczących tego, które z nich będzie korzystać z innych uprawnień wymienionych w art.189[sup]1[/sup] k.p. Szefowie mogą więc sami określić zasady składania tych oświadczeń.

[ramka][b]Obowiązki pracodawcy[/b]

Oświadczenia pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka, zawierające stanowisko zamiaru lub braku zamiaru korzystania z uprawnień określonych w art. 189[sup]1[/sup] k.p., w tym art. 186[sup]1[/sup] – 186[sup]5[/sup] k.p. oraz art. 186[sup]8[/sup] k.p. (innych niż wola skorzystania z urlopu wychowawczego), pracodawca ma obowiązek włączyć do akt osobowych pracownika.[/ramka]

[i]Autor jest adwokatem w kancelarii Mamiński & Wspólnicy sp.k. w Warszawie[/i]