W praktyce pracodawcy nierzadko stają przed problemem, czy mogą ponownie wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, którego sąd pracy przywrócił do pracy, powołując się na te same okoliczności, które były już podstawą poprzedniego wypowiedzenia.

Chodzi tu o sytuacje, w których w związku z wypowiedzeniem angażu podwładny został przywrócony do pracy z powodu naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, bez zbadania jednak przez sąd merytorycznej zasadności zwolnienia. Natomiast pracodawca, wobec utrzymującej się nadal przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy, chce ponownie, z powołaniem się na ten powód, wypowiedzieć mu umowę o pracę.

[srodtytul]Ugruntowane orzecznictwo[/srodtytul]

Kwestia ta była w różny sposób rozstrzygana w orzecznictwie sądowym. Zapadały także odmienne wyroki Sądu Najwyższego.

[b]Obecnie jednak dominuje pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 9 grudnia 2003 r. (I PK 154/03), w którym wskazano, że prawomocne orzeczenie sądu przywracające pracownika do pracy, oparte na stwierdzeniu naruszenia przepisów o wypowiadaniu, bez zbadania jego merytorycznej zasadności, nie pozbawia pracodawcy możliwości ponownego wypowiedzenia umowy z powołaniem się na te same przyczyny. [/b]

Wynika to z faktu, że art. 45 § 1 k.p. dotyczący orzekania przez sąd pracy w razie zaskarżenia przez pracownika wypowiedzenia umowy o pracę wymienia dwa rodzaje wadliwości wypowiedzenia, które mają odrębny charakter i każdy z nich stanowi samodzielną podstawę przywrócenia pracownika do pracy albo zasądzenia odszkodowania.

Wynika to z wyraźnego brzmienia powołanego przepisu: w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd może więc przywrócić pracownika do pracy albo uznając, że wypowiedzenie naruszało przepisy prawa pracy, albo też z powodu braku jego zasadności.

[srodtytul]Prawidłowość działań[/srodtytul]

Ponadto ani z art. 45 § 1 k.p., ani też z innych przepisów o wypowiadaniu umów o pracę nie wynika, że prawomocne orzeczenie o przywróceniu do pracy, oparte na naruszeniu przepisów o wypowiadaniu umów o pracę bez sądowego zbadania merytorycznych przyczyn wypowiedzenia, miałoby przekreślać możliwość powoływania tych samych przyczyn jako uzasadnienia kolejnego wypowiedzenia umowy o pracę.

[b] Podobnie wypowiadał się Sąd Najwyższy w wyroku z 14 maja 1999 r. (I PKN 57/99)[/b], stwierdzając, że naruszenie przez pracodawcę przepisów „formalnych" obowiązujących przy dokonywaniu zwolnień grupowych nie pozbawia go możliwości ponownego wypowiedzenia – w sposób prawidłowy – umowy o pracę.

Oczywiście warunkiem ponownego wypowiedzenia umowy o pracę z tych samych przyczyn jest ich aktualność także po przywróceniu pracownika do pracy przez sąd.

[ramka][b]Przykład[/b]

Adam Z. był zatrudniony w firmie, która z uwagi na problemy ekonomiczne zmuszona była zwolnić niektórych pracowników. Wypowiedzenie umowy o pracę otrzymał także Adam Z. Jako przyczynę podano złą sytuację ekonomiczną pracodawcy i konieczność ograniczenia produkcji. Nie zgadzając się z tym wypowiedzeniem, Adam Z. złożył odwołanie do sądu pracy, żądając przywrócenia do pracy. Ten, rozpoznając to odwołanie, stwierdził, że pracodawca zaniechał przeprowadzenia konsultacji związkowej i wobec tego uznał, że wypowiedzenie narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę i uwzględnił żądanie pracownika. Adam Z. w oparciu o ten wyrok powrócił do pracy. Jednakże przedsiębiorca ponownie wypowiedział mu angaż po uprzednim przeprowadzeniu konsultacji związkowej. Adam Z. znów złożył odwołanie do sądu pracy, podnosząc, że pracodawca ponownie wypowiedział mu umowę o pracę z tych samych przyczyn co poprzednio.

Sąd jednak oddalił jego powództwo, gdyż uznał, że konieczność wypowiedzenia umowy o pracę z powodu złej sytuacji ekonomicznej pracodawcy była nadal aktualna, a ponadto pracodawca prawidłowo zastosował przepisy prawa pracy.[/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Wolno zwolnić osobę przywróconą do pracy z tych samych przyczyn co poprzednio. Jednak, żeby było to możliwe, orzeczenie sądu przywracające pracownika do pracy nie może się opierać na zakwestionowaniu tych powodów.[/ramka]

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]