Ale uwaga! Umowa o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy zawarta jednocześnie z umową o pracę w razie braku odmiennego postanowienia obowiązuje od momentu nawiązania stosunku pracy, czyli od dnia:

- rozpoczęcia pracy – gdy strony określiły go w angażu,

- zawarcia umowy o pracę – jeśli strony nie wskazały w angażu daty rozpoczęcia pracy.

[srodtytul]Koniec pracy[/srodtytul]

Inny jest natomiast moment początkowy obowiązywania zakazu konkurencji po ustaniu zatrudnienia. [b]Mimo że umowę taką mogą zawrzeć tylko strony stosunku pracy, to dotyczy okresu przypadającego po definitywnym ustaniu zatrudnienia. Inaczej mówiąc: zakaz aktualizuje się w chwili, gdy między stronami umowy o zakazie konkurencji nie istnieje już stosunek pracy.[/b] W przeciwnym wypadku umowa taka wiązałaby strony w trakcie kolejnej umowy o pracę zawartej przez te same strony bezpośrednio po ustaniu pierwszej umowy terminowej, co byłoby sprzeczne z celem i istotą umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Wynika tak z art. 101[sup]2[/sup] § 1 kodeksu pracy i [b]z uchwały Sądu Najwyższego z 7 marca 2006 r. (I PZP 5/05, OSNP 2006, z. 17 – 18, poz. 259).[/b]

Zmiana treści stosunku pracy nie powoduje, że zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy zaczyna obowiązywać, gdy strony nie ustaliły w umowie antykonkurencyjnej konkretnego stanowiska pracy, którego ma ona dotyczyć. W takiej sytuacji można ją bowiem interpretować tak, że zakaz konkurencji odnosi się do ustania jakiegokolwiek stosunku pracy i na jakimkolwiek stanowisku. Umowa o zakazie konkurencji, która nie opiewa na konkretną umowę o pracę ani na konkretną funkcję, dotyczy jedynie ogólnie ustania stosunku pracy łączącego strony. Wniosek taki wypływa [b]z uzasadnienia do wyroku Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2006 r. (II PK 95/06, OSNP 2008, z. 3 – 4, poz. 32)[/b]. Zakaz konkurencji wiąże zatem pracownika wraz z ustaniem stosunku pracy, czyli od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy o pracę. Nie ma przeszkód, by strony uzgodniły inny termin, a wtedy zakaz zaczyna obowiązywać po upływie określonego czasu po ustaniu stosunku pracy. Umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy możemy zawrzeć jednocześnie z umową o pracę lub w trakcie zatrudnienia, najpóźniej jednak w chwili rozwiązania stosunku pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Strony określiły, że klauzula konkurencyjna wiąże po ustaniu stosunku pracy, nie wskazując konkretnie daty. Strony zawarły terminową umowę o pracę, potem kolejną na czas określony, a następnie jeszcze na czas nieokreślony. W takim wypadku obowiązek powstrzymania się od konkurencji wejdzie w życie dopiero po zakończeniu stosunku pracy, a nie poszczególnych umów terminowych, nawet jeżeli po upływie każdej zatrudniony dostawał świadectwa pracy.[/ramka]

[srodtytul]Wskazujemy długość zakazu[/srodtytul]

Strony określają czas trwania umowy. Nie jest to jednak konieczne w umowie o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. W razie pominięcia w niej tej kwestii pracownik jest związany zakazem do ustania zatrudnienia. Jeżeli strony oznaczą krótszy termin, umowa przestaje obowiązywać po jego upływie. Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma charakter terminowy. Skuteczne i wiążące strony ustanowienie zakazu konkurencji zależy m.in. od oznaczenia ram czasowych jego obowiązywania. Przemilczenie tej kwestii powoduje, że w ogóle nie dochodzi do ustanowienia zakazu konkurencji. Skoro tak, nie możemy wtedy uzupełnić umowy o zakazie konkurencji o brakujące uzgodnienia. Zauważył tak [b]Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 2 października 2003 r. (I PK 453/02, OSNP 2004, z. 19, poz. 331).[/b]

[srodtytul]Na kilka sposobów[/srodtytul]

Długość obowiązywania zakazu konkurencji możemy wskazać na wiele sposobów. Pierwszy: oznaczamy w umowie konkretną datę lub zdarzenie, z nadejściem których zakaz przestaje obowiązywać. Wolno także podać okres liczony w dniach, miesiącach lub latach, z którego upływem zakaz wygasa. Zastrzeżenie terminu wiąże ustanie skutków umowy o zakazie konkurencji z określonym zdarzeniem przyszłym i pewnym (w przeciwieństwie do zastrzeżenia w umowie warunku, który uzależnia ustanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego – art. 89 kodeksu cywilnego). Umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy zawieramy na czas określony. Trzeba zawsze wskazać, na jaki okres. Kodeks pracy nie przesądza maksymalnej długości. Liczenie terminów regulują art. 110 – 116 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy. [b]Czas obowiązywania zakazu powinien być odpowiedni, zgodny z zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (art. 5 kodeksu cywilnego). Może się równać okresowi zatrudnienia u danego pracodawcy lub też być krótszy albo przekraczać ten okres. Najczęściej spotykamy kilkuletnie zakazy konkurencji, np. trzyletnie. [/b]Przyjmuje się natomiast, że niedopuszczalne jest związanie pracownika zakazem konkurencji na całe życie.