Łamiąc zasady zawarte w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, przedsiębiorca może usłyszeć zarzuty naruszenia: reguł konkurencji lub zbiorowych interesów konsumentów.
Ten pierwszy zarzut może być mu postawiony przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdy zawrze on niedozwolone porozumienie decydujące o podziale rynku, określające ceny sprzedaży. Także wtedy, gdy traktuje on inne podmioty gospodarcze w nierówny sposób (np. narzuca jednej firmie uciążliwe warunki współpracy) albo utrudnia im dostęp do rynku (np. pobiera inne niż marża handlowa opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży).
Z kolei interesy konsumentów mogą zostać złamane, np. gdy firma stosuje reklamę wprowadzającą w błąd.
W celu eliminacji takich praktyk, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi postępowania i wydaje decyzje nakazujące zmianę kwestionowanych działań.
Szybkie postępowanie
Część takich spraw kończy się sankcjami finansowymi (maksymalnie 10 proc. przychodów firmy). Ale UOKiK, w przypadku wykrycia takich praktyk może też – zamiast kary – wydać tzw. decyzję zobowiązującą.
Decyzja ta określa zobowiązanie, zaproponowane przez samego przedsiębiorcę, którego wykonanie eliminuje niedozwolone praktyki lub ich skutki. Musi ona – określać termin jej wykonania, nakładać na przedsiębiorcę obowiązek składania odpowiednich sprawozdań o stopniu realizacji zobowiązań.
To korzystne rozwiązanie dla firmy, ponieważ wiąże się z całkowitym zwolnieniem z kary finansowej. Szybko kończy postępowanie, nie wymaga angażowania prawników po stronie firmy i toczenia batalii w sądzie.
Przedsiębiorca powinien złożyć zobowiązanie zaraz po wszczęciu postępowania administracyjnego. Dzięki temu uprzedzi kroki Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejmowane w celu zebrania dowodów. Przyjęcie deklaracji złożonej przez przedsiębiorcę na późniejszych etapach postępowania jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach. Nie wolno więc czekać, aż urząd przeprowadzi postępowanie.
Potrzebne uzasadnienie
Uzasadniając wniosek o wydanie decyzji zobowiązującej firma powinna jednocześnie wskazać, w jaki sposób wykonanie zobowiązania doprowadzi do wyeliminowania praktyki lub jej skutków. Samo zobowiązanie powinno być sformułowane w sposób jasny i precyzyjny. Nie może ono ograniczać się jedynie do ogólnej deklaracji niestosowania w przyszłości niedozwolonych praktyk. Powinno być bezpośrednio związane z kwestionowaną praktyką.
Przykładowo – jeśli przedsiębiorca stosuje niedozwolone postanowienie umowne, zobowiązanie powinno polegać na wyeliminowaniu z umowy kwestionowanej klauzuli lub jej zmiany. Ponadto jeśli przedsiębiorca stosował kilka praktyk jednocześnie, wówczas składając zobowiązania, powinien określić je odrębnie w odniesieniu dla każdej z praktyk.
