– Spółka cywilna wypracowała zysk za rok 2014. Aby nie płacić podatku od czynności cywilnoprawnych, uchwałą wspólników postanowiła przeznaczyć ten zysk na fundusz zapasowy spółki. Czy rzeczywiście taki sposób zadysponowania zyskiem nie powoduje obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych? Co zrobić z zyskiem, żeby nie płacić PCC? – pyta czytelniczka.
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają czynności wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC >patrz ramka.
Umowa spółki osobowej (cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej) oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili wykonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się siedziba tej spółki (zob. art. 1 ust. 5 pkt 1 ustawy o PCC). Chodzi o siedzibę określoną w umowie spółki (zob. art. 1a pkt 3 ustawy o PCC).
Aby zatem przekazanie zysku spółki cywilnej trzeba było objąć podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to czynność ta musiałaby przybrać formę jednej z czynności cywilnoprawnych określonych w ustawie o PCC jako czynności podlegającej opodatkowaniu. W szczególności byłoby tak, gdyby przyjęła formę zmiany umowy spółki.
W przypadku umowy spółki osobowej za zmianę umowy uważa się:
– wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo
– podwyższenie kapitału zakładowego,
– pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika,
– dopłaty oraz
– oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania (art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT).
Jakie zdanie ma fiskus...
Organy podatkowe przyjmują, że niepodzielony zysk w spółce osobowej przekazany na kapitał zapasowy tej spółki nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Nie stanowi bowiem zmiany umowy spółki. W szczególności organy podatkowe podkreślają, że niepodzielony zysk nie jest pożyczką udzieloną przez wspólnika ani dopłatą. Pogląd taki w stosunku do niepodzielonego zysku spółki osobowej przekazanego uchwałą wspólników na kapitał zapasowy tej spółki wyraziły m.in.:
– w odniesieniu do spółki jawnej – Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 11 grudnia 2014 r. (IPTPB2/436-140/ 14-2/AK) oraz Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 30 grudnia 2009 r. (ITPB2/ 436-146/09/MK),
– w odniesieniu do spółki komandytowej – Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 22 grudnia 2014 r. (IPPB2/ 436-713/14-2/MZ) oraz Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 grudnia 2014 r. (IPPB2/436-611/14-2/AF).
...i co z tego wynika
Biorąc pod uwagę, że spółka cywilna jest traktowana w przepisach o PCC tak jak spółka jawna i komandytowa, istnieją argumenty, aby twierdzić, że również w spółce cywilnej przekazanie zysku na kapitał zapasowy nie podlega objęciu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja zapewni spokój
Niestety, kwestia, czy przekazanie przez wspólników spółki osobowej zysku na kapitał zapasowy tej spółki powoduje powstanie obowiązku podatkowego w PCC, nie jest jednolicie rozstrzygana w orzecznictwie. Na przykładzie przekazanego na kapitał zapasowy zysku w spółce jawnej za koniecznością opodatkowania tej czynności wypowiedział się m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z 20 maja 2014 r. (I SA/Gd 255/14). Zdaniem sądu podstawę opodatkowania w przypadku spółek osobowych stanowi wartość wszystkich wkładów wnoszonych do tego rodzaju spółek, w tym na kapitał zapasowy, w odróżnieniu od spółek kapitałowych (tu: wyłącznie wnoszonych na podwyższenie kapitału zakładowego).
Jeżeli zatem wspólnicy chcą przeznaczyć zysk na kapitał zapasowy spółki cywilnej, to warto, aby wystąpili o pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego do ministra finansów.
Wypłata w formie zaliczek
Wypłata zysku, także w formie zaliczek, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ewentualne późniejsze bezumowne zasilenie konta spółki cywilnej z wcześniej pobranych zaliczek na poczet zysku organy podatkowe mogą potraktować jako zmianę umowę spółki podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej. Dojdzie bowiem do oddania spółce przez wspólników pieniędzy do nieodpłatnego używania. Pogląd taki zaprezentowała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 11 kwietnia 2014 r. (IBPBII/1/ 436-20/14/ASz).
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
Zamknięty katalog opodatkowanych czynności
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o PCC podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
– umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
– umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
– umowa darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
– umowa dożywocia,
– umowa o dział spadku oraz umowa o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
– ustanowienie hipoteki,
– ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
– umowa depozytu nieprawidłowego,
– umowa spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, a także ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o PCC). –
