Pytań naszych czytelników o zatrudnianie cudzoziemców jest zawsze wiele. Sporo wątpliwości mają przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracowników zza wschodniej granicy posiadających Kartę Polaka. Co dokładnie daje taki dokument? Kto może go uzyskać? Zobaczmy, co mówią przepisy.

 

 

Zasady przyznawania wspomnianego dokumentu reguluje ustawa z 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (DzU nr 180, poz. 1280 ze zm.). Karta ta potwierdza przynależność danej osoby do narodu polskiego. Jej posiadanie daje pewne przywileje. Jakie?

Posiadacz Karty Polaka ma prawo do zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na zasadach określonych w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.). Mówi o tym art. 6 ustawy. Ponadto dokument ten upoważnia do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy na zasadach określonych w ustawie z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.). Na tym nie koniec.

 

 

Karta daje również prawo do podejmowania i odbywania studiów, studiów doktoranckich oraz innych form kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach określonych w ustawie z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (DzU nr 164, poz. 1365 ze zm.). Dokument daje także możliwość korzystania z form kształcenia na zasadach określonych w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).

Posiadacz Karty może też korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, w zakresie określonym w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.), chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne. Osoba z przyznaną Kartą Polaka ma też prawo do ulg związanych z przejazdem środkami transportu zbiorowego oraz bezpłatnych wejść do muzeów państwowych.

Jednak uwaga! Posiadanie Karty Polaka nie oznacza przyznania obywatelstwa polskiego ani prawa do osiedlania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy przekraczania bez wizy granic Polski. Nie oznacza tez zwolnienia z opłacania składek ZUS, pracując w Polsce ani zwolnienia z obowiązku opłacania podatków. Jest to możliwość pełnoprawnego uczestniczenia w życiu gospodarczym kraju, warunkowanym tym samym prawem do podjęcia zatrudnienia co obywatele polscy oraz takiej samej możliwości rozpoczęcia prowadzenia własnego biznesu.

 

 

Komu przyznawana jest Karta Polaka? Może ją dostać ten, kto deklaruje przynależność do narodu polskiego i spełni łącznie następujące warunki. Musi wykazać swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty, oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów. W obecności konsula Rzeczypospolitej Polskiej będzie musiał złożyć pisemną deklarację przynależności do narodu polskiego. Ponadto powinien wykazać, że co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało obywatelstwo polskie. Ewentualnie przedstawi zaświadczenie organizacji polskiej lub polonijnej działającej na terenie jednego z państw potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej trzech ostatnich lat. W przypadku osób małoletnich przyznawanie Karty Polaka odbywa się na wniosek rodziców, jeżeli oboje posiadają Kartę albo ma ją jedno z rodziców, a drugie wyrazi na to zgodę. Natomiast przyznanie Karty Polaka osobie małoletniej, która ukończyła 16. rok życia, może nastąpić tylko za jego zgodą. Na tym nie kończą się wymagania. Znaczenie ma także obywatelstwo. Jakie?

 

 

Chodzi o to, że Karta Polaka może być przyznana wyłącznie osobie posiadającej w dniu złożenia wniosku o jej wydanie obywatelstwo Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Białorusi, Republiki Estońskiej, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Ukrainy lub Republiki Uzbekistanu albo posiadającej w jednym z tych państw status bezpaństwowca. Karta Polaka może być także przyznana osobie będącej obywatelem jednego z wymienionych państw, której polskie pochodzenie zostało prawomocnie stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z 9 listopada 2000 r. o repatriacji (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 53, poz. 532 ze zm.).

 

 

Karta Polaka może być przyznana wyłącznie osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego albo zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Polski.