Czy osoba przyjmowana do pracy musi wykonać badania wstępne, nawet jeśli ma jeszcze aktualne zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku? Kto ponosi koszty badań? Czy można zaskarżyć zaświadczenie lekarskie wydane na podstawie takich badań, jeżeli lekarz stwierdza przeciwwskazania do wykonywania pracy?
Wstępne badania lekarskie są obowiązkowe. Nie podlegają im jedynie osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy z tym pracodawcą.
Zgodnie z art. 229 kodeksu pracy pracodawca musi skierować osobę przyjmowaną do pracy na wstępne badania lekarskie na swój koszt. Mają one ustalić, czy praca, której wykonywanie przyszły szef zamierza powierzyć, nie zagraża zdrowiu kandydata na pracownika. W skierowaniu pracodawca powinien więc wskazać stanowisko pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona, a także podać informacje o występowaniu na nim czynników szkodliwych dla zdrowia.
Pracodawcy nie wolno dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 k.p.). Dopuszczenie do pracy, gdy kandydat nie ma właściwego zaświadczenia, to naruszenie przez szefa obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Stanowi to wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy pracownik lub pracodawca, który nie godzi się z wydanym zaświadczeniem lekarskim, może w ciągu siedmiu dni od jego wydania wystąpić za pośrednictwem lekarza, który je wystawił, z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania.
Ponowne badanie przeprowadza się w ciągu 14 dni w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy właściwym ze względu na miejsce świadczenia pracy lub siedzibę jednostki, w której jest zatrudniony pracownik. Jeżeli natomiast kwestionowane zaświadczenie wydał lekarz z wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, badanie organizuje się w najbliższej jednostce badawczo-rozwojowej w dziedzinie medycyny pracy. Orzeczenie lekarskie ustalone na podstawie ponownego badania jest ostateczne.
Autor jest legislatorem w Biurze Legislacyjnym Senatu
