- Czy za przestój można uznać i czy pracownikom należą się pieniądze, jeśli niemożność wykonania prac, np. kładzenia asfaltu wynika z działań ekologów i ich protestów? – pyta czytelnik.

Za czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. A jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, będzie to 60 proc. Tak stanowi art. 81 kodeksu pracy.

W każdym wypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów. Pensja należy się podwładnemu za czas przestoju przez niego niezawinionego. Jeżeli do tej przerwy doszło z jego winy, nie otrzyma pieniędzy.

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego (wyrok z 22 czerwca 2011 r., II PK 3/11) stawka osobistego zaszeregowania w rozumieniu art. 81 k.p. oznacza wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny. Na czas przestoju szef może powierzyć podwładnemu inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe od wynagrodzenia ustalonego zgodnie z opisanymi zasadami. Tylko wtedy, gdy przestój nastąpi z winy pracownika, dostanie on wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

Z kolei zaangażowani przy pracach uzależnionych od warunków atmosferycznych otrzymują wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego tymi warunkami tylko wtedy, gdy tak stanowią przepisy. Co do zasady więc za przestój spowodowany warunkami atmosferycznymi (np. wstrzymanie prac na budowie z powodu załamania pogody) wynagrodzenie nie należy się.

Wstrzymanie prac drogowych z powodu protestu ekologów należy uznać za przestój w rozumieniu art. 81 k.p. pod warunkiem, że pracownik przez czas jego trwania pozostawał w gotowości do pracy.

Zgodnie z wyrokiem SN z 14 grudnia 2009 r. (I PK 115/09) cechami charakterystycznymi gotowości podwładnego do wykonywania zadań są:

- zamiar wykonywania pracy,

- faktyczna zdolność do świadczenia pracy,

- uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy oraz

- pozostawanie w dyspozycji pracodawcy.

Użyte w art. 81 k.p. określenie „przyczyny dotyczące pracodawcy" należy rozumieć szeroko. Nie chodzi tu o przyczyny wywołane przez pracodawcę, ale o wszystkie te, które nie zostały spowodowane zachowaniem pracownika.

—Anna Telec, radca prawny, prowadzi Kancelarię Prawa Pracy