Nowelizacja kodeksu pracy dotycząca wydawania dokumentów o zatrudnieniu odnosi się wyłącznie do umów terminowych – mówi Piotr Wojciechowski, ekspert od prawa pracy, współpracujący z Kancelarią Adwokacko--Radcowską „Gujski Zdebiak”
- Jakich zagadnień dotyczy najnowsza nowelizacja kodeksu pracy?
Piotr Wojciechowski:
Nowelizacja kodeksu pracy z 5 stycznia 2011 (DzU nr 36, poz. 181)
, która weszła w życie 21 marca 2011, w zasadniczy sposób zmienia zasady wydawania świadectw pracy. Choć nadal obowiązuje sztandarowa reguła jego wystawiania bezpośrednio i bezwarunkowo po rozwiązaniu umowy o pracę, to inne są wyjątki od zasady wydawania tego dokumentu po rozwiązaniu angażu.
Na czym one polegają?
Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, trzeba mu wydać świadectwo obejmujące zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w ciągu 24 miesięcy, poczynając od pierwszej z nich. Tak nakazuje nowe brzmienie art. 97 § 1
1
k.p.
To oznacza, że nowelizacja wykluczyła z tego przepisu umowy bezterminowe.
Jaki ma to skutek praktyczny?
Istotnie, wprowadzone zmiany dotyczą wyłącznie umów terminowych. Z nowego brzmienia przepisów nie wynika natomiast taki wymóg dla angaży bezterminowych. To prawdopodobnie niedopatrzenie ustawodawcy.
Zawarcie bezterminowej umowy zobowiązuje firmę do wydania świadectw pracy za poprzednie okresy zatrudnienia bez względu na upływ 24 kolejnych miesięcy. Można to tak zilustrować. Pracownika przyjęto na trzymiesięczną umowę na okres próbny.
Następnie zawarto z nim taką na czas określony na kolejne sześć miesięcy i ponieważ współpraca układa się dobrze, to po pół roku zawarto z nim angaż bezterminowy.
W tej sytuacji szef musi wydać podwładnemu świadectwo dotyczące angażu na okres próbny i czas określony. Może to być dokument potwierdzający łączne zatrudnienie z obu tych umów.
Pamiętajmy jednak, że nadal obowiązuje zasada, zgodnie z którą pracodawca niezwłocznie wydaje świadectwo w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. I nie może tego uzależniać od wcześniejszego rozliczenia się pracownika z nim. Okres 24 miesięcy to wyjątek od tej reguły, pozwalający szefowi z niego skorzystać.
Nie ma jednak przeszkód, aby dokument o zatrudnieniu wydać z dniem ustania stosunku pracy.
W jaki sposób należy ustalić te 24 miesiące?
Świadectwo pracy wydaje się w dniu upływu terminu, czyli z dniem upływu 24 miesięcy. Ze względu jednak na szczególny sposób ustalania dat w prawie pracy nie stosuje się tu art. 112 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z nim termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Tu należy przyjąć, że 24 miesiące upłyną dzień wcześniej, a zatem w dniu zamykającym okres pełnych 24 miesięcy.
Przykładowo firma zatrudni pracownika na trzymiesięczny okres próbny od 1 maja 2011, a kolejna umowa na czas określony bezpośrednio zawarta po poprzedniej trwać będzie 21 miesięcy, co w sumie da 24 miesiące.
Zbiorcze świadectwo pracy potwierdzające zatrudnienie na umowę na okres próbny i na czas określony należy pracownikowi wydać 30 kwietnia 2013, a nie, jak chce kodeks cywilny, z upływem 1 maja 2013.
A jak ma postąpić pracodawca, gdy zawrze z pracownikiem kilka nastę-pujących po sobie umów i podczas nich upłynie ten 24-miesięczny okres.
Czy po upływie tego terminu ma wystawić świadectwo, mimo że angaż trwa nadal?
Jeżeli rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy nawiązanej przed upływem 24 miesięcy przypada po upływie tego terminu, świadectwo wydaje się w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia tego angażu.
W praktyce tak się zdarzać może często, a dotyczyć będzie takiej sytuacji, gdy ostatnia z zawartych umów terminowych będzie trwać dłużej niż 24 miesiące, poczynając od zawarcia pierwszej z nich.
Wówczas szef nie musi wydawać zbiorczego świadectwa, gdy będą mijać te 24 miesiące. Wolno mu to uczynić później, w dniu rozwiązania takiego angażu.
Przykładowo pracownika zaangażowano najpierw na trzymiesięczny okres próby, następnie na czas wykonania określonej pracy trwającej osiem miesięcy, a potem na czas określony (16 miesięcy). 24 miesiące minęły z upływem 13 miesiąca ostatniej umowy na czas określony.
Nie ma jednak potrzeby wydawania świadectwa pracy w jej trakcie. Pracownik otrzyma zbiorczy dokument o zatrudnieniu ze wszystkich trzech umów z dniem rozwiązania ostatniego angażu, czyli z upływem 27 miesiąca, licząc od zawarcia pierwszego.
Stare przepisy przewidywały, że przy zatrudnieniu następującym bezpośrednio po poprzedniej umowie pracodawca nie musiał wystawiać świadectw, ale zatrudniony mógł tego żądać. Czy to się zmieniło?
Tak
. Obecnie pracownik może w każdym czasie żądać wydania świadectwa pracy
w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem każdej umowy o pracę wymienionej w tym przepisie albo świadectwa dotyczącego łącznego okresu zatrudnienia na podstawie takich umów, przypadającego przed zgłoszeniem żądania wydania tego dokumentu. Pracodawca musi je wydać w ciągu siedmiu dni od złożenia pisemnego wniosku pracownika.
Nowe przepisy nie przewidują jednak, że szef nie wyda świadectwa pracy, jedynie gdy nawiązuje kolejną umowę o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej. Obecnie świadectwo wystawia się z upływem 24 miesięcy, gdy pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego szefa na podstawie umowy próbnej, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy.
Nie oznacza to jednak, że przy zawarciu angażu terminowego wydanie świadectwa nastąpi dopiero po 24 miesiącach. Jeżeli strony nie zamierzają już współpracować, dokument należy wystawić zgodnie z art. 97 § 1 k.p., czyli z dniem rozwiązania umowy. Nie ma obecnie potrzeby zachowania tzw. ciągłości zatrudnienia.
Przerwa spowodowana np. dwoma dniami weekendu nie nakazuje firmie wydania świadectwa.
Jak ma postąpić szef przy wydawaniu świadectw do umów zawartych przed 21 marca 2011?
Po staremu, co gwarantuje art. 2 nowelizacji. Jeżeli w dniu wejścia w życie nowelizacji, czyli 21 marca 2011, trwała kolejna umowa nawiązana bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej, szef musi wydać pracownikowi świadectwo tylko na jego żądanie. Przykładowo terminową umowę strony zawarły 1 lutego 2007 do 31 lipca 2010.
Następnie pracownika zatrudniono na kolejną umowę od 1 sierpnia 2010 do 31 czerwca 2011. Drugi z tych angaży trwał w dniu wejścia w życie nowych przepisów, czyli 21 marca 2011. Tych regulacji nie stosuje się do niego, bo umowa została przyjęta przed nowelizacją.
Czytaj także:
Więcej informacji w serwisie:
