- Nasze przedsiębiorstwo w 2011 r. zrealizowało projekt, na który otrzymaliśmy unijną dotację z programu regionalnego. Tym samym musimy utrzymywać produkcję zgodnie z warunkami zapisanymi w umowie o dofinansowanie. Zastanawiamy się, czy możliwe jest wymienienie części urządzeń, które zakupiliśmy w ramach projektu. Czy nie będzie to złamaniem zasady trwałości rezultatów projektu, które musimy utrzymać przez trzy lata (jesteśmy małym przedsiębiorcą). Czy wymieniać te maszyny, czy lepiej poczekać, aż ten okres się skończy?

– pyta czytelnik.

Jeżeli przedsiębiorca zadeklarował wytwarzanie produktu A lub świadczenia usługi B, to ma obowiązek wywiązania się z tego. Z punktu widzenia regulacji odnoszących się do wydatkowania środków unijnych najważniejsze jest utrzymanie celów i rezultatów dofinansowanego projektu. Mniejsze znaczenie ma natomiast to, jakie środki i metody temu służą.

Przy tak dynamicznym postępie, rozwoju nowych technologii, jaki obserwujemy obecnie na świecie, jest niemal oczywiste, że nie da się utrzymać produkcji, a przede wszystkim zachować konkurencyjności bez ciągłej modernizacji wyposażenia. Co więcej, istotą przyznawania unijnych dotacji jest zwiększenie innowacyjności firm, uczynienie ich lepszymi miejscami pracy, przestawienie na technologie jak najbardziej ekologiczne itd. Dlatego też dokonywanie pewnych modernizacji w projekcie, nawet w tzw. okresie trwałości, jest dopuszczalne.

Przepisy o pomocy...

Ponieważ pytanie czytelnika wskazuje na to, że przedsiębiorca otrzymał wsparcie w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, należy spojrzeć na przepisy odnoszące się właśnie do niej. A są one zawarte w rozporządzeniu ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (DzU z 2010r. nr 239, poz. 1599).

Zgodnie z jego § 17, przedsiębiorca może otrzymać pomoc na nowe inwestycje, jeżeli zostaną spełnione warunki odnoszące się do:

- celu pomocy i realizacji nowej inwestycji,

- wydatków kwalifikowanych,

- maksymalnej intensywności pomocy,

- trwałości realizacji projektu,

- utrzymania nowej inwestycji, zgodnie z art. 13 ust. 2 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 800/2008.

Warunek, który traktuje o trwałości realizacji projektu, uznaje się za spełniony, jeżeli projekt nie zostanie poddany zasadniczej modyfikacji, o której mowa w art. 57 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności (DzUrz UE L 210 z 31 lipca2006 ze zm.).

...i ich wyjaśnienie

Artykuł 57 mówi o tym, że państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca zapewniają, aby operacja obejmująca inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne zachowała wkład funduszy wyłącznie, jeżeli w terminie pięciu lat (lub trzech) od jej zakończenia nie zostanie poddana zasadniczej modyfikacji wynikającej ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej i mającej wpływ na charakter lub warunki realizacji operacji lub powodującej uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny.

Z kolei zgodnie z art. 13 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 800/2008 (DzUrz UE nr L 214 z 9 sierpnia 2008r. ze zm.), inwestycja, której udzielono wsparcia, musi być utrzymana w regionie, w którym została zrealizowana przez co najmniej pięć lat (trzy lata dla MSP) od dnia zakończenia jej realizacji. Jednak powyższa zasada nie wyklucza wymiany przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym, pod warunkiem że działalność gospodarcza zostanie utrzymana w danym regionie przez minimalny wymagany okres.

Tym samym, o ile wymiana maszyny nie wpłynie na zakłócenie produkcji lub w zasadniczy sposób na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, co mogłoby naruszyć cele projektu, o tyle jest to dopuszczalne. Należy jednak pamiętać, aby poinformować instytucję, z którą firma podpisała umowę o dofinansowanie, o planach takiej modernizacji. Warto wyjaśnić motywy takiej decyzji i uzasadnić podjęte kroki. Jeżeli wskazane tutaj warunki zostaną spełnione, nie powinna ona sprzeciwiać się takim zmianom.

Co dla firm oznacza zmiana przepisów

Poprzednia wersja rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (DzU z 2007r. nr 193, poz. 1399 ze zm.) także zawierała analogiczne zasady.

Jeżeli firma podpisywała umowę o dofinansowanie pod jej rządami, nic się nie zmienia. Zgodnie z ówczesnym § 10 przedsiębiorca mógł otrzymać pomoc, jeżeli spełnione były kryteria odnoszące się do:

- celu i przedmiotu realizacji nowej inwestycji,

- wydatków kwalifikowanych,

- intensywności wsparcia,

- trwałości realizacji projektu.

Ten ostatni warunek uznawano za spełniony w przypadku, gdy inwestycja została utrzymana w regionie, w którym została zrealizowana, przez okres co najmniej pięciu lat od dnia jej zakończenia. W przypadku mikro-, małych i średnich przedsiębiorców okres ten mógł zostać skrócony do trzech lat.

Natomiast zgodnie z ustępem 3 tego paragrafu wymiana maszyn lub urządzeń, które z uwagi na szybki postęp technologiczny stały się przestarzałe, nie była uznawana za nieutrzymanie inwestycji, o ile działalność gospodarcza z nią związana była w dalszym ciągu prowadzona przez przedsiębiorcę.