Praca umysłowa jest najczęściej wykonywana w pozycji siedzącej. Przez to może stać się bardzo uciążliwa dla organizmu.

Długie godziny spędzane przed komputerem razem z niekorzystnymi czynnikami mogą często powodować dolegliwości zdrowotne. Długotrwałe unieruchomienie organizmu obciąża kręgosłup i mięśnie pleców, a także powoduje spowolnienie procesów fizjologicznych.

Jak wykazują statystyki, [b]dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego u osób wykonujących pracę w pozycji siedzącej dotyczą ok. 35 proc. pracowników[/b]. Choć na co dzień wydają się one błahe, w istocie prowadzą do poważnych stanów zwyrodnieniowych w rejonie szyjno-barkowym, w palcach i nadgarstkach, okolicach ud i krzyża.

Skąd się to bierze?

Praca przy komputerze wymusza pozostawanie przez długi czas w określonej pozycji oraz wykonywanie dokładnych ruchów o dużej powtarzalności.

Praca rutynowa jest bardzo często monotonna i w dłuższym okresie powoduje znużenie i zmniejszenie zaangażowania w poprawne jej wykonywanie. Z kolei praca intensywna jest często wykonywana pod presją czasu. To z kolei skutkuje stresem, zmęczeniem, bólami głowy i frustracją.

Praca z komputerem powoduje również problemy z oczami (m.in. zaczerwienienie spojówek, łzawienie, ból i pieczenie oczu), dłońmi, ramionami i nogami. Wszystko to zmniejsza efektywność oraz zadowolenie z pracy, a także przyczynia się do częstszych absencji.

[srodtytul]Dobre wyposażenie[/srodtytul]

Jak zapobiegać tym problemom?

Trzeba tak zaprojektować stanowisko pracy, aby było zgodnie z zasadami ergonomii. To zdecydowanie poprawi komfort pracy, a także zwiększy zadowolenie pracodawcy.

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe oraz te dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe zostały zapisane w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F7444EC3CF5B6B92A38FD3CC3298B7B8?id=77487]rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (DzU nr 148, poz. 973)[/link].

Zgodnie z jego § 4 [b]pracodawca ma obowiązek organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania BHP oraz ergonomii[/b] określone w załączniku do rozporządzenia.

Przykładowo, jeśli chodzi o monitor ekranowy, to znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, a obraz stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności. Jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy.

Natomiast regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20 st. do tyłu i 5 st. do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120 st. – po 60 st. w obu kierunkach.

Sam ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr. W razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech pracownika powinna być użyta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół.

[srodtytul]Ocena warunków[/srodtytul]

Pracodawca jest też zobowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe oceny warunków pracy. Robi to w szczególności przy nowo tworzonych stanowiskach oraz po każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy.

Na podstawie oceny pracodawca musi podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.

Co pracodawca bierze pod uwagę, dokonując oceny?

Organizację stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia w sposób zapewniający spełnienie wymagań BHP. Patrzy na stan elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym.

Musi uwzględniać obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników oraz obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem.

[srodtytul]Obciążenia psychiczne[/srodtytul]

Podczas analizy warunków pracy firma powinna także zwracać uwagę na obciążenia psychiczne pracowników wynikające ze sposobu organizacji pracy. A praca przy komputerze pociąga za sobą niewątpliwie i takie obciążenia. Dlaczego?

Po pierwsze, przez to, że często jest jednostajna i monotonna. Powtarzanie tych samych czynności powoduje znużenie i apatię. Jednocześnie nowoczesny sprzęt biurowy ma krótki czas reakcji. Zmiany na monitorze mogą pojawiać się błyskawicznie, dużo szybciej, niż może na nie zareagować układ nerwowy człowieka.

Powoduje to konieczność wytężonej i ustawicznej uwagi, co prowadzi do zmęczenia i różnych symptomów napięcia: trudności w myśleniu, drażliwości, nerwowości, uczucia lęku, skłonności do zapominania i znużenia.

[srodtytul]Przerwy i zmiany[/srodtytul]

Na pracodawcy ciąży też konieczność zapewnienia pracownikom łączenia przemiennej pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała – przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Jeśli tego nie zrobi, ma obowiązek zapewnić co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

[ramka][b]Przydatna definicja[/b]

Ergonomia to nauka o pracy, czyli dyscyplina naukowa zajmująca się dostosowaniem pracy do możliwości psychofizycznych człowieka. [/ramka]

[ramka][b]Ważne[/b]

Jeżeli wyniki badań okulistycznych wykazują konieczność noszenia przez pracownika zatrudnionego przy pracy z monitorem okularów korekcyjnych, pracodawca musi je zapewnić.[/ramka]